18 listopada 2024

loader

Autor: Krzysztof Lubczyński

Krzysztof Lubczyński

Ryszard Filipski (1934-2021)

W latach siedemdziesiątych, w numerze tygodnika „Szpilki” poświęconym firmie cukierniczej „Blikle” znalazły się parodie życzeń składanych szefowi Firmy przez znane osoby. Apokryficzne życzenia aktora Ryszarda Filipskiego brzmiały tak: „Twoje pączki są jak granatów pęk. Rysiek”. Było to parodystyczne zdyskontowanie męsko-wojennego…

Andrzej Zaorski (1942-2021)

Andrzej Zaorski był wybornym aktorem i wprost czarującym, przemiłym człowiekiem. Gdy kilka lat temu umówiłem się z nim na wywiad, zaprosił mnie do swojego domu w Milanówku i przyjechał po mnie na stację kolejową. Był już wtedy po udarze, który na pewien czas odebrał mu mowę, ale dzięki wysiłkowi…

Szekspir – sztuka przekładu i sztuka władzy

Nie ma chyba innego pisarza, który tak bardzo inspirowałby tłumaczy, jak William Szekspir, przynajmniej w przestrzeni piśmiennictwa w Polsce. Inny wielki dramaturg (w popularnej recepcji: komediopisarz) wszechczasów, Molier, istniał w polszczyźnie od dziesięcioleci w historycznych przekładach Tadeusza Boya-Żeleńskiego i tylko w ostatnich latach kilka jego kanonicznych utworów („Świętoszka”,…

Miasto o uroku nieoczywistym

To połączenie albumu starych fotografii z tekstem, który można określić jako wszechstronny portret miasta w XX-leciu międzywojennym, które często nazywane bywa II Rzeczpospolitą. „Częstochowa, przedziwne miasto, niby znane i to nie tylko w Polsce, ale i w świecie, a jednak… Ma swoje tajemnice i długą historię, która ginie gdzieś w pomroce dziejów, w średniowieczu,…

Opowieść rówieśniczki PRL

Lektura wspomnień Ewy Nowakowskiej (piękny rocznik 1944 urodzenia), byłej dziennikarki m.in. tygodnika „Polityka” zelektryzowała mnie już na wstępie, jako że rozpoczynają się one od retrospekcji lubelskiej. Autorka bowiem, podobnie jak piszący te słowa, choć kilkanaście lat wcześniej, urodziła się i wychowała w Lublinie,…

Jan Peszek, aktor niemożliwy – we własnej osobie

„Jan Peszek, aktor niemożliwy, ale istniejący” – taki tytuł (wyjątkowo, bo laudacje zwyczajowo nie są opatrywane tytułami) miała laudacja na cześć artysty, wygłoszona przez prezesa polskiej sekcji AICT (Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych) Tomasza Miłkowskiego z okazji uhonorowania artysty Nagrodą imienia Boya. Na wstępie…

Bliska ciału wojenna koszula

Coraz częściej w polskim piśmiennictwie pojawia się tematyka historii materialnej. Już nie tylko wielkie kwantyfikatory, wielkie wojny, bitwy, układy, wielkie sprawy polityczne są przedmiotem zainteresowania piszących o historii, ale także ta „mała” rzeczywistość, która otacza ludzi nawet wtedy, „gdy na całym świecie wojna” –…

Polski kolabo-pisk

W wywiadzie udzielonym Magdalenie Rigamonti („Dziennik Gazeta Prawna”), dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego profesor Paweł Śpiewak, nawiązując do kwestii polskiego antysemityzmu stwierdził, że gdyby Hitler złożył propozycję powołania rządu kolaboracyjnego, to Polska kolaborowała by z III Rzeszą w czasie okupacji Polski. Na pytanie dziennikarki, czy „gdyby…

Kapsułki pamięci

Lesław Paga Znalazłem w „papierach po Glince” (aliuzju do Kraszewskiego Szanowni Czytelnicy oczywiście poniali) wycinek z „gazety Michnika” – jak ją złośliwie nazywają pisiory – z 28 marca 1994 roku, a konkretnie czołówkę pierwszej strony pod tytułem „Teraz Paga?”. Opatrzona jest fotografią przedstawiającą Dariusza Rosatiego…

Literacki Nobel 2021 Abdulrazak Gurnah

Niezręczna to sytuacja pisanie o pisarzu zupełnie dotąd sobie nieznanym, nawet ze słyszenia. Dla piszącego od lat o literaturze mola książkowego z bardzo długim stażem, który od dziesięcioleci prawie codziennie czyta co najmniej kilkanaście stron o tejże, czytelnika „Literatury na świecie”, jest to sytuacja niecodzienna i dyskomfortowa. Na usprawiedliwienie…