Na początku grudnia 21 proc. badanych uważało, że sytuacja w naszym kraju zmierza w dobrym kierunku, a 66 proc. było przeciwnego zdania. Poglądu na ten temat nie miało 13 proc. – wynika z sondażu CBOS. Rządowej sondażowni, która poza sondażami partyjnymi jest nawet nader rzetelna.
W porównaniu z listopadem o 2 punkty procentowe zmniejszył się odsetek badanych uważających, że sytuacja w kraju zmierza w dobrym kierunku, odsetek negatywnie oceniających te sytuację wzrósł o 3 punkty procentowe.
W listopadzie o tym, że sytuacja w naszym kraju zmierza w złym kierunku przekonanych było 63 proc. respondentów, a 23 proc. miało zdanie przeciwne. Poglądu na ten temat nie wyraziło wówczas 14 proc.
Od sierpnia tego roku mniej więcej dwie trzecie dorosłych Polaków negatywnie ocenia kierunek zmian dokonujących się w kraju. Tak duży odsetek niezadowolonych, utrzymujący się przez kilka miesięcy, ostatni raz notowaliśmy w 2013 r.
Z analizy zróżnicowań społeczno-demograficznych wynika, że częściej niż inni pozytywnie rozwój sytuacji w kraju oceniają starsi badani, mieszkający na wsi lub w małych miastach, gorzej wykształceni oraz o niższych dochodach w przeliczeniu na członka rodziny. W grupach społeczno-zawodowych ponadprzeciętnie często zadowolenie deklarują rolnicy.
Z kolei negatywnie na temat kierunku zmian dokonujących się w kraju częściej niż pozostali wypowiadają się młodsi respondenci, mieszkający w największych miastach i lepiej wykształceni. W grupach społeczno-zawodowych najczęściej są to przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem, uczniowie i studenci. Na ocenę ogólnej sytuacji w naszym kraju wpływa orientacja polityczna i światopoglądowa. Lepiej postrzegają ją osoby częściej praktykujące religijnie, a gorzej – badani rzadziej praktykujący. Częściej dobrze o ogólnej sytuacji w Polsce mówią badani identyfikujący się z prawicą, a źle – respondenci o poglądach lewicowych.
W elektorach partyjnych jedynie wśród zwolenników Prawa i Sprawiedliwości pozytywne oceny sytuacji w kraju przeważają nad negatywnymi. Wśród popierających ugrupowania opozycyjne i wśród osób o niesprecyzowanych preferencjach partyjnych oraz biernych politycznie wielokrotnie częściej deklarowane jest niezadowolenie niż zadowolenie.
Nieznacznie gorsze są również prognozy o sytuacji w kraju w najbliższych dwunastu miesiącach.
53 proc. badanych (w stosunku do listopada wzrost o 3 punkty procentowe) prognozuje, że w najbliższym roku pogorszy się sytuacja w Polsce. 26 proc. uważa, że się nie zmieni (spadek o 1 pkt. proc.). 14 proc. przewiduje jej poprawę (spadek o 1 pkt. proc.), a 7 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 1 pkt. proc.).
W porównaniu z poprzednim badaniem zmniejszył się odsetek dobrze oceniających sytuację polityczną w Polsce.
13 proc. badanych (spadek o 5 pkt. proc.) ocenia obecną sytuacje polityczną jako dobrą. Przeciwnego zdania jest 57 proc. (wzrost o 3 pkt. proc.). Na początku grudnia oceniających ją jako ani dobrą, ani złą było 25 proc. (wzrost o 3 pkt. proc.). Zdania na ten temat nie ma 5 proc. (spadek o 1 pkt. proc.).
Sytuację polityczną w kraju – podobnie jak w przypadku ocen ogólnych – lepiej postrzegają starsi respondenci, mieszkający w mniejszych miejscowościach, gorzej wykształceni oraz o dochodach per capita do 4 tys. zł. W grupach społeczno-zawodowych są to najczęściej rolnicy. Zaznaczyć jednak należy, że i tutaj opinie negatywne przeważają nad pozytywnymi.
Krytycznie sytuację polityczną częściej niż pozostali postrzegają młodsi badani, mieszkańcy największych miast, absolwenci wyższych uczelni, o dochodach per capita wynoszących co najmniej 4 tys. zł, a w grupach społeczno-zawodowych – uczniowie i studenci, kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem oraz pracujący na własny rachunek.
Opinie o sytuacji politycznej w Polsce są związane z orientacją polityczną i światopoglądową. Lepiej oceniają ją osoby częściej praktykujące religijnie, identyfikujące się z prawicą, a w elektoratach partyjnych – zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości. Negatywnie w tej kwestii częściej niż inni wypowiadają się niepraktykujący religijnie i utożsamiający się z lewicą. W elektoratach partyjnych wśród zwolenników ugrupowań opozycyjnych, osób o niesprecyzowanych preferencjach partyjnych i biernych politycznie oceny negatywne zdecydowanie przeważają nad pozytywnymi.
W ostatnich kilku tygodniach nie zmieniły się znacząco przewidywania dotyczące sytuacji politycznej. 35 proc. badanych prognozuje jej pogorszenie (wzrost o 2 pkt. proc.), 40 proc. nie oczekuje zmian (spadek o 1 pkt. proc.). Poprawę prognozuje 13 proc. (wzrost o 1 pkt proc.). 12 proc. nie ma zdania na ten temat (spadek o 2 pkt. proc.).
