6 listopada 2024

loader

70 lat Chińskiej Republiki Ludowej

O znaczeniu 70. rocznicy powstania Chińskiej Republiki Ludowej i wynikających z niej przesłanek na przyszłość „Dziennik Trybuna” rozmawia z prof. Zbigniewem Wiktorem.

Jak Pan ocenia stosunki polsko-chińskie w związku z Jubileuszem 70-lecia Chińskiej Republiki Ludowej i nawiązania stosunków dyplomatycznych między obu państwami?

Chińska Republika Ludowa powstała oficjalnie 1 października 1949 r., kiedy na wielkiej uroczystości na Pl. Tiananmen w Pekinie Przewodniczący Mao Zedong ogłosił publicznie ustanowienie nowego ludowego i demokratycznego państwa. Było to wielkie wydarzenie historyczne, ważne nie tylko dla Chińskiego Ludu i Narodu, ale także dla całej postępowej ludzkości na całym świecie. W Chinach pod przewodnictwem Komunistycznej Partii Chin zwyciężyła władza ludowa, lud chińskie stał się suwerenem i gospodarzem we własnym kraju, zwyciężyła rewolucja antykapitalistyczna, antykolonialna, demokratyczna, przezwyciężone zostały pozostałości feudalizmu i zależności od mocarstw imperialistycznych. Było to podstawą budowy w dalszych latach podstaw ustroju socjalistycznego a chińską specyfiką. Powstanie ChRL i jej dalszy rozwój zapoczątkowały epokowe przemiany, które umożliwiły przezwyciężenie historycznego zacofana głównie w sferze gospodarczej i po 70 latach, a szczególnie w ostatnich 40 latach w ramach socjalistycznej gospodarki rynkowej, uczyniły z Chin 2. potęgę świata w rankingu PKB.
Polska była jednym z pierwszych państw, które oficjalnie uznało ChRL i nawiązało z nią stosunki dyplomatyczne. Naród polski od dawna popierał bohaterską walkę ludu chińskiego, prowadzoną pod wodzą Komunistycznej Partii Chin. Wraz z powstaniem ChRL nawiązana została bliska współpraca polityczna, gospodarcza i kulturalna. Chiny ludowe stały się ważnym bastionem wspólnoty socjalistycznej, walki o pokój i postęp społeczny na świecie. Były to cele i ideały, które od dawna mocno wiązały polską i chińską politykę na arenie międzynarodowej i wewnątrz kraju.
Obecnie Chińska Republika Ludowa wystąpiła z wielką inicjatywą nowych szlaków jedwabnych (OBOR). Jest to głównie przedsięwzięcie o charakterze gospodarczym i handlowym, zmierzające do niesienia pomocy krajom gospodarczo rozwijającym się, głównie w Afryce, Azji, Ameryce Południowej, ale także Rosji, krajom dawnego Związku Radzieckiego, i państw Europy środkowo-wschodniej, w tym także Polski. Na realizację tej inicjatywy rząd ChRL przewidział w najbliższych latach wydatki rzędu ok. 8 bln dol., które przybierają postać wielkich projektów gospodarczych, inwestycyjnych w licznych krajach rozwijających się i z radością przyjmowane są przez rządy tych państw i miejscową ludność. Wielka inicjatywa nowych szlaków jedwabnych to nie tylko pomoc gospodarcza, także wielka inicjatywa pokojowa Chin w konfrontacji z siłami imperialistycznymi, dążącymi do utrzymania dotychczasowych porządków kolonialnych i neokolonialnych, ucisku i wyzysku ludności krajów tzw „Trzeciego Świata”. Jest to jednocześnie inicjatywa, która osłabia siły wojny, nowych zbrojeń i umacniania pokoju na świecie.
Z tych powodów polska postępowa opinia publiczna popiera wielką inicjatywę nowych szlaków jedwabnych (OBOR) i jest za aktywnym udziałem Polski w niej. W tej kwestii podpisane zostały przez prezydentów i premierów Polski i ChRL odpowiednie dokumenty, które rozszerzały współpracę gospodarczą i handlową między naszymi państwami. Niestety po dojściu do władzy w USA konserwatywnego skrzydła Republikanów i Prezydenta D. Trumpa w 2017 r. zamrożone ostały dotychczasowe poprawne stosunki między USA i Chinami i nastał czas nowej zimnej wojny handlowej i gospodarczej. Narastają także inne napięcia międzynarodowo-polityczne. Wszystko to spowodowało także oziębienie dotychczasowych dobrych stosunków polsko-chińskich, gdyż imperialistyczne koła USA i NATO dążą do osłabienia i nowego okrążenia Chin (także Rosji), a nawet do ich załamania. W tą konfrontacyjną politykę wciągana jest także Polska jako „wschodnia flanka NATO”, co nie tworzy korzystnego klimatu dla dalszej dobrej współpracy między Polską a Chinami.
Jednocześnie należy podkreślić, że ta współpraca z Chinami mogłaby mieć bardzo korzystne następstwa dla rozwoju obu naszych państw, gdyż Polska ma liczne nadwyżki w zakresie produkcji żywności, którą mogłaby eksportować do Chin, także liczne przemysły przetwórcze, wyroby z miedzi a także wysoko kwalifikowaną kadrę inżyniersko-menedżerską. Polska graniczy w ramach Uniii Europejskiej z ważnymi krajami, jak Niemcy, kraje skandynawskie, Czechy, a na wschodzie z Rosją Ukrainą i Białorusią. Polska jest także dużym państwem w Europie środkowej, z szerokim dostępem do Bałtyku, dobrą siecią dróg i kolei o ważnym znaczeniu tranzytowym dla realizacji inicjatywy OBOR w Europie.
