[Artykuł partnerski]
Pod koniec listopada ubiegłego roku, załogowy statek kosmiczny Shenzhou 15 zabrał trzech chińskich astronautów na stację kosmiczną Tiangong (Pałac Niebios), gdzie spotkali się z przebywającymi na stacji trzema astronautami, którzy pracowali i mieszkali na niej już od pół roku. Pięć dni później, po zakończeniu przekazania misji, trzej astronauci, którzy przebywali w „podróży kosmicznej” przez sześć miesięcy, wrócili na Ziemię.
Misja statku Shenzhou-15 jest ostatnim krokiem fazy budowy chińskiej stacji kosmicznej, a także pierwszym krokiem fazy normalnego użytkowania stacji. Projektowany okres użytkowania Tiangong wynosi około dziesięciu lat. Wewnętrzna przestrzeń, w której pracują i żyją astronauci, przekracza 110 metrów sześciennych i może zagwarantować pracę na niej w dłuższym okresie 3 astronautom, w krótkim może na niej przebywać 6 osób.
Czy tylko chińscy astronauci mogą odbyć „podróż” na Tiangong?
Już w 2023 roku astronauci ze wszystkich krajów będą mogli prowadzić badania i eksperymenty na stacji kosmicznej Tiangong. Do tej pory potwierdzono realizację projektów badawczych ekip z 17 krajów, w tym z Polski, Włoch i Niemiec. Astronauci mogą przywieźć na stację własny sprzęt lub skorzystać wyposażenia dostępnego na Tiangong.
Niektóre kraje zaproponowały wysłanie astronautów do Chin w celu przeprowadzenia wspólnego szkolenia. Matthias Maurer, astronauta z Europejskiej Agencji Kosmicznej, już zaczął uczyć się chińskiego przed jego podróżą na stację kosmiczną Tiangong.
Niedawno włoska astronautka Samantha Cristoforetti, która uczestniczyła już w misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, napisała na swoim osobistym koncie społecznościowym, zdanie ze starożytnej chińskiej prozy w trzech językach: po chińsku, włosku i angielsku, zachwycając się ogromem i pięknem wszechświata. Język nie jest barierą, a eksploracja kosmosu jest celem całej ludzkości. Być może pierwszymi zagranicznymi gośćmi na stacji kosmicznej Tiangong będą polscy astronauci!
Charakter transmisji na żywo ze stacji kosmicznej Tiangong?
Od czasu wystrzelenia załogowego statku kosmicznego Shenzhou-13 w 2021 roku, podczas misji na stacji kosmicznej Tiangong, astronauci rozpoczęli nadawanie transmisji na żywo, na cały świat, demonstrując w nich eksperymenty naukowe i wchodząc w interakcje ze studentami z wielu krajów.
Tematyka transmisji na żywo jest bardzo bogata, na przykład zaprezentowana została część mieszkalna stacji, pokazywane były obiekty eksperymentalne stacji kosmicznej, przeprowadzano na żywo eksperymenty cytologiczne w środowisku mikrograwitacji, eksperymenty dotyczące różnych interesujących zjawisk oraz prezentowano rośliny wyhodowane w kosmosie, wszystko to po to, aby młodzi ludzie z całego świata mogli poczuć z bliska magiczny urok kosmosu oraz w celu pobudzenia ich ciekawości do odkrywania bezkresnego wszechświata.
Popularyzacja nauki to jedna z misji stacji kosmicznej Tiangong jako platformy międzynarodowej współpracy naukowej. Jeśli ty również masz marzenia związane z kosmosem lub interesujesz się wiedzą o wszechświecie, po prostu poszukaj powtórek transmisji na żywo i śledź takie transmisje w przyszłości!
Do czego wykorzystywane są nasiona wyhodowane na stacji kosmicznej Tiangong?
W laboratorium na stacji kosmicznej Tiangong zasadzony w kosmosie po raz pierwszy ryż zaczął przynosić kłosy po półrocznym wzroście. Ważnym celem tego eksperymentu jest przetestowanie uprawy ryżu w kosmosie przez cały cykl jego wegetacji, czyli „od nasionka do zbioru”. Ma to dostarczyć danych i doświadczeń, które zostaną wykorzystane, przy późniejszej uprawie innych roślin nadających się do uprawy na stacji kosmicznej.
