19 września 2024

loader

O filozofii sportu i jej społecznych kontekstach

fot. Wikipedia Commons

Boks jako ucieczka przed neoliberalizmem? Profesor Joseph Lewandowski w swojej książce „On Boxing: Critical Interventions in the Bittersweet Science” analizuje powiązania między boksem a społecznymi konsekwencjami robotyzacji i neoliberalizmu. Według niego, boks może służyć jako ucieczka od trudnych warunków życia i wzywa do uzwiązkowienia tego sportu.

W roku 2016 prof.dr Joseph Lewandowski-dziekan Międzynarodowego Centrum University of Central Missouri (UCM) w Warrensburgu podpisał umowę o współpracy pomiędzy UCM a Uczelnią Techniczno-Handlową (UTH) im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie. W następnym roku profesor i jego małżonka Tina-będąca dyrektorem Wydziału Przyjęć w Kansas City College-odwiedzili Warszawę. 

Na inauguracji nowego roku akademickiego oboje byli gośćmi prezydenta UTH Piotra Borkowskiego oraz kierownictwa Uczelni. Prof. Lewandowki wygłosił wykład na temet filozofii i socjologii boksu.

Obecnie dr Lewandowski – profesor filozofii w UCM jest członkiem Komitetu Redakcyjnego wydawanego przez UTH „Przedsiębiorstwa Przyszłości.” Jego artykuły ukazywały się na łamach tego kwartalnika po angielsku i po polsku.

W roku 2022 prestiżowe wydawnictwo Routledge Focus opublikowało książkę prof. Lewandowskiego” On Boxing: Critcal Interventions in the Bittersweet Science.”

Ta zwięzła książka pomaga w przezwyciężaniu uproszczonych opinii o „sporcie źle rozumianym i obarczonym stereotypami, a jednocześnie połączonym z ważnymi problemami społecznymi.”

Problem robotyzacji i neoliberalizmu

Automaty i roboty zastąpiły wielu amerykańskich robotników. Tania robocizna w krajach rozwijających się skłoniła wielu przedsiębiorców do eksportu miejsc pracy. „Popyt na pracę wykwalifikowaną i na wpół wykwalifikowaną malał pod presją neoliberalnej polityki gospodarczej zobojętniałej na skutki społeczne taktyki przenoszenia produkcyjnych miejsc pracy. Nie trzeba udowadniać, że było to potężne uderzenie w afroamerykańską społeczność ludzi pracy. Okolica Velo-miejsce ograniczone i ograniczające-w sensie etnorasowym,które kiedyś podtrzymywało funkcjonującą klasę robotniczą, wraz z różnorodnymi biznesami i usługami-stało się pułapką nękaną przez chroniczne bezrobocie, ubóstwo i przestępczość. 

Boks jako sposób na przetrwanie w trudnych warunkach socjalnych

W niemałym stopniu boks i istnienie sal treningowych spełniają funkcje-chociaż niepewne i nietrwałe – miejsc społecznego uznania i kotwic stabilności”. 

Prof. Lewandowski podkreśla, że w Kansas City „wielu miejscowych bokserów rutynowo narażonych jest na strukturalną przemoc poprzez systemowy rasizm i neoliberalizm.” Autor przedstawia czytelnikom pogłębiony pogląd na koncepcję przemocy strukturalnej i jej implikacje społeczne. Wraz ze strukturalną przemocą procesów formowania getta, każde rozważanie nad boksem i kulturą musi naświetlać ostatnie efekty naporu neoliberalizmu i społecznego zobojętnienia „przyjaznego wobec globalizacji”zwrotu polityki, który zniszczył zakłady produkcyjne, dzięki którym wielu mieszkańców należących do miejskiej klasy pracującej uzyskiwało utrzymanie, stabilność społeczną i gospodarczą godność.” Getta instytucjonalne” stały się”gettami bezrobocia”. W ten sposób „twarde powierzchnie” etnorasowego „kaptura” stały się nieograniczenie wyostrzone i utwardzone przez ekonomiczne siły neoliberalizmu w amerykańskiej polityce miejskiej. Podczas gdy boks to-proletariacki sport odzwierciedlający życie klasy pracującej – jako zawód fizyczny i cielesna sprawność-to przemoc strukturalna wykuta przez globalizację gospodarczą w poważnym stopniu podminowała egzystencję klasy robotniczej w takich miejscach. 