W interesie Polski leży odnowienie i dalsze zacieśnienie współpracy nie tylko gospodarczej i handlowej z Chinami. Gospodarki naszych państw mają uzupełniający charakter i mogłyby się doskonale dopełniać. Dotyczy to także wielu innych krajów Europy środkowo-wschodniej. Jest jeszcze inny aspekt zagadnienia. Chińska Republika Ludowa jest państwem socjalistycznym, które nie zrezygnowało z budowy socjalizmu, a w dalszej kolejności komunizmu. Polscy obywatele z zainteresowaniem obserwują strategię i taktykę socjalistycznej gospodarki rynkowej i budowy podstaw „socjalizmu o chińskiej specyfice”. Ustrój kapitalistyczny, który zwyciężył w Polsce przed 30 laty przyniósł zadowolenie nowej burżuazji i jej zagranicznych mocodawców, ale polski lud, robotnik, biedny chłop i inteligent pracujący cierpią na niedostatek, a nawet biedę. Miliony muszą emigrować z kraju za chlebem. Dlatego z sympatią wspominają dawną socjalistyczną i ludową Polskę, kiedy pracy było w bród, gospodarka rozwijała się planowo i z roku na rok poprawiało się położenie socjalno-ekonomiczne ludzi pracy.
Obecnie świat się szybko zmienia, powstają różne zagrożenia i wyzwania, np. w ekonomii, zmiany klimatu, terroryzm. Jaką rolę powinny pełnić Chiny jako jedno z wielkich mocarstw w przezwyciężaniu tych wyzwań. Co Chiny uczyniły i mogą jeszcze uczynić w tym zakresie?
Współczesny świat stoi wobec ogromu starych i nowych sprzeczności gospodarczych, socjalnych politycznych, militarnych, demograficznych, klimatycznych i wielu innych. Podstawowa sprzeczność współczesnego świata to nierówność społeczna między pracą a kapitałem, między bogatymi państwami tzw.” białej północy” a biednym wręcz nędzarskim Południem, a więc Azją południową, Afryką, Ameryką Południową. Jest to sprzeczność globalna między tzw „ 1 złotym miliardem” a 6 miliardami ludzi żyjących w nędzy i na pograniczu głodu. Sprzeczność ta szybko się pogłębia i w rękach nielicznej grupy bilionerów i miliarderów znajduje się ogromna większość wytworzonego i zagarniętego bogactwa ziemi. W rozwiązaniu tej sprzeczności niewiele dają inicjatywy i programy organizacji i instytucji charytatywnych, pomocowych, w tym głównie Organizacja Narodów Zjednoczonych. Teoretycznie problem może być szybko rozwiązany, gdyby ludzkość zrezygnowała z wydatków na zbrojenia (rocznie prawie 2 bln dol), z tego USA ponad 715 mld dol.) Na to się nie zanosi, gdyż wojna i zbrojenia są immanentną częścią kapitalizmu i imperializmu i służą nie tylko do osiągnięcia dominacji, ale także stymulowania koniunktury gospodarczej. Dokładnie potwierdza to historia USA i innych państw imperialistycznych, np. Japonii, Niemiec , Wielkiej Brytanii. Sprzeczność ta jest do rozwiązania przez ludzkość przez zwycięstwo socjalizmu w skali światowej, bądź w jego głównych państwach. Jak na razie droga do tego celu jest daleka, ale innej realnej perspektywy ludzkość jeszcze nie wymyśliła.
Chińska Republika Ludowa jest przykładem wielkiego rozwoju , który w ciągu 3 pokoleń doprowadził do przezwyciężenia tej sprzeczności i budowy opartego na zasadach egalitaryzmu społeczeństwa socjalistycznego. Tak było w dawnym ZSRR i krajach demokracji ludowej w Europie, także w Chinach w czasach Mao Zedonga. Obecnie w Chinach w oparciu o realia kapitalizmu państwowego rozwierają się nożyce między dominującą powszechnie ubogośćią i średnim poziomem życia a wąską grupą nowych bogatych i super bogatych Chińczyków. Ale XIX Kongres KPCh w 2017 r. postanowił te zjawiska ukrócić, a w perspektywie zakończyć budowę średnio-rozwinietego społeczeństwa we wszystkich aspektach.
