Ministerstwo Rozwoju oddało do konsultacji społecznych projekt ustawy, który ma poprawić „otoczenie prawne” przedsiębiorców.
Proponowane zmiany są częścią pakietu ułatwień dla przedsiębiorców, którego głównym hasłem jest „100 zmian dla firm”. To pierwszy etap Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Projekt zakłada zmiany w 18 ustawach, w tym m.in. w Kodeksie Pracy oraz ustawie o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Teraz pracodawca ma prawo żądać informacji o niekaralności tylko wtedy, gdy wynika to z odrębnych przepisów. Po wprowadzeniu zmiany kolejny podmiot, tj. pracodawca podlegający kontroli Krajowego Nadzoru Finanowego nabędzie prawo do żądania od osoby starającej się o pracę podania informacji o skazaniu prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Projekt nie przewiduje poniesienia dodatkowych kosztów po stronie kandydatów do pracy za zaświadczenie o niekaralności.
Zatrudnianie co najmniej 20 pracowników obliguje pracodawcę do utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz wprowadzenia regulaminów pracy i wynagradzania. Autorzy projektu uważają, że zasady te spotykają się z obawami pracodawców przed zwiększeniem zatrudnienia. W efekcie wybierają oni zatrudnienie w oparciu o umowy prawa cywilnego lub nawet dokonują sztucznych podziałów przedsiębiorstwa. Projektodawcy wychodzą z propozycją złagodzenia wymogów wobec małych przedsiębiorstw, przez podniesienie progów zatrudnienia z 20 do 50 pracowników.
Dla pracodawców zatrudniających mniej niż 50 pracowników, wprowadzenie regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy ma być fakultatywne. Natomiast wszędzie tam, gdzie działa zakładowa organizacja związkowa i zatrudnionych jest nie mniej niż 20 i nie więcej niż 50 pracowników, regulaminy będą ustalane jeśli zawnioskuje o to zakładowa organizacja związkowa. Pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników będą zobowiązani utworzyć ZFŚS. Jeśli liczba zatrudnionych nie przekroczy 50 osób, utworzenie ZFŚS będzie fakultatywne. Organizacja związkowa, działająca w zakładzie zatrudniającym nie mniej niż 20 i nie więcej niż 50 pracowników, będzie mogła wystąpić z wnioskiem o utworzenie ZFŚS.
Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca „ma obowiązek wydawania świadectwa pracy po 24 miesiącach zakładowego stażu pracy, pomimo trwania zatrudniania u tego samego pracodawcy na podstawie kolejnej umowy zawartej na okres próbny lub na czas określony”. Projektodawcy podkreślają, że obecny zapis obciąża pracodawców i nie ma uzasadnienia z punktu widzenia zatrudnionego. Proponują, żeby utrzymać obowiązek niezwłocznego wydania pracownikowi świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku do pracy, z wyjątkiem sytuacji, w których zostaje nawiązana kolejna umowa o pracę z tym samym pracownikiem w 7 dni od ustania poprzedniego zatrudnienia.
W tym wypadku świadectwo pracy dotyczące poprzedniego okresu zatrudnienia miałoby być wydawane wyłącznie na wniosek pracownika. Natomiast jeśli pracodawca nie będzie planował przedłużać zatrudnienia danego pracownika, byłby zobowiązany do niezwłocznego wydania świadectwa pracy, obejmującego wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia.
Przewidywana zmiana ma rozwiać wątpliwości, które towarzyszą stanowi prawnemu w zakresie formy umowy o współodpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie. Obecnie przepisy przewidują dla takiej umowy zwykłą formę pisemną, bez rygoru nieważności, co oznacza, że niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności samej umowy. Jednakże doktryna i orzecznictwo prezentują odmienne, jednolite stanowisko, zgodnie z którym mimo braku ustawowego zastrzeżenia wymogu zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, umowa o wspólnej odpowiedzialności pozostaje nieważna, jeśli nie została zawarta na piśmie.
W projekcie chodzi też o ujednolicenie terminów odwołań do sądu pracy, ochronę pracownika oraz zwiększenie zaufania do prawa. Obecnie obowiązują dwa różne terminy na odwołanie do sądu pracy: 7 dni w przypadku odwołania od wypowiedzenia i 14 dni w przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Projektodawcy uzasadniają, że to rozróżnienie jest nieuzasadnione i często wprowadza w błąd pracowników, a ponadto 7 – dniowy termin jest zbyt krótki i może nie wystarczyć na przygotowanie pozwu. Zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2017 roku. Trwają konsultacje społeczne w tej sprawie.