W procesie hodowli kosmicznej astronauci uzyskują nasiona, które „przyszły na świat” w środowisku innym niż ziemskie, wykorzystując specjalne warunki, takie jak środowisko wysokiej próżni, światło promieni kosmicznych i mikro grawitację we wszechświecie. Po sprowadzeniu ich z powrotem na Ziemię, badacze kontynuować będą hodowle, a na koniec wyhodują z nich nowe odmiany ryżu.
W kosmosie uprawiano już kukurydzę, ziemniaki, melony, winogrona, a nawet nasiona kwiatów i chińskich ziół. Do 2021 r. w Chinach łączna powierzchnia posadzonych roślin, z nasion pochodzących z kosmosu, z projektów hodowli kosmicznych, liczy ponad 24 000 kilometrów kwadratowych, podnosząc na przykład produkcję zboża o około 1,3 miliarda kilogramów. Może papryka na twoim stole w jadalni miała dziadków, którzy przebywali w kosmosie.
Jak wyglądają posiłki astronautów na stacji kosmicznej Tiangong?
Kilka miesięcy pracy i mieszkania na małej przestrzeni, nawet we wspaniałym kosmosie, to zadanie bardzo trudne. Dlatego na stacji kosmicznej Tiangong dla astronautów przygotowano ponad 120 rodzajów posiłków, mając nadzieję, że ich zmęczenie można zrównoważyć pysznym jedzeniem.
Oprócz tradycyjnych różnorodnych potraw chińskich i deserów w stylu zachodnim dostępne są również specjały świąteczne, takie jak ciastka księżycowe na Święto Środka Jesieni, czy pierogi na Początek Zimy. Po trzech miesiącach uprawy nasion, które astronauci zabrali z Ziemi, również trafiły one na ich „stół” jako świeże warzywa.
Większość potraw astronautów można zjeść jednym kęsem. Wszystkie są przygotowane w formie stałej i bez kości, nie pozostawiają zatem wielu resztek, co jest bardzo wygodne przy sprzątaniu. Pozwala to również uniknąć wielu problemów związanych z usuwaniem śmieci, o czym wspominaliśmy wcześniej.
Jak wyrzuca się śmieci wyprodukowane na stacji kosmicznej Tiangong?
Zaśmiecanie kosmosu jest niebezpieczne! Jeśli śmieci zostaną wyrzucone w przestrzeń kosmiczną, będą krążyć wokół Ziemi z prędkością 15 razy większą niż prędkość pocisku wystrzelonego z karabinu, stwarzając w ten sposób zagrożenie dla bezpieczeństwa stacji kosmicznej i astronautów.
Na stacji kosmicznej Tiangong śmieci są klasyfikowane zgodnie z poziomem zagrożenia. Zwykłe śmieci, takie jak papierowe chusteczki i plastikowe torby, są umieszczane w specjalnych workach na śmieci i przechowywane próżniowo.
Odpady wysokiego ryzyka, w tym odpady kuchenne i ekskrementy, muszą być przechowywane ze środkami konserwującymi i skompresowane, a następnie też przechowywane próżniowo.
Resztki jedzenia, czy krople wody zawieszone w powietrzu również muszą być starannie zbierane, aby uniknąć przedostania się ich do dróg oddechowych astronautów lub delikatnych instrumentów na stacji.
Co się dzieje ze śmieciami? Po zebraniu i skompresowaniu nagromadzone śmieci są umieszczane w kosmicznym statku towarowym i palą się w atmosferze, podczas drogi powrotnej na Ziemię.
Być może w przyszłości śmieci produkowane przez stację kosmiczną można będzie poddać degradacji i recyklingowi podobnie jak wodę, co nie tylko oszczędzi koszty i zasoby, ale także będzie korzystniejsze dla środowiska kosmicznego i Ziemi.
