Oddzielenie wizualne i akustyczne stanowisk pracy, np. dzięki donicom z zielenią, biurko z regulowaną wysokością czy strefy ciszy w miejscu pracy – to pomysły na to, jak zaprojektować biuro na potrzeby osób neuroróżnorodnych.
Raport „Neuroróżnorodni w biurze”, przygotowany przez spółkę biurową Skanska i operatora biur elastycznych Business Link, pokazuje, jak zaprojektować biuro w pełni neuroinkluzywne, gdzie wszyscy mogą być efektywni i mieć taki sam komfort pracy.
Gwiazdkę z nieba
Jako neuroróżnorodne określa się osoby, których systemy neurologiczne funkcjonują inaczej, niż u osób neurotypowych. Eksperci wskazują, że mają one różnego rodzaju braki związane są z neuroróżnorodnością. To osoby z dysleksją, dyskalkulią, spektrum autyzmu lub z ADHD.
W raporcie zaznaczono, że neurotypowi i neuroatypowi pracują w tych samych przestrzeniach pracy, ale często potrzebują innych rozwiązań, a zatem inaczej zaprojektowanego biura.
Według danych National Cancer Centre, które przywołano w raporcie, co piąta osoba jest neuroatypowa.
„W naszym biurowym modus operandi myślimy o potrzebach różnych osób. W dotychczas publikowanych przez nasz opracowaniach skupiliśmy się na potrzebach osób o ograniczonej mobilności czy pracowników LGBTQ+. Czas na kolejny krok – jest nim próba zrozumienia i przełożenia potrzeb osób neuroróżnorodnych na język funkcji i architektury przestrzeni biurowych” – wskazuje szefowa zespołu ds. strategicznego doradztwa w zakresie miejsc pracy w spółce biurowej Skanska w CEE i dyrektor zarządzająca przestrzeniami typu flex Business Link Ewelina Kałużna.
Ptasiego mleka
Raport powstał we współpracy z firmą Workplace, która specjalizuje się w kształtowaniu środowisk pracy oraz z firmą Impronta zajmującą się zastosowaniem wiedzy z dziedziny neuronauk w projektowaniu architektonicznym.
W raporcie zwrócono uwagę, że jedną trzecią życia spędzamy w pracy i to, w jakich pomieszczeniach przebywamy, ma znaczne przełożenie na nasze zdrowie i samopoczucie. Dlatego autorzy raportu przeanalizowali dane w zakresie silnych i słabych stron poszczególnych grup osób neuroatypowych i zaproponowali rozwiązania gotowe do wdrożenia w przestrzeni biurowej.
W przeprowadzonym w trakcie prac nad raportem badaniu znaczna część respondentów (38 proc.) przyznała, że w ich organizacji temat neuroróżnorodności już jest podejmowany w formie m.in. elastycznych modeli pracy – tak wskazało 14,4 proc. respondentów, ale w niewielu przypadkach w kontekście przestrzeni biurowej – takiej odpowiedzi udzieliło niewiele ponad 7 proc.
Twórcy raportu zwracają uwagę, że zapewnienie inkluzywności powinno odbywać się poprzez działania na rzecz włączającej kultury pracy. Ponad 94 proc. respondentów zauważyło możliwość wprowadzenia zmian w swojej organizacji. Blisko 40 proc. jest zdania, że jest to możliwe w przestrzeniach biurowych, a co czwarty widzi pole dla programów wsparcia.
W raporcie pokazano szereg rozwiązań architektonicznych i aranżacyjnych, pozwalających na stworzenie bardziej inkuzywnej przestrzeni, do której pracownicy będą chętniej przychodzić.
Wanna z hydromasażem
Wśród proponowanych rozwiązań znalazły się takie, które pozwalają na przykład na oddzielenie wizualne i akustyczne stanowisk pracy sprzyjające koncentracji. Wśród propozycji podziału przestrzeni pojawia się strefowanie, które może polegać na podzieleniu biura na przestrzenie z określonymi funkcjami (np. strefa ciszy) i otoczeniu ich strefami wsparcia, m.in. do rozmów telefonicznych. W ten sposób redukuje się hałas w przestrzeniach wspólnych, zapewniając jednocześnie możliwość ruchu i zmiany otoczenia.
Oddzielenie wizualne i akustyczne na stanowisku pracy można wprowadzić także dzięki donicom z zielenią lub panelom nabiurkowym a sterowanie oświetleniem w obrębie własnego biurka daje poczucie kontroli nad otoczeniem.
W raporcie zwrócono także uwagę na aktywne siedziska – piłki, stołki i stepery. Jak zauważono, zmiana napięcia mięśniowego i wykorzystywanie nadmiaru energii stymulują procesy poznawcze, pomagają interpretować otoczenie i wzmacniają skupienie u osób z ADHD. Niedobór stymulacji powoduje z kolei zniecierpliwienie i stres.
Na zmianę napięcia mięśniowego i wykorzystywanie nadmiaru energii może także wpływać biurko z regulowaną wysokością.
Pomieszczenia do spotkań powinny być przestronne i oferować różnorodne układy wyposażenia. Tak, aby umożliwiać wybór odpowiedniego miejsca w przestrzeni do danego typu spotkania. Tu rozwiązaniem mogą być lekkie, mobilne meble modułowe.
Oprócz stref do pracy, biuro odpowiadające na potrzeby osób neuroatypowych powinno również oferować przestrzenie do regeneracji, zarówno socjalnej, jak i sensorycznej i aktywnej.
Strefa do regeneracji socjalnej powinna mieć dostęp do naturalnego światła i wyróżniać się przestrzennością i różnorodnością oświetlenia i akustyki.
Śniadanie do biurka
W przypadku osób neuroatypowych ważne jest zapewnienie odciążenia sensorycznego. Prywatna przestrzeń z dostępem do naturalnego oświetlenia uspokaja zmysły. Może być wykorzystywana także przez osoby neurotypowe w celu wyciszenia. Ważna jest separacja akustyczna i wizualna. Umożliwia to uniknięcie bodźców, które mogą być dodatkowym utrudnieniem.
Z kolei strefa do aktywnej regeneracji pomoże zaspokoić potrzebę ruchu – może być to osobne pomieszczenie, ale koniecznie wydzielone akustycznie i oddalone od strefy pracy oraz relaksu sensorycznego.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że wprowadzenie rekomendowanych rozwiązań może wpłynąć korzystnie na komfort pracy wszystkich pracowników, czyli także tych neurotypowych.
„Dla wielu pracodawców powrót pracowników do biura jest dzisiaj ważnym procesem, sprzyjającym budowaniu efektywnych kontaktów pracowniczych i kultury organizacyjnej. Neuroróżnorodność to często przewaga zespołów, i sens inwestycji w ten obszar firmy zauważają coraz częściej” – podkreślono w raporcie.
tr/pap
