„Globalna reakcja na Covid-19 zawiodła najbardziej wrażliwych na świecie, stawiając na pierwszym miejscu nieoczekiwane zyski przed zdrowiem publicznym” – powiedziała dr Mohga Kamal-Yanni współprzewodnicząca People’s Vaccine Alliance, wzywając światowych przywódców do „dokonania zmian strukturalnych w globalnym zdrowiu”.
Deklaracja Światowej Organizacji Zdrowia w piątek, że Covid-19 nie jest już globalnym zagrożeniem zdrowotnym, wywołała nowe wezwania do wyciągnięcia wniosków z pandemii i radykalnego rozszerzenia dostępu do profilaktyki i leczenia chorób w przyszłości.
„Covid-19 może nie być już klasyfikowany jako najwyższy stopień międzynarodowego zagrożenia, ale wirus nie zniknął” – powiedziała dr Mohga Kamal-Yanni, współprzewodnicząca People’s Vaccine Alliance, globalnej koalicji działającej na rzecz sprawiedliwego dostęp do technologii medycznych, które pomagają zapobiegać i reagować na Covid-19 i przyszłe pandemie.
„W krajach rozwijających się miliardy ludzi wciąż nie mają dostępu do przystępnych cenowo testów i terapii Covid-19” – podkreśliła Kamal-Yanni. „Potrzebują działań ze strony rządów, aby usunąć bariery własności intelektualnej, które uniemożliwiają powszechną produkcję leków generycznych”.
Liczba ofiar jest wyższa
Dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus powiedział w piątek, że chociaż agencja udokumentowała prawie 7 milionów zgonów z powodu wirusa, „wiemy, że liczba ofiar jest kilkakrotnie wyższa – co najmniej 20 milionów”. Badanie opublikowane w zeszłym roku w Nature i cytowane przez People’s Vaccine Alliance szacuje, że do końca 2021 roku zmarłoby o 1,3 miliona mniej osób, gdyby szczepionki przeciwko Covid-19 były sprawiedliwie dystrybuowane.
„Bogate kraje zachowywały się haniebnie podczas tej pandemii, podtrzymując monopole farmaceutyczne i trzymając szczepionki, testy i leki dla swoich obywateli, spychając kraje rozwijające się na dalszy plan” – powiedziała dr Kamal-Yanni. „A firmy farmaceutyczne są największymi jej zwycięzcami, osiągając największy zysk z jednego produktu medycznego w historii, podczas gdy ludzie umierali bez dostępu” – dodała.
Korporacyjna pazerność
Organizacja Światowego Zdrowia ogłosiła, że wszyscy pracownicy służby zdrowia na świecie powinni być w pełni zaszczepieni przeciwko COVID-19 do końca 2021 roku. To wyzwanie dla krajów rozwijających się, w których tylko 25 proc. ludzi jest w pełni zaszczepionych. Krytycy apelują o zakończenie korporacyjnej pazerności i nierówności globalnej w dystrybucji szczepionek. Amnesty International, organizacja broniąca praw człowieka, skrytykowała Johnson & Johnson, Merck, Modernę i Pfizera, ponieważ te firmy farmaceutyczne odmówiły przyjęcia rezolucji ułatwiającej uniwersalne rozpowszechnienie szczepionek na COVID-19. Tymczasem w krajach biedniejszych, gdzie miliony ludzi wciąż czekają na pierwszą dawkę, firmy farmaceutyczne rozważają zwiększenie ceny szczepionek, co może być jednym z najgorszych przykładów pazerności wielkich koncernów farmaceutycznych. Tamaryn Nelson, doradca ds. zdrowia Amnesty International, zwrócił uwagę na fakt, że w ciągu ostatnich trzech lat dochody korporacji farmaceutycznych rosły, a ludzie z krajów o niskim i średnim dochodzie nadal mają trudności w dostępie do leków ratujących życie. Nelson zauważył, że firmy farmaceutyczne nie wywiązały się ze swoich obowiązków w zakresie praw człowieka, jeśli chodzi o zapewnienie równego dostępu do szczepionek, a inwestorzy powinni je za to rozliczyć.
Nie można polegać na bogatych
Dr Kamal-Yanni oceniła, że do walki z przyszłymi kryzysami konieczne jest bardziej aktywne zaangażowanie ludzi z krajów o niskim i średnim dochodzie. Uważa, że przygotowanie i reakcja na przyszłe pandemie muszą być prowadzone przez kraje globalnego Południa. Ludzie z krajów rozwijających się już nigdy więcej nie powinni polegać na „dobrej woli” bogatych krajów ani na działaniach charytatywnych firm farmaceutycznych.
Covid-19 pokazał, że konieczne są zmiany strukturalne w globalnym sektorze zdrowia. Zdaniem dr Kamal-Yanii w trakcie pandemii świat postawił na pierwszym miejscu zyski korporacji farmaceutycznych, zamiast na zdrowiu publicznym i wobec najbardziej narażonych grup społecznych. Teraz w przypadku przyszłych pandemii, konieczne są bardziej skoordynowane działania i współpraca globalna.
ALF