Chiny są przykładem dla całej uciskanej i wyzyskiwanej ludzkości świata. Dzięki genialności Deng Xiaopinga udało się stworzyć mu nową koncepcję budowy socjalizmu w kraju słabo rozwiniętym gospodarczo. Chińska koncepcja socjalistycznej gospodarki rynkowej jest z uwagą obserwowana w krajach słabo rozwiniętych a niektóre z nich już zaczynają naśladować chińską drogę, chiński model. W tym m. in. wyraża się wielki wkład teorii Deng Xiaopinga i innych przywódców KPCh, a w szczególności Xi Jinpinga do światowego dziedzictwa postępu i kultury. Jednocześnie Chińska Republika Ludowa jest pozytywnie otwarta na wszystko co pozytywne w kulturze i postępie innych narodów. Jest to nadzwyczaj ważna wartość i cecha internacjonalizmu proletariackiego, która tworzy obecnie realne szanse na zbudowanie nowego sojuszu ludzi pracy wręcz w skali światowej, w pokojowej rywalizacji a nawet walce o lepszą przyszłość ludzkości i całej planety zgodnie z zasadą jeszcze z czasów Marksa i Engelsa: Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
Chiny od 1945 r. uznane były jako jedno z 5 mocarstwa światowych, co m.i n. podkreślała ich pozycja w systemie Organizacji Narodów Zjednoczonych jako stały członek Rady Bezpieczeństwa. Ale w tym czasie Chiny choć były wielkie pod względem obszarowym i ludnościowym, marzyć nie mogły, by równać się z innymi mocarstwami, głównie z USA, Anglią i Francją. Jedynie socjalistyczny Związek Radziecki nawiązał z powstałą w 1949 r. Chińską Republiką Ludową przyjazne stosunki i w imię internacjonalizmu proletariackiego udzielał Chinom wielkiej i wszechstronnej pomocy gospodarczej i wojskowej. Sytuacja ta trwała do końca lat 50-tych XX w. Na skutek odejścia nowego kierownictwa KPZR pod kierownictwem N. Chruszczowa od zasad naukowego komunizmu i stopniowe przechodzenie na pozycje rewizjonizmu i oportunizmu w polityce wewnętrznej i zagranicznej ZSRR, doszło do ochłodzenia a w końcu lat 6otych do całkowitego zerwania stosunków ze Związkiem Radzieckim. Jednocześnie w samych Chinach w schyłkowym okresie rządów Mao Zedonga doszło do poważnych błędów ideowo-politycznych, które wyrażały się w programie tzw. „Wielkiego Skoku” i „Rewolucji Proletariackiej”, które przyniosły więcej szkody niż pożytku nie tylko w polityce wewnętrznej KPCh, ale także na arenie międzynarodowej.
Na szczęście dla Chin z opresji wyprowadził je nowy przywódca Deng Xiaoping, który zmienił taktykę dla osiągnięcia celów strategicznych , tzn. budowy socjalizmu i komunizmu za sprawą nowej doktryny socjalistycznej gospodarki rynkowej. Oznaczała ona nie tylko uruchomienie rynku, także szerokie otwarcie się Chin na świat i możliwości wejścia do Chin kapitału zagranicznego, ale nie w oparciu o jego panowanie, tylko w oparciu o respektowanie praw i zasad Chińskiej Republiki Ludowej. W odróżnieniu od innych państw ,takich jak Japonia, Korea płdn. Singapur, Indie, Indonezja, Chiny nie stały się satelitą mocarstw kapitalistycznych. Doktryna Deng Xiaopinga zakładała dalsze trzymanie się drogi socjalistycznej, respektowania zasady demokratycznej dyktatury ludu, kierowniczej roli KPCh i trzymania się marksizmu-leninizmu i myśli Mao Zedonga, co było kontynuowane z pewnymi zmianami do czasów współczesnych i przyniosło fantastyczne rezultaty gospodarcze, które zmieniło zasadniczo oblicze społeczno-ekonomiczne Chin.
Obecnie Chiny wyrosły na drugie mocarstwo gospodarcze świata, osiągnęły średni postęp w urbanizacji kraju (60%), osiągnięty średni poziom PKB per capita (uwzględniający realną siłę nabywczą juana) wynosi ok. 16-18.000 dol.,(według różnych obliczeń), co stawia gospodarkę Chin mniej więcej na poziomie średniego poziomu światowego. Daje to Chinom poczucie nie tylko wielkiej satysfakcji, Chiny mając świadomość wielkiej energii twórczej narodu chcą z większą odpowiedzialnością odpowiadać za losy świata. Są to aspiracje w pełni uzasadnione nie tylko wielkością potężnego Chińskiego Narodu, wielkością terytorium, ale także osiągniętym potencjałem gospodarczym i rosnącym autorytetem na arenie międzynarodowej. W obecnej sytuacji międzynarodowej nie można rozwiązać żadnego wielkiego problemu światowego, w tym kryzysu energetycznego, klimatycznego, terrorystycznego, a przede wszystkim zapobieżenia wojnie globalnej i obronie światowego pokoju bez aktywnej obecności Chińskiej Republiki Ludowej.
Z tych powodów pokojowa i socjalistyczna polityka, jaką kieruje się ChRL jest popierana przez większość ludzi pracy na świecie i Chińska Republika Ludowa wyrosła na nowego wielkiego przywódcę ludzi uciśnionych i wyzyskiwanych w skali światowej. Chiński model budowy podstaw socjalizmu a w dalszej perspektywie ustroju socjalistycznego może być nie tylko teoretyczną podstawą zdążania do socjalizmu przez ludzi pracy w ubogich krajach tzw. 3. Świata, ale także może być podstawą do odbudowy socjalizmu w krajach dawnego Związku Radzieckiego i europejskich państwach demokracji ludowej. Sukcesy socjalne, gospodarcze Chińskiej Republiki Ludowej przysparzają jej licznych przyjaciół w kraju i za granicą , są także stabilną podstawą budowanie jej rosnącego autorytetu na świecie.
Obecnie Chiny obchodzą 70-letni jubileusz 70-lecia powstania Chińskiej Republiki Ludowej. Jaka jest Pańska opinia na temat 70 lat nowego ustroju Chin a w szczególności w ostatnich 40 latach?
Chiny przed 70 laty wstąpiły na drogę rewolucji antykolonialnej, antykapitalistycznej i demokratycznej. Było to wielkie zwycięstwo Ludu Chińskiego i wielkiego Narodu Chińskiego w walce z licznymi niebezpieczeństwami ze strony rodzimej reakcji i zagrożeń imperialistycznych.
