Krzysztof Janik, doświadczony działacz lewicowy, słusznie apeluje do lewicy, w artykule: „Ku V Rzeczpospolitej” w numerze 155 „Dziennika Trybuna”, o przedstawienie społeczeństwu lewicowego projektu V Rzeczpospolitej. Uważa, że to jest być, albo nie być współczesnej lewicy. Może tym razem lewica, np. SLD lub Rada Dialogu i Porozumienia Lewicy, zdąży zorganizować Kongres i uchwalić swoje zobowiązania wobec społeczeństwa, wyrażone w formie Polityki Lewicy, zawierającej wizję V Rzeczpospolitej, przed rozpoczęciem najbliższej kampanii wyborczej do Parlamentu. Jeżeli lewica nie zdąży? To może skończyć tak, jak przewiduje Krzysztof Janik.
Lewica na II Kongresie Polskiej Lewicy zadeklarowała wolę współpracy na rzecz budowy samorządnego społeczeństwa obywatelskiego oraz określiła kierunki działań. Wyrażając wolę współpracy powołała Radę Dialogu I Porozumienia Lewicy.
II Kongres Polskiej Lewicy nie odpowiedział na pytania:
– Co będzie robić lewica, żeby realizować zadeklarowane kierunki działań?
– Jak zorganizować współpracę organizacji lewicowych?
– Jak uzyskać większość w parlamencie i samorządach, potrzebną do wprowadzenia zmian w prawie oraz w organizacjach państwowych, samorządowych i gospodarczych, koniecznych do realizacji zadeklarowanych kierunków działań?
Wymowna ocena frekwencji
Uczestnicy Kongresu wolę współpracy wyrazili wielką frekwencją na otwarciu Kongresu. Przebieg Kongresu i proponowane działania ocenili małą frekwencją na podsumowaniu Kongresu.
Z Deklaracją zapoznało się i przyjęło ją przez aklamację, kilka procent uczestników Kongresu, nieupoważnionych przez swoje organizacje. Jednocześnie, potwierdzając powszechnym aplauzem, że największym zagrożeniem są międzynarodowe korporacje.
Nasuwa się pytanie: Dlaczego?
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że nawiązywanie współpracy tylko na szczeblu centralnym, nie przyniosło pozytywnych efektów. Szczególnie, przed wyborami do samorządów, konieczna jest współpraca na wszystkich szczeblach.
Obserwując poparcie społeczne różnych partii, ruchów i ugrupowań w różnych krajach, można zauważyć, że największe poparcie mają te organizacje, które są antysystemowe i prospołeczne. W krajach tych powszechnym systemem jest kapitalizm, oparty na wyzysku, za przyzwoleniem społecznym, ze strachu przed bezrobociem i wykluczeniem społecznym.
Prospołeczna, nie antykapitalistyczna
Polska Lewica jest prospołeczna, ale nie jest antykapitalistyczna i ma odpowiednie do tego poparcie. W podobnej sytuacji jest cała socjaldemokracja.
Społeczeństwa oczekują od lewicy Nowego Otwarcia. Oczekują dążenia lewicy do udoskonalenia systemu społeczno gospodarczego, na taki, który zapewni bezpieczne i godne warunki życia i pracy wszystkich obywateli, a w tym:
1. Wolność od wszelkiej dyskryminacji, wyzysku, bezrobocia, nędzy i bezdomności.
2. Sprawiedliwy, powszechny dostęp do: godnej i bezpiecznej pracy, mieszkania, nauki, opieki zdrowotnej, wymiaru sprawiedliwości, kultury i wypoczynku oraz świadczeń społecznych dla ludzi niezdolnych do pracy.
Taka powinna być Polityka Lewicy
Polityką Lewicy można nazwać ogół wspólnych zamierzeń i ukierunkowanie organizacji lewicowych, formalnie wyrażone przez najwyższe kierownictwo, jakim w przypadku lewicy jest Kongres; używając terminologii międzynarodowej, według Normy ISO 9000.
Art. 2. Konstytucji stanowi: Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
A jaka jest rzeczywistość?
Obecny ustrój w Polsce cechuje autorytarna władza jednej partii i autorytarne zarządzanie kapitalistycznymi organizacjami gospodarczymi przez ich właścicieli, lub zarządy powołane przez nich, działające w ich interesie. Zyski tych organizacji, osiągane kosztem klientów, pracowników oraz często, okolicznych mieszkańców, dzielone są między władzę i właścicieli – kapitalistów, z pominięciem ich twórców: pracowników i kierownictwa organizacji.
