(191020) — LONDON, Oct. 20, 2019 (Xinhua) — British Prime Minister Boris Johnson speaks at the House of Commons in London, Britain on Oct. 19, 2019. (Jessica Taylor/UK Parliament/Handout via Xinhua) HOC MANDATORY CREDIT: UK Parliament/Jessica Taylor
W sobotę Izba Gmin miała głosować przyjęcie lub odrzucenie umowy podpisanej przez premiera Wielkiej Brytanii Borisa Johnsona z Unią Europejską.
W rezultacie jednak dalej nie wiadomo, co będzie.
Było to pierwsze od 37 lat sobotnie posiedzenie Izby Gmin – poprzednie miało miejsce w związku z atakiem Argentyny na Falklandy. Tym razem okoliczności były – w gruncie rzeczy – równie dramatyczne, bo przecież dotyczące przyszłości Zjednoczonego Królestwa. Ale okazało się, że góra urodziła mysz i serial brexitowy trwa nadal.
Przeszkodą okazała się poprawka zgłoszona przez konserwatywnego deputowanego Olivera Letwina (jednego z torysów, którzy opuścili obóz premiera Johnsona w związku ze sposobem, w jaki prowadzi on „rozwód” Wielkiej Brytanii z Unią Europejską), wymuszającą wniosek o odroczenie brexitu do czasu przygotowania niezbędnych ustaw, czyli co najmniej o trzy miesiące. Boris Johnson, który w tej sprawie gra va banque, zakłada, że jakimkolwiek przypadku brexit powinien nastąpić 31 października. Skoro zatem Izba Gmin przyjęła poprawkę – większością 322 w stosunku do 306 głosów, rząd wycofał spod głosowania wniosek w sprawie akceptacji bądź odrzucenia zawartej z UE umowy. W tej sytuacji znów wszystkie scenariusze, z „twardym” brexitem włącznie, są otwarte.
Boris Johnon natychmiast zwrócił się do UE z prośbą o przesunięcie terminu, wysyłając dwa listy – w pierwszym, niepodpisanym, prosząc o taką reakcję, w drugim – podpisanym – argumentując przeciwko takiej decyzji. W konsekwencji brytyjski parlament czeka szereg głosowań, które rozpoczną się już we wtorek. Niemniej w nieustającej batalii premier poniósł kolejną porażkę, choć znów nie jest to decydująca klęska.
Choć poprawka Lewina miała – j twierdzi jej autor – stanowić zabezpieczenie przed bezumownym brexitem, jej konsekwencje mogą byś wręcz przeciwne. Bo jeśli UE nie zgodzi się na kolejne odroczenie, bo przecież w końcu uzgodniła z Borisem Johnsonem umowę regulującą warunku opuszczenia jej przez Wielką Brytanię, 31 października może nastąpić ostateczne zerwanie i dalej będzie „ratuj się, kto może”.
Głosowanie nad poprawką Letwina nie wskazuje, czy Izba odrzuci umowę. Według szacunków premierowi do zaakceptowania ubiegłotygodniowej umowy z UE brakuje ok. 10 głosów, ale są to szacunki oparte na założeniach, że wszyscy deputowani będą głosować zgodnie z liniami ich partii i przy zachowaniu dyscypliny, a tak może wcale nie być. W rezultacie odroczenie sobotniego głosowania daje mu także czas na przekonanie nieprzekonanych, przede wszystkim północnoirlandzkich unionistów, z których głosami byłby w stanie przeforsować swój wniosek i doprowadzić ten dramatyczny i pełen spektakularnych zwrotów serial do końca.
Osobne pytanie, to jak zareaguje na to wszystko Bruksela i czy zgodzi się na kolejne przeciągnięcie, nawet jeśli alternatywą będzie brexit bezumowny. Akceptując umowę, szczyt 27 dał bowiem bardzo klarowny sygnał, że na tym sprawa powinna być zakończona.