Historia Chin to dzieje wielkiej i wspaniałej cywilizacji, trwającej 5.000 lat i liczącego ponad 4.000 lat państwa chińskiego. Pod tym względem historia Chin jest unikatowa, gdyż wszystkie inne starożytne cywilizacje na skutek różnych przyczyn wewnętrznych i zagranicznych upadły, a cywilizacja chińska trwa i dalej się rozwija. Upadły stare cywilizacje w starożytnym Egipcie, Sumerów i Babilonii, Indiach, Starożytnego Rzymu, a na ich gruzach powstawały nowe, często już nie nawiązujące do swych dawnych korzeni. Uzasadnione jest twierdzenie, że chińska cywilizacja ma unikatowe cechy, a obecny lud chiński jest kontynuatorem jej najbardziej wartościowych wytworów i zdobyczy kulturalnych, produkcyjnych, naukowych, wynalazczości , pomysłowości i ludzkiej inteligencji.
Cywilizacja chińska jest bardzo dawna, także chińskie państwo jako sposób organizacji klasowej ludzi ma odległe korzenie. Przez tysiące lat cywilizacja chińska promieniowała na inne narody Azji, szczególnie Dalekiego Wschodu, ale także na inne kontynenty świata. Legendarne były opowieści o wielkich bogactwach Chin już w starożytności, co potęgowały chińskie jedwabie, wytwory sztuki zbrojeniowej, biżuterii, herbaty, korzeni. Chiny jako Państwo Środka było dalekie i dzięki naturalnym warunkom geograficznym było względnie izolowane od innych ośrodków cywilizacyjnych, ale starożytny szlak jedwabny był skutecznie pokonywany przez odważne kupieckie karawany, przynosząc handlarzom krociowe zyski.
Podstawą ekonomiczną bogactwa chińskiego społeczeństwa była od wieków ciężka praca chińskich rolników, skupionych wokół dwóch wielkich rzek: Żółtej i Niebieskiej (Huangho i Jangcekiang). W tych okolicach rodziła się wspólnota chińska, najpierw skupiona we wspólnotach wiejskich (gminnych), później w wielkich patriarchalnych rodzinach, plemionach, szczepach, które w 3. tysiącleciu przed naszą erą przekształcały się we wczesne państwa, oparte już nie tyle na więzach pokrewieństwa, co na kryterium klasowym, a więc różnicach w bogactwie, dzielącym ludzi według zamożności. Procesy te trwały setki a nawet tysiące lat, zanim uformowały się wyraźne różnice klasowe, dzielące ludzi na właścicieli środków produkcji, w tym także niewolników i na znacznie większą zbiorowość ludności zależnej pozbawionej tej własności, a więc zmuszanych przez państwo do pracy na właścicieli.
Historycy Chin podnoszą oryginalność chińskiej drogi rozwojowej. Uważają oni, że ustrój niewolniczy trwał relatywnie krótki czas, już mniej więcej w poł. 6. wieku p.n.e. zaczęły kształtować się podstawy chińskiego feudalizmu, który także miał swą odmienność od europejskiego, np. brak stałej rodowej arystokracji. W Chinach arystokracja (feudałowie) byli związani z poszczególnymi dynastiami, a więc podstawą jej odradzania była służba państwowa, urzędnicy, mandaryni. W Chinach ziemia zawsze była największą świętością i z reguły jej własność przysługiwała państwu (królowi, władcy, cesarzowi). Liczący prawie 2,5 tys. lat okres feudalizmu chińskiego to czas budowania potęgi i licznych upadków scentralizowanego państwa chińskiego. Historię chińskiej państwowości można przedstawić za pomocą sinusoidy, oznaczającej wznoszenie się i upadek państwa, powstawanie licznych państewek, swoistego rozbicia dzielnicowego, co przynosiło dla kraju i narodu liczne nieszczęścia, najazdy barbarzyńców, niszczenie pól uprawnych, burzenie urządzeń nawadniających, kanałów itd. Chiński naród potrafił jednak po pewnym czasie odeprzeć niebezpieczeństwo, wypędzić najeźdźców i założyć nową dynastię panujących, która przywracała dawną świetność, a nawet ją przewyższała. Także wtedy, gdy obcy potrafili jak Mongołowie podbić prawie cały kraj, a nawet założyli własną dynastię (yuan), która przez prawie 100 lat rządziła Chinami, podobnie było z dynastią mandżurską Qin, która od początków XVII w. do początków XX w. (1911 r.) rządziła Chinami. O złożonej historii Chin świadczą dzieje 18 chińskich dynastii, panujących łącznie ponad 4.000 lat..
Współczesne Chiny to Chiny republikańskie, okres 1. republiki 1912-1948 i 2. republiki czyli Chińskiej Republiki Ludowej 1949 – 2019 i jak na razie nic nie wskazuje, by została ona zastąpiona przez inne chińskie państwo. W odróżnieniu od Chin cesarskich i 1. republiki , które były państwami niewolniczymi i feudalnymi, a 1. republika burżuazyjno-obszarniczym, obecne państwo Chińska Republika Ludowa jest państwem socjalistycznym, w którym władza należy do ludu i jest sprawowana jako demokratyczna dyktatura ludu. Jest to państwo demokracji ludowej, w którym lud pracujący stał się w wyniku długotrwałej rewolucji i walki suwerenem i gospodarzem w skali centralnej i lokalnej. Jest to państwo, gdzie nie bogactwo i własność są podstawą ustrojową, ale gdzie praca, lud pracujący cieszą się najwyższą wartością i godnością..W ten sposób odwieczne marzenia chińskiego ludu znalazły ucieleśnienie w teorii i praktyce Komunistycznej Partii Chin i Chińskiej Republiki Ludowej.