Bycie bokserem w getcie pomagało być bezpiecznym i respektownym. Sława Muhammada Ali, George’a Foremana i Kena Nortona dała wielu młodym ludziom nadzieję wydostania się z getta poprzez boks. Oczywiście te pragnienia były dostrzegane przez właścicieli sal treningowych, trenerów i organizator imprez sportowych. Dla zysku organizowali oni często zbyt wiele rund w ciągu zbyt wielu lat. Młodzi zawodnicy odczuwali fizyczny ból i frustrację. Byli oszukiwani i eksploatowani. 

Potrzeba uzwiązkowienia w Boksie

W konkluzji autor zapytuje: „Dlaczego w boksie nie ma związku, ani stowarzyszenia zawodników jak to ma miejsce w innych sportach siłowych. Rzecz jasna występuje zapotrzebowanie na głos zbiorowy w boksie zawodowym. Przy jego braku zawodowi bokserzy pozbawieni są owej kolektywnej siły przetargowej, którą posiadają zawodnicy w innych dziedzinach sportu. W rezultacie-z wyjątkiem być może najbardziej znanych i najlepiej opłacanych zawodników – bokserzy mają mały lub żaden wpływ na warunki pracy, dobór oponentów i na negocjacje dotyczące wynagrodzeń. Na poziomie lokalnym i regionalnym prowadzi to do manipulacji i eksploatacji sportowców przez menedżerów i trenerów, którzy jak to obserwowaliśmy-często wywierają presję na zaakceptowanie walk do których zawodnicy nie są należycie przygotowani i w których nie mają szans. Uzwiązkowienie zapewniłoby zawodowym bokserom strukturę i reprezentację potrzebną do rozpatrywania skarg w sprawach płacowych, jak również rekompensat – w szczególności świadczeń związanych z utratą zdolności, jednorazowych wypłat oraz medycznych należności w przypadkach kalectwa lub śmierci. Jednakże profesjonalna wersja sportu jest rozczłonkowana, a sami bokserzy-jak się wydaje-wykazują brak szeroko zakrojonej solidarności potrzebnej dla pomyślnego uzwiązkowienia od wewnątrz. Ponadto trenerzy i organizatorzy są w unikalnej pozycji umożlwiającej skuteczne podważanie wysiłków tych, którzy będąc poza sportem chcieliby uzwiązkowienia. Trenerzy i organizatorzy imprez wywierają potężny wpływ kontrolujący wszystko związane z profesjonalny rozwojem atletów łącznie z decydowaniem, kto może określonego dnia wejść do sali treningowej.

Uzwiązkowienie nigdy nie było łatwym procesem.” Kiedy zawodnicy z Narodowej Ligi Piłki Nożnej rozpoczęli strajk w sezonie 1987 roku, właściciele drużyn wynajęli łamistrajków i prowadzili rozgrywki”.

Wyzwania uzwiązkowienia w kontekście współczesnych przedsiębiorstw

W roku 1994 w trakcie dorocznego zgromadzenia globalnego sieci konsultingowej Transearch International w Toronto-zaproszony mówca-szef Federal Express (Canada) podkreślił, że przedsiębiorstwo jest” wolne od związków” ponieważ wszystkie problemy pracowników zostały rozwiązane przez menedżerów. Niestety, ani ja ani inni uczestnicy dorocznego zgromadzenia nie mieli możliwości zweryfikowania powyższej opinii. Obecnie niektóre dobrze znane przedsiębiorstwa aktywnie przeciwdziałają powstawaniu związków. W Nowym Jorku około 30 pracowników Tesli pozbawiono pracy za ich działalność na rzecz utworzenia związku zawodowego. „Wielu pracowników Amazona w Europie należy do związków zwodowych. Przedsiębiorstwo to przeciwstawiało się uzwiązkowieniu w Ameryce. Pierwszy związek w magazynie w Nowym Jorku powstał dopiero w kwietniu b.r.

Proponowane przez prof. Lewandowskiego uzwiązkowienie w boksie powinno nastąpić wbrew istniejący przeszkodom i trudności 

Andrzej Wilk

Poprzedni

Głośne procesy II Rzeczypospolitej

Następny

Noc Muzeów 2023. Co warto odwiedzić?