Podobnie zarządzane są organizacje gospodarcze w innych krajach w Europie. W takich warunkach żyją i pracują pracownicy. Lewica może to zmienić przez zmianę kapitalizmu na system sprawiedliwy, humanitarny i efektywny. Zgodnie z Art. 20 Konstytucji, takim systemem, jest:
Społeczna Gospodarka Rynkowa
Lewica w Polsce może umocnić swoją pozycję, nie tylko gadając, tak jak do tej pory, ale podejmując działania zgodne z Konstytucją oraz potrzebne i oczekiwane przez bardzo wielu obywateli. Największa grupa społeczna w Polsce to ponad 14 milionów pracowników i ich rodziny.
Lewica powinna zapewnić pracowników, że w Polskiej Społecznej Gospodarce Rynkowej, samorządy pracownicze uzyskają, podobne jak w Polskiej Demokracji Ludowej, prawa:
– Do określonej części zysku organizacji i jego podziału na fundusze dla pracowników: socjalny, mieszkaniowy i nagród oraz do ustalania regulaminów podziału nagród z zysku, zwanych 13 pensją, w tym, dla kierownictwa. Będzie to zachęta pracowników i kierownictwa do efektywnej działalności.
– Opiniowania kandydatów na stanowiska kierownictwa organizacji i wyrażania zgody na ich powołanie. Kierownictwa takie będą zarządzały organizacją uwzględniając także potrzeby pracowników, co zapobiegnie wielu konfliktom.
– Kontroli i doradzania kierownictwu. Zachęci to pracowników do inicjatyw i zwiększy ich wykorzystanie.
– Opiniowania i wyrażania zgody na zatwierdzanie regulaminów pracy, premiowania, nagród i wyróżnień pracowników. Umożliwi to kompromisy, które zapobiegną wielu konfliktom.
– Powoływania Społecznych Inspektorów Pracy, posiadających potrzebne uprawnienia. Pozwoli to skutecznie ciągle kontrolować wszystkie miejsca pracy i zapobiegnie wielu wypadkom przy pracy.
Uprawnienia takie zmienią sytuację pracowników, z przedmiotów zarządzania na podmioty, a zarządzane autorytarnie organizacje gospodarcze przekształcą się w demokratyczne
Społeczne Organizacje Gospodarcze
Kierownictwa Społecznych Organizacji Gospodarczych będą powoływane po wyrażeniu zgody przez przedstawicieli grup społecznych, zainteresowanych efektami społecznymi działania organizacji oraz wysokimi kwalifikacjami i etyką kierownictwa. Będą powoływane za zgodą:
– Władz reprezentujących użytkowników wyrobów i usług wytwarzanych przez organizację oraz okolicznych mieszkańców;
– Właścicieli lub reprezentujących ich Rad Nadzorczych;
– Rad Pracowniczych reprezentujących pracowników.
Każdy z wyżej wymienionych przedstawicieli grup społecznych, w przypadku negatywnej oceny działań kierownictwa, będzie miał prawo zainicjować konkurs na powołanie nowego kierownictwa.
Kierownictwa tak powołane będą uwzględniały potrzeby zainteresowanych grup społecznych oraz dążyły do ich twórczej współpracy i kompromisów, we własnym i wspólnym interesie, oraz do unikania walk między nimi. Działania te będą zbieżne z działaniami lewicy.
Intencje i cele kierownictw Społecznych Organizacji Gospodarczych spowodują, że prawo i organy, chroniące zainteresowane grupy społeczne przed wyzyskiem przez właścicieli, obecnie bardzo rozbudowane i dalej rozwijane, będą mogły być znacznie ograniczone. Wiele z nich przestanie być potrzebne w Społecznych Organizacjach Gospodarczych.
Lewica, podejmując taką inicjatywę, zrealizuje swoje podstawowe dążenie do eliminacji wyzysku pracowników i do sprawiedliwości społecznej. Rozszerzy demokrację na organizacje gospodarcze. Uzyska szansę dużego poparcia społecznego, a po wyborach, wpływu na władze. Pozwoli to na realizację Polityki Lewicy i wielu Programów organizacji lewicowych.
Umożliwi osiąganie bezpiecznych i godnych warunków życia i pracy, przez intensywne rozwijanie: miejsc pracy, nauki, innowacyjności i świadczeń socjalnych: budownictwa mieszkaniowego, kształcenia, ochrony zdrowia, kultury i wypoczynku.
W Społecznych Organizacjach Gospodarczych będą warunki do realizacji Polityki Lewicy, a realizować ją będą kierownictwa i pracownicy.
Zachęcam Radę Dialogu I Porozumienia Lewicy do zorganizowania III Kongresu Polskiej Lewicy, na którym Kongres uchwali wspólną Politykę oraz formy współpracy organizacji lewicowych na wszystkich szczeblach, poprzedzonego debatą przedkongresową.