Dzieje ChRL można podzielić na dwa etapy. 1. Okres rządów Przewodniczącego Mao Zedonga, okres w najwyższym stopniu rewolucyjny, poczynając od 1949 r.., kiedy powstała Chińska Republika Ludowa, i kiedy zwycięska rewolucja musiała prowadzić zwycięską walkę o wyzwolenie całego kraju, o jego scalenie, o wywłaszczenie wielkich kapitalistów i właścicieli ziemskich i zapewnienie wszystkim narodom, narodowościom i grupom etnicznym (52) równych praw, w tym prawa do pracy, praw socjalnych, politycznych i do bycia gospodarzem nie tylko w całym państwie, ale w miastach i na wsiach. Pierwsze lata ChRL to jednocześnie nieustanna wojna z reżimem Czang Kai Szeka, aż do jego wypędzenia na Tajwan, gdzie schronił się pod wojskową opieką imperialistów amerykańskich, to także napaść imperializmu USA na Koreę w 1950 r. i trwająca prawie 3 lata wojna o wyzwolenie Korei. W wojnie tej bohaterski udział wzięli chińscy ochotnicy, których setki tysięcy zginęło w walce o wyzwolenie bratniej Korei Płn. Następne lata ChRl to lata kolejnych planów 5-letnich, wzrost gospodarczy i podnoszenie poziomu życia narodu, to także budowa nowej wspólnoty narodowej Chińczyków w oparciu o zasady i wartości socjalistyczne. Kraj był nadzwyczaj biedny w związku z tym była potrzeba sprawiedliwego podziału dochodu narodowego, wielkie oszczędności, odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych i budowa infrastruktury gospodarczej, linii komunikacyjnych, przemysłu. Okres Mao Zedonga to także szybka industrializacja i powstanie nowoczesnej klasy robotniczej, kolektywizacja rolnictwa. Przeciętny roczny przyrost PKB w tych czasach, mimo błędów „Wielkiego Skoku” i „Rewolucji kulturalnej” wynosił ok. 6% rocznie, co było wysokie, ale niewystarczające dla dalszego bytu narodu ze względu na niezwykle wysoki przyrost naturalny (z 600 do 900 mln ludzi). Kiedy we wrześniu 1976 r, umierał Mao Zedong Chińska Republika Ludowa była silnym i dobrze zorganizowanym socjalistycznym państwem, cieszącym się wielkim autorytetem w kraju i za granica. Rosła także pozycja KPCh w łonie międzynarodowego ruchu komunistycznego.
Drugi etap ChRL to lata 1977/78 – do czasów współczesnych (2019), kiedy za sprawą nowej koncepcji budowy socjalizmu, wypracowanej przez Deng Xiaopinga, ChRL zezwoliła na uruchomienie inicjatywy prywatnej wewnętrznej jak i zaprosiła do współpracy kapitalistyczne korporacje i banki, które jednak musiały uznać socjalistyczne zasady, wartości i chińskie prawo i inwestować na warunkach chińskich. Oznaczało to, że ChRL nie stała się jak inne państwa zależne wasalem imperializmu amerykańskiego i kapitalistycznego i prowadziła politykę współpracy z kapitałem zagranicznym, który musiał inwestować w kraju i w ten sposób budować nowe miejsca pracy i rozwijać nowe technologie. Był to i nadal jest bardzo korzystny układ dla ChRL. Ceną za to był duży wywóz zysków wypracowanych przez tanią chińską siłę robocza, ale per saldo było to opłacalne dla chińskiej gospodarki. Jednocześnie KPCh zezwoliła na aktywizację prywatnego kapitału wewnętrznego, który dotychczas był zamrożony i nie przynosił zysków posiadaczom. Stworzyło to liczną klasę nowej burżuazji narodowej, która po czasie zaczęła zwycięsko konkurować z kapitałem zagranicznym przy wsparciu własnego państwa. Podstawową zasadą funkcjonowania kapitały prywatnego-chińskiego było inwestowanie w kraju, KPCh zadeklarowała, możecie się bogacić, ale macie budować nowe fabryki, miejsca pracy, zdobywać nowe technologie, zwycięsko konkurować z firmami zagranicznymi.
Po 40 latach realizacji tego programu budowy podstaw socjalizmu przy wykorzystaniu kapitału zagranicznego i krajowego przyniosło to wielkie rezultaty gospodarcze i socjalne. Powstało setki milionów nowych miejsc pracy głównie w przemyśle i usługach, wyprowadzono z nędzy ponad 700 mln ludzi, urbanizacja osiągnęła średni poziom światowy (60%), powszechne bezpłatne wykształcenie obejmuje młodzież do poziomu gimnazjalnego (15-16 lat). Starsza młodzież uczy się w szkołach zawodowych bądź w liceach i technikach z maturą. Co roku w mury uczelni wyższych wstępuje ponad 7 mln studentów, co czyni wysoki poziom skolaryzacji w Chinach. Na masową skalę rozwijają się nowoczesne usługi, kwitnie sport, kultura fizyczna, turystyka krajowa i zagraniczna. Jednym słowem kraj zmienił się w średniozamożny kraj na poziomie światowym. W ten sposób realizowane jest podstawowe zadanie strategiczne obecnego etapu, które określił XIX Kongres KPCh – zakończenia budowy średniozamożnego społeczeństwa do 2021 r. (na 100 lecie powstania Komunistycznej Partii Chin).
