Ljubljana, DZ. Nova ministrica za zunanje zadeve Tanja Fajon.
„Słowenia jest świadoma wrażliwości Polski oraz jej szczególnego położenia w obecnej sytuacji. Z uznaniem przyjmujemy wyjątkową solidarność Warszawy z Kijowem” – mówi minister spraw zagranicznych Słowenii Tanja Fajon w rozmowie z Marcinem Furdyną.
Pani minister, czy według pani Unia Europejska zdała egzamin solidarności z Ukrainą w obliczu rosyjskiej agresji? Jak ocenia pani rolę Polski w pomocy Ukrainie?
Unia Europejska okazuje pełną solidarność z Ukrainą i będzie to czynić nadal. Wysyłała różne formy pomocy na Ukrainę i pomagała Ukraińcom, którzy uciekli z kraju. Okazaliśmy silne wsparcie polityczne dla ich walki z agresją, wspieraliśmy Kijów na forach międzynarodowych, w tym poprzez ofertę jasnej europejskiej perspektywy. Tak się robi, gdy przyjaciele są w niebezpieczeństwie i gdy potrzebują pomocy. Unia wykazała się odpowiedzialnością, odwagą i wizją geopolityczną. Determinacja i odwaga narodu ukraińskiego nie ma sobie równych. Słowenia jest świadoma wrażliwości Polski oraz jej szczególnej położenia w obecnej sytuacji i z uznaniem przyjmujemy wyjątkową solidarność Warszawy z Kijowem.
Czy uważa pani, że UE powinna nałożyć na Rosję bardziej dotkliwe sankcje?
Unia stale przyjmuje sankcje przeciwko Rosji. Pamiętajmy, że nałożono również sankcje na Białoruś i Iran. Na ostatnim posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych UE w Brukseli dało się odczuć gotowość do dalszego zaostrzania środków wobec Rosji, a także państw trzecich zaangażowanych w konflikt. Ważne jest również zapewnienie pełnego wdrożenia już obowiązujących sankcji oraz zamknięcie w nich wszelkich luk, które mogliśmy początkowo przeoczyć.
Pokojowe rozwiązanie sytuacji jest według pani obecnie możliwe?
Musimy dążyć do możliwości potencjalnego pokojowego rozwiązania, kontynuując nasze wszechstronne wsparcie dla Ukrainy. Słowenia aktywnie wspiera wszystkie wysiłki pokojowe. Będzie nadal dążyć do zawieszenia broni i zakończenia wojny, ale na warunkach, które są do przyjęcia dla Ukrainy.
Porozmawiajmy o stosunkach dwustronnych. Jaką rolę pełni Polska w polityce słoweńskiego rządu?
Słowenia postrzega Polskę jako ważnego partnera, nasze kraje łączą bliskie i przyjazne relacje oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Prowadzimy udaną współpracę w dziedzinie politycznej, gospodarczej, kulturalnej i wielu innych, jesteśmy dobrymi partnerami na forach regionalnych, europejskich i innych forach międzynarodowych. Przypomnę, że Polska jest w pierwszej dziesiątce najważniejszych partnerów gospodarczych Słowenii, zajmując siódme miejsce w eksporcie i ósme w imporcie. W 2021 roku wymiana towarowa osiągnęła poziom 2,44 mld euro. Wysoko oceniamy również pomoc Polski w przeszłości przy różnych okazjach, ostatnio podczas pandemii koronawirusa i repatriacji obywateli.
Czy na poziomie unijnym widzi pani wspólne płaszczyzny działania dwóch państw?
Słowenia i Polska mają podobne poglądy na ważne tematy. Oba kraje zdecydowanie popierają rozszerzenie na Bałkany Zachodnie, należymy do nieformalnej grupy przyjaciół rozszerzenia (tzw. grupa tallińska). Ponadto zdecydowanie potępiamy rosyjską agresję na Ukrainę.
W jakich jeszcze dziedzinach widzi pani pole dla rozwoju polsko-słoweńskiej współpracy?
Istnieje wzajemne zainteresowanie wzmocnieniem współpracy dwustronnej między Słowenią a Polską w różnych dziedzinach, takich jak transport, logistyka, energia, kultura, nauka, współpraca między miastami itp. Nasze kraje doskonale zdają sobie sprawę ze znaczenia bezpieczeństwa i stabilności zarówno w skali regionalnej, jak i globalnej. Dlatego wierzę, że będziemy nadal zajmować się tymi ważnymi kwestiami na płaszczyźnie bilateralnej, ale także na szczeblu wielostronnym. Zmiany klimatyczne, zrównoważony rozwój, wyzwania związane z żywnością i energią – wszystkie te kwestie można z powodzeniem rozwiązać tylko dzięki wspólnym wysiłkom i wspólnej pracy.
Czy Inicjatywa Trójmorza odgrywa ważną rolę dla Słowenii?
Jesteśmy częścią Inicjatywy Trójmorza (3SI) od samego początku jej istnienia w 2015 roku. Trzeci szczyt Trójmorza miał miejsce w 2019 roku w stolicy Słowenii – Lublanie. Przyniósł on ważną konsolidację inicjatywy, a także ściślejszą współpracę w dziedzinie innowacji i digitalizacji. Obecnie analizujemy projekty, które wydają się najbardziej odpowiednie do sfinansowania przez Fundusz Inwestycyjny Trójmorza. Biorąc pod uwagę spory wkład Słowenii do Funduszu, mamy uzasadnione oczekiwania, że niektóre z zatwierdzonych projektów uwzględnią również nasze interesy, co byłoby korzystne dla wszystkich. Postrzegamy Trójmorze jako ważne ramy współpracy, ponieważ mają one konkretne cele, silną nutę gospodarczą i finansową, a także wzmacniają współpracę transatlantycką. Oczywiście będziemy nadal oceniać inicjatywę pod kątem słoweńskich i regionalnych interesów
MF/PAP
