15 kwietnia 1999 r. powołano Sojusz Lewicy Demokratycznej, z koalicji lewicowych ugrupowań powołano partię polityczną, na jej czele stanął przewodniczący SdRP Leszek Miller.
Koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej powstała 16 lipca 1991 roku. Początkowo SLD był koalicją kilkudziesięciu partnerów – partii politycznych, związków zawodowych, organizacji społecznych. Wśród nich najważniejszą rolę odgrywały Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP) i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ). SLD wygrał wybory parlamentarne w 1993 roku i dokonał socjalnej korekty neoliberalnej polityki pierwszych lat transformacji. Na czele lewicowych rządów stali Józef Oleksy i Włodzimierz Cimoszewicz. W 1995 roku Aleksander Kwaśniewski – przewodniczący SdRP – został wybrany Prezydentem RP i jako jedyny polityk po 1989 roku pełnił urząd głowy państwa przez dwie kadencje. Głównym osiągnięciem SLD w latach 90. było przyjęcie w ogólnonarodowym referendum Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Przewodniczącymi Konstytucyjnej byli politycy Sojuszu i to oni wypracowywali kompromis z innymi siłami politycznymi chcącymi budować Polskę nowoczesną i otwartą. Konstytucja z 1997 roku gwarantuje szereg praw obywatelskich, w tym prawo do bezpłatnej edukacji i opieki zdrowotnej. Gwarantuje ona również obowiązywanie, najbardziej demokratycznej, pięcioprzymiotnikowej ordynacji wyborczej w wyborach do Sejmu.
Partia SLD swoje największe zwycięstwo odniosła w koalicji z Unią Pracy, w wyborach parlamentarnych w 2001 roku. Leszek Miller został premierem koalicyjnego rządu. Głównym jego celem było zakończenie rokowań akcesyjnych z Unią Europejską, które – na skutek zaniedbań poprzedniego prawicowego rządu – były opóźnione. Premier Miller z sukcesem zakończył rokowania akcesyjne na szczycie w Kopenhadze w grudniu 2002 roku. Rząd SLD zorganizował skuteczną kampanię informacyjną, która zachęciła Polaków do powiedzenia „Tak” członkostwu Polski w Unii Europejskiej. Po raz jedyny w historii w ogólnokrajowym referendum wzięła wówczas udział ponad połowa uprawnionych do głosowania. Przez te 13 lat Polska pozyskała z unijnego budżetu ponad 90 mld euro netto, 4-krotnie zwiększyła eksport, powstało ponad 2,5 mln nowych miejsc pracy, wyraźnie wzrosła siła nabywcza Polek i Polaków.
Wzmocnienie małych ojczyzn, było kolejnym istotnym osiągnięciem Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Wprowadzenie bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zdynamizowało działalność lokalnych liderów, którzy od 2002 r. ponosili osobistą odpowiedzialność przed wyborcami. Ustawa o finansach samorządu terytorialnego z 2003 r. zapewniła stabilne finansowe podstawy działalności jednostkom samorządu terytorialnego. Wejście Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku spowodowało rozkwit małych ojczyzn, dzięki unijnym funduszy spójności. W Polsce, to właśnie na szczeblu lokalnym na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować największą pozytywną zmianę i energię lokalnych patriotów, którzy rozwijali i rozwijają swoje małe ojczyzny.
Politycy lewicy, którzy działali pod szyldem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wpierw jako koalicji, a od 1999 r. jako partii, mają swój niebagatelny wkład w budowę trzech filarów, na których budowano pomyślność naszego kraju w ciągu ostatnich 20 lat. Pierwszy z nich to Konstytucja RP z 1997 r., drugi to wzmacnianie Polski samorządowej, trzeci wejście Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.
Lewica potrafiła dokonać sztuki, która prawicy nigdy się nie udała – zmobilizować społeczeństwo do poparcia pozytywnej idei. Idei, która obroniła się w procedurze demokracji bezpośredniej – referendum. Pierwsza z nich, Konstytucja RP w referendum 25 maja 1997 roku zgromadziła poparcie 52,71 proc. uczestników głosowania. Druga, wejście Polski do Unii Europejskiej w referendum 7-8 czerwca 2003 r. uzyskało poparcie 77,45% % biorących udział w głosowaniu. Konstytucja RP z 1997 r. stworzyła dobrą podstawę prawną do wejścia Polski w struktury Unii Europejskiej.
Zanim w SLD w 2001 r. świętowano sukces w wyborach parlamentarnych, lewica oklaskiwała zdobycie po raz drugi najwyższego urzędu w Polsce przez Aleksandra Kwaśniewskiego. Dotychczasowy prezydent RP 8 października 2000 r. wygrał już w I turze wyborów i zdobył 53,10 proc. głosów.
W tym miejscu należy przypomnieć, że SLD nigdy nie sprawowało władzy samodzielnie. W latach 1993 – 1997 Sojusz był w koalicji z konserwatywnym Polskim Stronnictwem Ludowym. W latach 2001 – 2003 rządziła koalicja SLD-UP-PSL, a do 2005 r. Sojusz współtworzył rząd mniejszościowy. Jest to niezwykle istotny element, który należy brać pod uwagę ocenę inicjatyw podejmowanych przez lewicę w tamtych latach. Drugim ważnym elementem, który rzutował na kształt polityki rządu Leszka Millera była stagnacja gospodarcza odziedziczona po rządzie AWS-UW i Leszku Balcerowiczu jako ministrze finansów. Sławna „dziura Bauca” szacowana na blisko 90 mld złotych oraz wzrost gospodarczy na poziomie 0,2 PKB, to punkt startu rządu Leszka Millera w 2001 r. Kiedy Sojusz oddawał władzę, wzrost kształtował się na poziomie 7 proc. PKB, bezrobocie zaczęło spadać, a finanse publiczne zostały ustabilizowane.
W okresie przygotowań do akcesji Unijnej, parlament dostosował ponad 800 ustaw do prawa unijnego, w tym okresie wdrożono w sumie ponad 4 tys. aktów wykonawczych. Pomimo napiętego budżetu wdrażano prospołeczne projekty: „Wyprawka Szkolna”, czy też „Szklanka mleka dla każdego ucznia”. Za rządów SLD uchwalono ustawę o wolontariacie i organizacjach pożytku publicznego z możliwością przekazania na nie 1%, a także powołano Polski Instytut Sztuki Filmowej, który stworzył nowy system zarządzania i finansowania polską kinematografią, który w efekcie umożliwił produkcję filmów nie tylko nagradzanych (min. Oskarem), ale przede wszystkim oglądanych.
W 2012 r. prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk wprowadza pierwszy samorządowy program refundacji zabiegów in vitro, tym samym pokazując, że samorząd może starać się realizować te projekty, których władze centralne nie chcą lub z też nie mogą z powodzeniem realizować. Z początkiem 2017 r. już wiemy, że ta inicjatywa przyniosła dwunastkę szczęśliwych maluchów i jest naśladowana przez wiele progresywnie myślących samorządowców w Polsce.