Nie oznacza to, ze obecnie nie ma już sprzeczności. Jest ich wiele, ale noszą one inny charakter. Obecnie w dalszym ciągu jest wielka sprzeczność między poziomem gospodarki a możliwościami zaspokojenia rosnących potrzeb narodu. Wydajność pracy w przemyśle jest ponad 4 razy mniejsza niż w USA, a w rolnictwie jeszcze więcej. Ekonomia Chin musi stać się innowacyjna. W dalszym ciągu jest głęboka nierówność między miastem a wsią, w dochodach jest to jak 3 do 1. Nadal nie jest rozwiązany problem przyszłości i charakteru rolnictwa i wsi, jaki ma być model, czy gospodarka prywatna, kolektywna, czy mieszana. Prawdopodobnie utrzymywanie obecnego stanu związane jest z potężną nadwyżką siły roboczej, która jako tzw. robotnicy sezonowi podejmują pracę za tanie pieniądze w wielkich aglomeracjach nadmorskich, lub Chin centralnych.
Jak Pan postrzega rolę i misję Komunistycznej Partii Chin w realizacji aspiracji ludu chińskiego, realizacji jej programu, w osiąganiu pomyślności, szczęścia i bezpieczeństwa ludu chińskiego.
Komunistyczna Partia Chin jest wielką bojową i niezwyciężoną siłą ludu chińskiego przede wszystkim klasy robotniczej, klasy chłopskiej i innych ludzi pracy wielkiego Narodu Chińskiego. Obecnie liczy ok. 90 mln członków i kandydatów, zorganizowanych w ponad 4,5 mln podstawowych organizacji partyjnych. Partia powstała w lipcu 1921 r. w Szanghaju na zjeździe 12 chińskich marksistów, który pod koniec obrad przekształcił się w założycielski 1. Zjazd KPP. Reprezentowali oni liczącą około 50 osób grupę chińskich marksistów i komunistów, którzy stanowili przysłowiową kroplę w morzu chińskiego narodu. Lepiej porównać ją do iskry, która nie zagasła, były liczne próby jej wygaszenia i zniszczenia zaczątków, ale z czasem rozniecił się z niej potężny ogień, w którym wykute zostały nowe ludowe, demokratyczne i socjalistyczne Chiny.
Znaczenie Komunistycznej Partii Chin jest epokowe, ponieważ jest jedną z niewielu partii komunistycznych, której udało się dzięki męstwu chińskich komunistów okrzepnąć w siłę, rozwinąć się w liczącą się w walce politycznej partię polityczną, dotarciu do robotników, a później także do biednych chłopów i wiejskiej biedoty i zorganizować je w wielką siłę, która porwała za sobą masy pracujące i poprowadzić j do zwycięskiej walki z reżimem Czang Kai-Szeka, okupantów japońskich i innymi licznymi wrogami chińskiego ludu i doprowadzić do rewolucji socjalistycznej, której efektem 1.X.1949 r. było powstanie Chińskiej Republiki Ludowej.
Komunistyczna Partia Chin w 2021 r. będzie obchodzić wielki Jubileusz 100 lecia postania. Już obecnie przekazujemy kierownictwu KPCh, w szczególności Jej wielkiemu Przywódcy Przewodniczącemu Xi Jinping – Sekretarzowi Generalnemu KPCh i jej Komitetowi Centralnemu najserdeczniejsze pozdrowienia i życzenia wielkich dalszych sukcesów w budowie socjalizmu z chińską specyfiką i realizacji odwiecznych marzeń chińskiego ludu o szczęściu i sprawiedliwości społecznej. Marzenia te towarzyszyły chińskiemu ludowi od tysięcy lat, ale dopiero w obecnej epoce udało się je częściowo zrealizować za sprawą aktywności KPCh i jej licznych przywódców, poczynając od założycieli w 1921 r., w tym Mao Zedongowi, Czou Enlajowi, Marszałkom Czou The, Peng Tehuai i wielu innym. Sięgamy pamięcią do innych wspaniałych imion chińskich marksistów jak Li Dazhao, Li Da, Qu Qiubai a także Sun Yatsen – pierwszego Prezydenta Chin, niebędącego wprawdzie członkiem KPCh, ale bardzo szanowanego przez komunistów chińskich za jego postępowe poglądy społeczne.
W rozwoju KPCh możemy wyróżnić kilka etapów. Okres 1. – budowanie organizacji partii jako marksistowsko-leninowskiej w latach 1921-1927. Partia powoli rozwijała się pod względem członkowskim i organizacyjnym. Podstawową przyczyną słabości ówczesnej partii była niewielka liczbowo chińska klasa robotnicza, która rozwijała się w wielkich miastach głównie na wybrzeżu, gdzie były już zalążki przemysłu. Za radą doradców Międzynarodówki Komunistycznej i WKP(b) preferowano aktywność w wielkich miastach, a także budowania szerokiej współpracy z innymi siłami postępowymi, m. in. z ówczesnym Kuomintangiem, na czele którego stał Sun Yatsen, Pierwszy prezydent Republiki Chińskiej cieszył się wielkim autorytetem, pod jego skrzydłami zgodnie współpracowały różne postępowe partie i organizacje, ale po jego śmierci przywódcą Kuomintangu stał się gen. Czang Kaiszek, który reprezentował reakcyjne kręgi burżuazji chińskiej i nie w smak była mu współpraca z komunistami. Kiedy w 1927 r. nastąpił kryzys gospodarczy i polityczny komuniści ogłosili powstanie, które przy ich słabości organizacyjnej i wojskowej zakończyło się masakrą KPCh. Nastał czas kryzysu partii komunistycznej, a część przywódców schroniła się w ZSRR.
