Sprawa nominacji Tomasza Greniucha na szefa wrocławskiego IPN ponownie przypomniała o filiacjach władzy PiS z kręgami neofaszystowskimi. Największy w Polsce serwis ogłoszeniowy OLX i Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” rozpoczęły współpracę w zakresie monitorowania i usuwania ogłoszeń z przedmiotami zawierającymi treści faszystowskie, rasistowskie i ksenofobiczne.
W podpisanym porozumieniu obie strony zobowiązały się do wspierania postaw społecznych zgodnych z zasadami prawa polskiego i międzynarodowego, w szczególności Konwencją Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej.
W pierwszych tygodniach współpracy OLX usunął po rekomendacji Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” 404 oferty ze współczesnymi gadżetami nazistowskimi, takimi jak ołowiana tablica „ku czci Hitlera” czy odznaki z symbolem zwanym Totenkopf (charakterystyczna trupia czaszka), używanym przez esesmanów. Usunięte zostały też oferty skrajnie antysemickich książek, m.in. „Protokoły Mędrców Syjonu – najbardziej znany w XX i XXI wieku pamflet antysemicki czy „Strategia Syjonu” Douglasa Reeda, który głosił tezy negujące Holokaust. Skasowane zostały również wydawnictwa polskich i zagranicznych zespołów muzycznych pochwalających ideologię narodowego socjalizmu i rasizm.
– Za symboliczny można uznać fakt, że jako pierwsza została usunięta oferta odzieży ze znakiem krzyża celtyckiego (międzynarodowy symbol supremacji białej rasy), flagą walczącej o utrzymanie niewolnictwa Konfederacji z czasów wojny secesyjnej w USA i trójramienną swastyką (tzw. trystyką), która była używana przez powstałą w Republice Płd. Afryki neonazistowską organizację Afrykanerski Ruch Oporu – mówi Rafał Pankowski, profesor Collegium Civitas i współzałożyciel Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” – Członkowie tego terrorystycznego ugrupowania protestowali przeciwko eliminacji segregacji rasowej, dokonywali zamachów i morderstw. Zwolennikiem AWB był też Janusz Waluś, polski emigrant, który w 1993 roku zabił Chrisa Haniego, działacza walczącego o zniesienie apartheidu.
Dr Anna Tatar ze Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”: – W ramach współpracy Stowarzyszenie będzie wspierać Grupę OLX również poprzez konsultacje eksperckie i rekomendacje działań przeciwko dyskryminacji. Obejmują one między innymi szkolenia dla pracowników w zakresie rozpoznawania treści faszystowskich i rasistowskich. Wraz z partnerskimi organizacjami spoza Polski Stowarzyszenie będzie też informować o pojawianiu się łamiących prawo treści na platformach OLX w innych krajach, m.in. Rumunii i na Węgrzech.
Wyrazy poparcia dla współpracy Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” i OLX przesłała Phuthi Mahanyele-Dabengwa, dyrektorka generalna firmy Naspers: – Zarówno Naspers tu w domu, jak i OLX w Polsce potępiają wszelkie formy rasizmu i ksenofobii oraz wszelkie próby szerzenia mowy nienawiści: – Zespół w Polsce włączył się w działania organizacji NIGDY WIĘCEJ i cieszymy się z ich zaangażowania w walkę z rasizmem i dyskryminacją. „NIGDY WIĘCEJ” współpracuje z OLX w celu identyfikacji treści, które łamią zasady platformy. 21 marca 2018 roku w Międzynarodowym Dniu Walki z Dyskryminacją Rasową Stowarzyszenie zostało partnerem stworzonego przez Allegro programu Współpraca w Ochronie Praw. W wyniku tej współpracy w okresie od marca 2018 roku do lutego 2020 platforma usunęła 99 procent wskazanych przez Stowarzyszenie aukcji, tj. ponad 12 tysięcy ofert (ostateczną decyzję o usunięciu aukcji podejmuje Allegro na podstawie własnego regulaminu). Wśród nich znalazły się między innymi repliki esesmańskich medali, flagi III Rzeszy, klamry do pasa z mottem SS i portrety Hitlera, a także płyty neonazistowskich zespołów oraz książki przedwojennych antysemitów czy współczesnych negacjonistów Zagłady.
Wśród aukcji usuniętych przez Allegro po rekomendacji Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” znalazła się również wyrażająca pochwałę ruchów faszystowskich książka krótkotrwałego dyrektora wrocławskiego oddziału IPN Tomasza Greniucha „Droga nacjonalisty”. W publikacji tej odwołuje się on do antysemickiej teorii spiskowej, wedle której „rząd światowy” miałby dążyć ‘w dobie triumfu syjonizmu, gdy idea globalizmu zakłada zniewolenie wszystkich narodów świata w jednym super-państwie pod egidą światowej diaspory – do zniszczenia Polski i Polaków. Ponadto w książce Greniuch otwarcie popiera wykonywanie gestu hitlerowskiego pozdrowienia: „Nie wstydzimy się naszych poglądów, naszej tradycji. Dla nas salut rzymski, pozdrowienie aryjskiej Europy, wzniesiona ku słońcu prawica, nie jest gestem zamawiania piwa”. Pochwala też belgijskiego oficera SS Léona Degrelle’a, skazanego zaocznie na karę śmierci za kolaborację, a także Corneliu Codreanu – twórcę rumuńskiego ugrupowania faszystowskiego Żelazna Gwardia, które dokonywało mordów na Żydach. Tomasz Greniuch był twórcą i rzecznikiem Obozu Narodowo-Radykalnego na Opolszczyźnie. Jego wieloletnia skrajnie nacjonalistyczna działalność była dokumentowana w monitoringu „Brunatna Księga Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”. W 2005 roku współorganizował marsz na pamiątkę antyżydowskiego pogromu w Myślenicach (z 1936 r.), a rok później wykonywał gest hitlerowskiego pozdrowienia w klubie akademickim na Uniwersytecie Opolskim. Był pomysłodawcą i współorganizatorem tzw. Marszu Niepodległości w Warszawie. W 2016 r. na skrajnie prawicowym Festiwalu Orle Gniazdo pokazanym w głośnym reportażu TVN o polskich neonazistach odbyło się „spotkanie otwarte” z Greniuchem. W styczniu 2018 roku został odznaczony przez Andrzeja Dudę Brązowym Krzyżem Zasługi. Od 2018 roku Greniuch pracował w Delegaturze IPN w Opolu, a w listopadzie 2019 został jej naczelnikiem. 24 stycznia 2021 roku zorganizował wystawę upamiętniającą kolaborantów z Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. W lutym Greniuch objął stanowisko p.o. Dyrektora Oddziału IPN we Wrocławiu. W wyniku krajowych i międzynarodowych sprzeciwów ze strony opinii publicznej złożył rezygnację z tej funkcji.
Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” to założona w 1996 roku niezależna, apolityczna organizacja ekspercka, która dokumentuje zdarzenia na tle ksenofobicznym. Prowadzi również kampanie społeczne, m.in. „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” i „Wykopmy Rasizm ze Stadionów”. Od 2005 roku w ramach akcji „Racism-Delete” działa na rzecz usuwania treści rasistowskich z sieci. Jest częścią międzynarodowej organizacji International Network Against Cyber Hate. Uczestniczy w projektach przeciwdziałających mowie nienawiści w internecie – Get The Trolls Out i Open Code for Hate-Free Communication.
