Artykuł partnerski
W dniu 30 listopada rano, chiński załogowy statek kosmiczny Shenzhou-15 sprawnie połączył się ze stacją kosmiczną Tiangong. O godz. 7:33 czasu pekińskiego, trzech astronautów z misji Shenzhou-14 przebywających na stacji już od pół roku, otworzyła „drzwi” i przywitała nowych przybyszów.
Misja statku Shenzhou-15 jest ostatnim krokiem fazy budowy chińskiej stacji kosmicznej, a także pierwszym krokiem fazy normalnego użytkowania stacji i ma ogromnie ważne znaczenie oraz musi pokonać wiele wyzwań.
Pierwsze spotkanie chińskich kosmonautów w stacji kosmicznej
Sześciu astronautów z dwóch misji będzie mieszkać i pracować razem na stacji kosmicznej przez około pięć dni. To pierwsza rotacja załóg astronautów na orbicie w historii chińskich załogowych lotów kosmicznych. Ma to bardzo ważne znaczenie.
Przede wszystkim ma to na celu sprawdzenie, czy stacja Tiangong jest w stanie obsłużyć na orbicie dwie załogi w krótkim czasie. W stacji poddane zostaną weryfikacji: kontrola środowiska stacji, kontrola termiczna i generatywny system podtrzymywania życia. Ponadto ogromnie ważne jest to, aby obie załogi mogły zrealizować proces przekazywania sobie pracy na orbicie, a także przypomnienie na miejscu kosmonautom, którzy po raz pierwszy znaleźli się na terenie stacji, pewnych reguł bezpieczeństwa przebywania w kosmosie.
Największy kompleks modułów stacji
Załogowa misja kosmiczna Shenzhou-15 była ostatnią misją na etapie budowy chińskiej stacji kosmicznej. Po zadokowaniu statku Shenzhou-15, chińska stacja kosmiczna uzyskała unikalny kształt i osiągnęła największą do chwili obecnej łączną masę, blisko 100 ton, stając się drugą największą stacją kosmiczną umieszczoną na orbicie, po Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
Obecnie konstrukcja stacji Tiangong (Pałac Niebios) wygląda następująco: do przednich boków kluczowego modułu Tianhe (Niebiańska harmonia) są zacumowane moduły laboratoryjne Wentian (Wyprawa do Niebios) i Mengtian (Marzenie o Niebiosach). Kształt tych trzech modułów przypomina literówkę „T”. Z tyłu modułu Tianhe zacumowany jest statek cargo Tianzhou-V, a z przodu do Tianhe dołączony został właśnie statek Shenzhou-15. Konstrukcja tych pięciu modułów przypomina kształtem krzyż. Statek kosmiczny Shenzhou-14 jest zacumowany pionowo do dolnego boku skrzyżowania.
Nowe wyzwania dla członków misji Shenzhou-15
Po rotacji personelu na orbicie chińska stacja kosmiczna wejdzie w etap stałego stacjonowania załogi na stacji. Członkowie misji Shenzhou-15, przeprowadzą długoterminową weryfikację statusu trzech modułów, wykonując w ten sposób większą partię pracy, niż wcześniejsze załogi, w zakresie funkcjonowania i konserwacji stacji kosmicznej.
Oprócz codziennej konserwacji i opieki nad stacją kosmiczną astronauci zainstalują i przetestują 15 urządzeń służących do eksperymentów naukowych oraz przeprowadzą ponad 40 eksperymentów z dziedziny nauki i technologii kosmicznej, m.in przeprowadzą badania i zastosowanie nauk kosmicznych, medycyny kosmicznej, technologii kosmicznej.
W okresie pobytu na stacji planowane są 3-4 spacery kosmiczne. Przestrzeń spacerów będzie szersza niż wcześniej, więc będzie to duże wyzwanie dla chińskich taikonautów.
Poprawa niezawodności funkcjonowania rakiety nośnej
Rakieta nośna Changzheng 2F (Długi Marsz 2F) to pierwsza chińska rakieta wykorzystywana do misji załogowych lotów kosmicznych. W ciągu ostatnich 30 lat rakieta ta obsłużyła wszystkie misje chińskich załogowych statków kosmicznych.
Rakieta Changzheng 2F-Yao15 wykorzystana podczas misji wystrzelenia w przestrzeń kosmiczną statku Shenzhou-15 to nowa generacja rakiet Changzheng 2F. W porównaniu do swoich poprzedników dokonano w niej 45 ulepszeń technicznych, które poprawiają nie tylko bezpieczeństwo, ale również dokładność wejścia na odpowiedni tor orbity. Poza tym wszystkie sprzęty i urządzenia wykorzystywane na kosmodromie do przeprowadzenia startów nowej rakiety zostały zaprojektowane na nowo.
W przyszłości rakieta Changzheng 2F będzie nadal udoskonalana w trzech aspektach: większej nośności, większej niezawodności i możliwości wielokrotnego użytku.
Test startu podczas niskiej temperatury
W czasie wystrzelenia statku Shenzhou-15 z kosmodromu w Jiuquan, odnotowano temperaturę w wysokości minus 20 stopni Celsjusza. W przeszłości, przy podobnej temperaturze, wystrzeliwano tylko statki bezzałogowe Shenzhou-1 i Shenzhou-4. Dlatego przygotowując się do niskich temperatur i trudnych warunków pogodowych, podczas procedury startu misji załogowego statku Shenzhou-15 i rakiety nośnej Changzheng 2F-Yao15, całkowicie zaktualizowano i zmodyfikowano urządzenia i sprzęty na kosmodromie. Wielokrotnie potwierdzono niezawodność urządzeń kosmodromu przeznaczonych do utrzymywania ustalonej temperatury systemów rakiety i statku podczas startu oraz wypracowało procedury działania w przypadku ewentualnych awarii. Ponadto zainstalowano dodatkowe warstwy izolacyjne w ważnych sekcjach rakiety.
Adam Lin