Niedobitki Partii zebrał Mao Zedong, który w prowincji Hunan, a więc w swym ojczystym mateczniku, a także sąsiedniej prowincji Jiangsi, na nowo zorganizował KPCh z dawnych rozbitków komunistycznych jak i nowych ochotników głównie ze środowiska chłopskiego, którzy żyli w ekstremalnie trudnych warunkach i nie mieli nic do stracenia. Ożywiani byli też ideałami dawnych wielkich buntów chłopskich, co Mao Zedong wykorzystał w swych pracach teoretycznych wskazując na buntowniczą klasę chłopów jako na autentycznie historycznie rewolucyjny klasowy ruch. Za sprawą walki prowadzonej pod przewodnictwem Mao Zedonga nowa KPCh nabierała także nowego kształtu organizacyjnego i osobowego. Analizując sprzeczności klasowe Chin Mao doszedł do przekonania, że biedni chłopi i wiejska biedota mogą być zapłonem i nośną siłą rewolucji chińskiej. Koncepcja ta nie podobała się wielu, w tym doradcom Kominternu, którzy przez długi czas widzieli w Mao Zedongu swoistego watażkę chłopskiego, których było wielu, ale często schodzili ze sceny walki klasowej wobec słabości środowiska buntowniczego chińskiej wsi.
Mao Zedong musiał przez wiele lat budować swój autorytet. Przełomem w tym zakresie były obrady KC w Zunyi i Wielki Marsz w latach 1934/35, które umocniły przywództwo w partii Mao Zedonga i przyniosły mu silny autorytet.
Od tego czasu następowała odbudowa KPCh i wzrost jej siły, także jako organizacji bojowo-partyzanckiej. Partia walczyła na dwa fronty, przeciwko okupantom japońskim i przeciwko reakcyjnemu rządowi Czang Kaiszeka, popieranego przez rząd amerykański. Partia po Wielkim Marszu zdobyła nową siedzibę w okręgu Janan w północnych Chinach, co było korzystne z wielu powodów, bardziej przyjazne środowisko lokalne, bliżej granicy z Mongolią, skąd docierała pomoc od ZSRR, a także dalej do głównych sił wrogiego Kuomintangu. W tym czasie partia rozrosła się w milionową organizację z własnymi siłami zbrojnymi, wyzwolonymi terenami, które organizowane były na wzór Chińskiej Republiki Radzieckiej. Życie w na tych terenach organizowane było na zasadach panstwa ludowego, przeprowadzano reformę rolną, organizowano kolektywne formy pracy, znoszono stare formy podległości i nierównoprawnego statusu socjalnego kobiet, wprowadzano powszechne szkolnictwo dla dzieci i młodzieży. Było to wielkie doświadczenie w rządzeniu mała republiką, które było po 1949 r. bardzo potrzebne dla rządzenia wielkim wyzwolonym od Kuomintangu krajem.
KPCh zdobyła wielki autorytet nie tylko reformami socjalno-ekonomicznymi, także nieustanną walką z okupantem japońskim. Po zakończeniu wojny z Japończykami i rozgromieniu Japonii w sierpniu 1945 r. Armia Czerwona przekazała Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej duże ilości japońskiego sprzętu wojskowego i uzbrojenia, które bardzo wzmocniło komunistyczne wojsko, przez 3 lata w 1946-1949 trwały nieustanne starcia wojenne między wojskami czangajszekowskimi a komunistycznymi, które kończyły się kolejnymi zwycięstwami wojsk ludowych i wyzwoleniem dalszych terytoriów. W połowie 1949 r. Czang Kai Szek musiał skapitulować, jedynym ratunkiem stała się ewakuacja jego armii i pozostałości Kuomintangu na okupowany przez wojska amerykańskie Tajwan. Oznaczało to praktycznie koniec wyzwalania kraju i 1.X.1949 r. nastąpiło w Pekinie ogłoszenie powstania Chińskiej Republiki Ludowej.
Kolejny etap rozwoju KPCh wiązał się z przejściem KPCh i Armii Ludowo-Wyzwoleńczej do pokojowego życia. Nie było to łatwe, gdyż w poszczególnych rejonach kraju dużo było jeszcze zbrojnych band, na obszarach z silnymi mniejszościami krzewił się separatyzm etniczny, szczególnie na południowej granicy Chin, także w Tybecie, zamieszki trwały w Sincjangu. Musiało upłynąć wiele lat zanim wszystkie te ruchy nieprzyjazne nowym Chinom zostały uśmierzone. Najtrudniejsza była kwestia Tybetu, gdzie dopiero w 1956 r. ostatecznie zwyciężyła władza ludowa. W latach 50-tych nadal napięta była sytuacja w Cieśninie tajwańskiej, gdzie przez wiele lat trwały zamieszki i i wzajemna wymiana ognia między wojskami Czang Kai Szeka i Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Mimo ustania walk wewnętrznych wielkim problemem bezpieczeństwa o znaczeniu międzynarodowym stała się wojna w Korei (1950-1953). Imperializm amerykański dążył do likwidacji KRLD i rozpoczął regularną wojnę z KRLD, wkrótce oddziały amerykańskie znalazły się u granic chińskich. Walkę ludu koreańskiego o zjednoczenie i wyzwolenie południowej części kraju poparła Chińska Republika Ludowa, kierując tam liczne odziały chińskich ochotników, które wzięły udział w wojnie w Korei i ostatecznie po 3 latach walki sytuacja graniczna wróciła do poprzedniego położenia. Wojna w Korei położyła się dużym ciężarem na sytuacji gospodarczej i socjalnej Chin. Dopiero w 1954 r. rozpoczęło się normalne pokojowe życie w Chinach.
