Krzysztof Mroziewicz, przez lata dziennikarz i reporter międzynarodowy, swego czasu ambasador Polski w Indiach i obocznościach, autor blisko dwudziestu książek, sam ze swoim nazwiskiem-marką jest najlepszą rekomendacją tej edycji, ale nie ma to jak dobry, gościnny wstęp. „Indie. Sztukę władzy” przedstawia czytelnikom Wiktor Osiatyński, co sprawia że ten lakoniczny tekst ma swoją niebagatelną wartość intelektualną, a przy tym bardzo skutecznie zachęca do lektury. Oto bowiem choć książka Mroziewicza dotyczy postaci z IV wieku przed naszą erą, mędrca i filozofa politycznego Kautilji, twórcy rozprawy o władzy, „Arhaśastry”, to jest swoistą prefiguracją młodszej o blisko dwa tysiące lat rozprawy Machiavellego „Książę”, także mówiącej o praktyce sprawowania władzy. Osiatyński napisał: „Państwo i władzę opisane przez Kautilję można określić jako „totalitaryzm z ludzką twarzą”. Biurokratyczne państwo Kautilji wkracza w każdą, nawet najbardziej osobistą sferę ludzkiego życia, opierając się na powszechnym szpiegowaniu, agentach i intrygach. Jak każdy władca absolutny, Kautilja ma ambicję, by być dobrym, zapewnić ochronę słabym, a nawet rekompensować obywatelom szkody wyrządzone przez osoby prywatne W praktyce jednak tworzy państwo wszechobecnej kontroli, okrutnych kar oraz tortur. Lektura książki Krzysztofa Mroziewicza stawia przed czytelnikami pytanie: czy w ogóle może istnieć władza absolutna, która nie zdegeneruje się i nie zamieni w tyranię wszechobecnej kontroli. U Kautilji nie znajdujemy jasnej odpowiedzi, ale sugeruje ją Mroziewicz, pisząc: „Rady Kautilji kierowane są, jak widać, nie do filozofów, lecz do wyrośniętych chłopców”. Czytając te słowa, warto pomyśleć, czy właśnie to nie jest jedynym trwałym elementem w historii – władza, a zwłaszcza władza absolutna, która przyciąga przede wszystkim wyrośniętych (i niezbyt dojrzałych) chłopców”.
Czy te uwagi powinny skłonić nas do prześwietlenia lektury widm starych pism światłem pochodzącym z naszej współczesności? Czy i Kautilja i Mroziewicz mówią nam nie tylko o starożytnych Indiach, ale także coś o współczesnej Polsce? A, to już jak Państwo raczą uważać. W każdym razie lektura
wyborna i pouczająca.
Krzysztof Mroziewicz – „Indie. Sztuka władzy”, wyd. Zysk i s-ka, Poznań 2017, str.348, ISBN 978-83-65676-62-7.