Od zeszłego badania nie zmieniły się istotnie oceny sytuacji gospodarczej. 53 proc. badanych ocenia, że sytuacja gospodarcza jest zła (w stosunku do listopada wzrost o 1 pkt proc.). 18 proc. jest przeciwnego zdania (spadek o 1 pkt proc.). 26 proc. ocenia, że nie jest ona ani dobra, ani zła (wzrost o 2 pkt proc.). 3 proc. nie ma zdania na ten temat (wzrost o 2 pkt. proc.).
Relatywnie dobrze sytuację gospodarczą postrzegają najstarsi badani w wieku 65 lat i więcej, mieszkający na wsi lub w małych miastach, z wykształceniem podstawowym/gimnazjalnym i o dochodach poniżej 4 tys. per capita, a w grupach społeczno-zawodowych – rolnicy.
Z kolei niezadowolenie z sytuacji gospodarczej częściej niż pozostali artykułują młodsi respondenci do 45. roku życia, mieszkający w dużych lub największych miastach, lepiej wykształceni, o wyższych dochodach per capita – wynoszących co najmniej 3 tys. zł, a w grupach społeczno-zawodowych – przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem, uczniowie i studenci. Oceny sytuacji gospodarczej zależą od poglądów politycznych i orientacji światopoglądowej. Częściej niż inni zadowolenie z sytuacji gospodarczej wyrażają osoby praktykujące religijnie kilka razy w tygodniu, identyfikujące się z prawicą, a w elektoratach partyjnych – wyborcy Prawa i Sprawiedliwości.
Negatywnie sytuację gospodarczą w Polsce częściej niż inni oceniają ankietowani niepraktykujący religijnie, o lewicowych poglądach politycznych, a w potencjalnych elektoratach – zwolennicy Koalicji Obywatelskiej. Wśród popierających ugrupowania opozycyjne, a także osób o niesprecyzowanych preferencjach partyjnych oraz niezamierzających głosować oceny negatywne zdecydowanie przeważają nad pozytywnymi.
Podobne do notowanych w poprzednim miesiącu są również przewidywania dotyczące sytuacji gospodarczej. 47 proc. (spadek o 1 pkt. proc.) obawia się pogorszenia kondycji polskiej gospodarki, 30 proc. prognozuje utrzymanie status quo (wzrost o 2 pkt. proc.), na poprawę liczy 14 proc. (tyle samo co w listopadzie). 9 proc. nie ma zdania (spadek o 1 pkt proc.).
Od września 2022 r. nieco ponad połowa badanych wyraża niezadowolenie z sytuacji gospodarczej, a ostatni raz z tak dużym odsetkiem niezadowolonych mieliśmy do czynienia w 2005 r.
Od listopada nie zmieniły się oceny poziomu życia respondentów i ich rodzin. 49 proc. zadeklarowało, że im i ich rodzinom żyje się dobrze (tyle samo co podczas poprzedniego badania), 43 proc. ocenia, że żyje im się ani dobrze, ani źle (tyle samo co przed miesiącem), a 8 proc, że źle (tyle samo co w listopadzie).
Na początku grudnia nieco lepsze od zarejestrowanych w listopadzie są oceny warunków materialnych gospodarstw domowych. 52 proc. respondentów wyraziła zadowolenie z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych (wzrost o 3 pkt. proc.), 41 proc. oceniło, że są one „ani dobre, ani złe” (spadek o 2 pkt. proc.), a 7 proc. określiło je jako złe (tyle samo co przed miesiącem).
Zadowolenie z poziomu życia i z warunków materialnych częściej deklarują osoby z gospodarstw domowych o wyższych dochodach per capita. Wśród osób o dochodach wynoszących co najmniej 4 tys. zł na jednego członka rodziny zdecydowana większość pozytywnie ocenia poziom życia swój i swojej rodziny oraz warunki materialne swoich gospodarstw domowych. Z analizy zróżnicowań społeczno-demograficznych wynika również, że częściej zadowolenie w tym obszarze wyrażają absolwenci wyższych uczelni oraz młodsi respondenci. Zadowolenie z poziomu życia częściej niż pozostali deklarują badani poniżej 45 roku życia. Pozytywnie warunki materialne swoich gospodarstw domowych najczęściej oceniają najmłodsi.
43 proc. badanych sądzi, że w najbliższym roku poziom życia ich i ich rodzin nie zmieni się (w stosunku do listopada spadek o 2 pkt. proc.), 30 proc. obawia się pogorszenia (spadek o 1 pkt proc.), 13 proc. liczy na poprawę (spadek o 1 pkt proc.). Zdania nie ma 13 proc. (wzrost o 2 pkt. proc.). 55 proc. sądzi, że warunki materialne ich gospodarstw domowych pozostaną bez zmian (spadek o 2 pkt. proc.). 30 proc. przewiduje pogorszenie warunków (spadek o 1 pkt proc.), a 15 proc. poprawienie (wzrost o 3 pkt. proc.).
Oceny poziomu życia respondentów i ich rodzin są takie same jak w listopadzie, natomiast nieznacznie poprawiło się postrzeganie warunków materialnych gospodarstw domowych.
Jeśli chodzi o prognozy, to w stosunku do listopada minimalnie pogorszyły się przewidywania dotyczące ogólnej sytuacji w Polsce, a poprawiły się te odnoszące się do warunków materialnych gospodarstw domowych. Pozostałe prognozy są zbliżone do rejestrowanych miesiąc temu. Generalnie poziom obaw odnotowywany w przewidywaniach na najbliższy rok w ostatnich miesiącach w odniesieniu do sfery publicznej należy do najwyższych w całej III RP.
pwr/pap