Komunistyczna Partia Chin pozostawała pod kierownictwem Mao Zedonga do 1976 r,, a więc do jego śmierci. W tym czasie ChRL osiągnęła wielkie sukcesy w dziele umacniania państwa ludowego, realizacji licznych rewolucyjnych przemian, które stawiały potrzeby ludu w centrum zainteresowania państwa i partii. Zlikwidowano tradycyjne plagi chińskie, np. cykliczne fale głodu, braku przyodziewków, zrealizowano reformę rolną, a w późniejszym czasie przeprowadzono uspółdzielczenie produkcji rolnej. Gospodarkę i zarządzanie wielkim krajem oparto na zasadzie centralnego planowania i wielkich inwestycji gospodarczych i w zakresie infrastruktury komunikacyjnej .Powstały liczne nowe fabryki, industrializowano kraj, co korzystnie wpływało na zmianę struktury gospodarczej kraju. Nadal wielkim problemem był olbrzymi przyrost naturalny.
O niektórych tych problemach mówiono już wcześniej. W każdym razie KPCh pod kierownictwem Mao Zedonga wyrosła na wielką siłę polityczną i organizacyjną nie tylko wewnątrz kraju, także na arenie międzynarodowej.
Kolejny etap w rozwoju Komunistycznej Partii Chin to pewne zawirowania i walka o władzę między grupą zwaną „bandą czworga” a większością KC , na czele którego stanął nowy przywódca Deng Xiaoping. Po wyeliminowaniu „bandy czworga” ukształtowała się nowa polityka KPCh, której programem stała się socjalistyczna gospodarka rynkowa, która ostatecznie zwyciężyła w 1978 r. Jest to bardzo bogaty w wydarzenia polityczne, gospodarcze i socjalne, a także na arenie międzynarodowej okres, który zasadniczo na korzyść zmienił oblicze kraju. Znamionowany jest wielkimi przyrostami inwestycji, rozwoju nowych gałęzi przemysłowych, usług, rozwoju komunikacji, wykształcenia i poziomu życia obywateli Chin. W okresie tym KPCh zbierała się na kilku krajowych Kongresach, Partia przeszła wielokrotne odmłodzenie składu członkowskiego i kadrowego. W tym czasie wybranych zostało kilka komitetów centralnych KPCh, którymi kierowali poza Deng Xiao Pingiem, Zhao Zyang, Jiang Zemin, Hu Jintao,, a obecnie kolejną drugą kadencję pełni Sekretarz Generalny Xi Jinping. Więcej o tych kwestiach powiedziano już odpowiadając na poprzednie pytania, zatem nie ma potrzeby ich powtarzania.
Reasumując możemy stwierdzić, że obecnie na progu XXI stulecia Komunistyczna Partia Chin jest największa partią na świecie. Cieszy się ogromnym autorytetem w kraju i za granicą. KPCh poprzez metodę prób i błędów, opierania się o własne siły a w ostatnim okresie ponad 40 lat socjalistycznej gospodarki rynkowej zdołała przeprowadzić zwycięską rewolucyjną walkę o wyzwolenie ludu chińskiego spod zależności półkolonialnej kraju, wyzwolenia spod kapitalizmu, doprowadziła do zwycięstwa rewolucję w Chinach i wprowadziła Naród Chiński na drogę demokracji ludowej i zwycięskiej budowy ustroju socjalistycznego. Dla międzynarodowego ruchu komunistycznego byłoby korzystniej, gdyby KPCh stała się bardziej aktywna w jego szeregach. Głos przedstawicieli KPCh mógłby przyczynić się do lepszego zrozumienia ideologii i polityki KPCh. Na ten temat jest wiele niejasności i nieporozumień. Międzynarodowy Ruch Komunistyczny potrzebuje nowej Międzynarodówki dla prowadzenia bardziej efektywnej walki z kapitalizmem i imperializmem. KPCh ma pod tym względem wiele możliwości…
KPCh na ostatnim XIX Kongresie wystąpiła z ambitnym planem zakończenia budowy średniozamożnego społeczeństwa a w dalszej przyszłości (2035-2049) prognozy przewidują, że Chiny będą realizować kolejne zadania zmierzające do zakończenia budowy „rozwiniętego, silnego, demokratycznego, zaawansowanego kulturalnie, harmonijnego i pięknego społeczeństwa”. Jest to strategiczna wizja rozwoju socjalizmu w Chinach i jak podkreślił Xi Jinping: „Chiński Naród będzie dumnym i aktywnym członkiem wspólnoty narodów.”

Tadeusz Jasiński

Poprzedni

Skłonność do groteski

Następny

Chińskie szepty i krzyki

Zostaw komentarz