Są wypadki, których niestety nie da się przewidzieć i uniknąć.
Polska zajmuje czołowe miejsce w Europie pod względem przemysłu wydobywczego. W granicach kraju znajdują się pokaźne złoża węgla, rudy cynku i ołowiu oraz najwartościowszego surowca – miedzi
Nasze zasoby rudy miedzi wynoszą ponad 3 miliardy ton co jest imponującym wynikiem, jeśli weźmiemy pod uwagę powierzchnię Polski.
Zapotrzebowanie na ten strategiczny surowiec, wykorzystywany między innymi do produkcji przewodów i urządzeń stale wzrasta.
Według prognoz, w 2017 roku na każdą osobę przypadnie aż 5 urządzeń mobilnych, a do 2021 rynek ten powiększy się dziesięciokrotnie. Proporcjonalnie, zwiększy się też zapotrzebowanie na miedziane przewody w nich stosowane.
Problem w tym, że zasoby miedzi na świecie są jednak stosunkowo małe. ZG Rudna w Polkowicach to największa kopalnia rudy miedzi w Europie oraz jedna z największych głębinowych kopalni na świecie. Kopalnia ta posiada zdolność wydobywczą na poziomie ok. 12 mln t rudy w ciągu roku (ok. 40 tys. ton na dobę). Jest to jedna z trzech czynnych kopalni miedzi w Polsce.
Przy zatrudnieniu około 18 500 osób (2013) w jednej z najbezpieczniejszych branż na świecie, inwestycje w poprawę bezpieczeństwa muszą być priorytetem. Jak czytamy na oficjalnej stronie KGHM „Każdy oddział Spółki posiada certyfikowany system zarządzania bezpieczeństwem pracy (…) W najbliższym czasie – w ramach wdrażania Zintegrowanego Systemu Zarządzania w KGHM Polska Miedź S.A. – jednolitym systemem, zgodnym z normą PN – N 18001/OHSAS 18001, zostanie objęte także zarządzanie bezpieczeństwem pracy
W teorii, system zarządzania bezpieczeństwem pracy ma w znaczący sposób zminimalizować ilość oraz skutki wypadków. Sprawić by ocena ryzyka zawodowego poprawiała się z każdym rokiem. Czy jednak specjaliści ds. BHP posiadają odpowiednie narzędzia do ograniczenia ryzyka wypadków takich jak ten, który wydarzył się w kopalni Rudna?
Podstawowym zadaniem każdego BHP-owca jest prewencja. KGHM zatrudnia 44 pracowników, którzy wdrażają systemy bezpieczeństwa oraz stosowne wymogi prawa. Szkolenia wstępne, okresowe, oceny ryzyka zawodowego, kontrole bezpieczeństwa pracy i przeciwpożarowe, pierwsza pomoc, próbne ewakuacje, instrukcje i pomiary – to tylko część kompleksowego systemu prewencji. Spółka współpracuje ściśle z Okręgowym Urzędem Górniczym oraz Państwową Inspekcją Pracy we Wrocławiu. Systematycznie ogranicza ilość pracowników, wykonujących obowiązki w warunkach szczególnie niebezpiecznych i uciążliwych. Jednak nie wszędzie da się zastosować maszyny.
Zgodnie z ogólnymi przepisami BHP, pracodawca jest obowiązany zapewnić organizację pracy i stanowisk w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia.
W kopalni Rudna zastosowano system klimatyzacji centralnej, przodkowe maszyny klimatyzacyjne, klimatyzację stanowiskową i osobistą, każdy górnik posiadał pełną odzież ochronną, wraz z gps-em, stale monitorującym jego położenie. Wdrożono zatem wiele systemów ochrony zbiorowej oraz indywidualnej.
Mimo to jednak nadal dochodzi do wypadków.
– KGHM jest jednym z liderów wprowadzania działań poprawiających bezpieczeństwo. Jeśli udało by się podnieść bezpieczeństwo w innych kopalniach, zwłaszcza przy wydobyciu węgla, ilość wypadków śmiertelnych w polskim górnictwie mogła by spaść o 60 proc. – komentuje Marek Złoto, specjalista ds. BHP.
Na podstawie analizy przyczyn wypadków (patrz tabelka), można jednoznacznie stwierdzić że cztery z nich były spowodowane błędem ludzkim, a więc istniała szansa na ich uniknięcie. Pozostałe były nie do przewidzenia.
Nie da się niestety zapobiec wszystkim nieszczęściom. Tąpnięcia to zjawisko dynamiczne, na które nie ma skutecznego sposobu. Trzeba być jednak gotowym do zminimalizowania jego skutków.
Niestety, bez względu na to, jakie nakłady finansowe zaplanuje się w budżecie na poprawę bezpieczeństwa, zawsze może to nie wystarczyć.. Niepokojący jest fakt, że choć z roku na rok, ilość wypadków w górnictwie, to jednak liczba ofiar wzrasta. Co gorsza, często mają one charakter zbiorowy i są trudne do przewidzenia.
