Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) Polskiego Instytutu Ekonomicznego i Banku Gospodarstwa Krajowego spadł we wrześniu do 94,1 pkt, co wskazuje na dalsze pogorszenie koniunktury. O niższym wyniku MIK zdecydowały m.in. niekorzystne zmiany w inwestycjach i nowych zamówieniach – podał PIE.
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest wskaźnikiem badającym nastroje polskich przedsiębiorstw. Został opracowany przez Polski Instytut Ekonomiczny we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Poziomem neutralnym MIK jest 100 pkt. Wynik powyżej tej wartości oznacza poprawę koniunktury, a poniżej – jej pogorszenie.
Według PIE Miesięczny Indeks Koniunktury spadł we wrześniu o 4,5 pkt do poziomu 94,1 pkt – to drugi miesiąc z rzędu, w którym przeważają negatywne nastroje przedsiębiorców. Wrześniowy odczyt jest o 15,9 pkt niższy niż najwyższa wartość MIK w br., odnotowana w styczniu (110,0 pkt) i wyższy tylko o 1,1 pkt od odczytu z lutego (93,0 pkt), miesiąca agresji Rosji na Ukrainę – zwrócili uwagę eksperci Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Jak wskazali analitycy PIE, o niskim poziomie wrześniowego odczytu zadecydowały niekorzystne zmiany w inwestycjach, nowych zamówieniach, wartości sprzedaży oraz mocach produkcyjnych, w których odnotowano wartości poniżej poziomu neutralnego (100,0). Zwrócili uwagę, że pogorszenie nastąpiło też „w tych komponentach, które znajdują się powyżej poziomu neutralnego, a więc w płynności finansowej oraz wynagrodzeniach”. Przewaga nastrojów pozytywnych i wzrost wartości mdm wystąpiła, mimo pogarszających się warunków funkcjonowania przedsiębiorstw, w obszarze zatrudnienia – wyjaśnili.
Zgodnie z wrześniowym odczytem MIK, aby zminimalizować koszty funkcjonowania firmy w obecnej sytuacji rosnących cen, prawie 2/3 przedsiębiorstw (65 proc.) zdecydowało się na podniesienie cen własnych towarów lub usług, a 18 proc. ma to w planach. Blisko połowa (46 proc.) podjęła działania zmierzające do redukcji ogólnych kosztów związanych z funkcjonowaniem firmy, a prawie co czwarta spółka (23 proc.) planuje ich redukcję. Przy rosnących cenach energii ponad połowa przedsiębiorstw (55 proc.) już wdrożyła – albo planuje wdrożyć – technologie ograniczające koszty energii.
Katarzyna Zybertowicz z PIE zwróciła uwagę, że o słabszym mdm wyniku wrześniowego MIK „zadecydowały niekorzystne zmiany w aż sześciu na siedem komponentów”. „Jedynie w zatrudnieniu mamy równocześnie przewagę nastrojów pozytywnych i wzrost wartości MIK mdm” – wskazała komentując wrześniowe wskazania MIK. Ekspertka zaznaczyła, że w inwestycjach, nowych zamówieniach, wartości sprzedaży oraz mocach produkcyjnych wartości MIK są poniżej 100 pkt. „Niska ocena zarówno dotycząca przyszłych zamówień, jak i bieżącej produkcji zapowiada spowolnienie gospodarcze” – podkreśliła.
Wyjaśniła, że we wrześniowym badaniu inwestycje uzyskały najsłabszy wynik od stycznia 2022 r. i gorszy o 18,9 pkt. wobec września 2021 r. „Budzi to niepokój o przyszły rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw. Zwłaszcza że już drugi raz w tym roku (pierwszy był w lutym) moce produkcyjne spadły poniżej progu neutralnego. Podobnie jest z nowymi zamówieniami, w których już trzeci miesiąc z rzędu odnotowaliśmy spadek nastrojów” – zauważyła.
Największy spadek odnotowano w firmach dużych, gdzie wartość wskaźnika MIK spadła o 5,7 pkt mdm do najniższej dotąd wartości 93,8 pkt. Według indeksu jedynie w firmach średnich pozytywne nastroje jeszcze przeważają nad negatywnymi (100,7 pkt.), przy jednoczesnym najmniejszym jego spadku mdm (-1,1 pkt.). Negatywne nastroje we wrześniu widać we wszystkich branżach, „przy czym na handel oraz produkcję prawdopodobnie źle wpływają zmieniające się zachowania konsumentów”.
Główny ekonomista BGK Mateusz Walewski wskazał, że wrześniowe odczyty MIK „w pełni potwierdzają minorowe nastroje widoczne także w innych badaniach”. Wskazał m.in. na znaczny spadek inwestycji związany z rosnącymi kosztami finansowania. „Znajduje to swoje odzwierciedlenie w rosnącej przewadze odsetka firm dostrzegających rosnące utrudnienia w dostępie do finansowania wobec odsetka firm twierdzących, iż dostęp do finansowania jest coraz łatwiejszy” – wyjaśnił.
Walewski zwrócił uwagę na wysoką dynamikę spadku wskaźnika dla dużych przedsiębiorstw. „Właśnie w te firmy uderzają pogarszające się nastroje na rynkach największych partnerów handlowych Polski, przede wszystkim w Niemczech” – zaznaczył. Dodał, że koresponduje z tym pogarszanie się wskaźnika w firmach produkcyjnych. „Dalsze wyniki MIK będą zależeć w dużym stopniu od rozwoju sytuacji na rynku energetycznym determinującym najbliższą przyszłość europejskiej i naszej gospodarki” – podsumował.
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) powstał na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK są obliczane na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 firm.
pwr/pap
