25 lat temu, 8 grudnia 1991 r. przywódcy Rosji, Borys Jelcyn, Ukrainy, Leonid Krawczuk i Białorusi, Stanisław Szuszkiewicz ogłosili rozwiązanie Związku Radzieckiego. Istniejące niemal 70 lat państwo radzieckie rozpadło się w obliczu niewydolnej gospodarki i takiegoż wzorca zarządzania oraz dążeń odśrodkowych w republikach tworzących ZSRR.
To wszystko prawda, tylko dlaczego 56 proc. obywateli Federacji Rosyjskiej żałuje rozpadu ZSRR, a nie żałuje jedynie 28 proc? Otóż, jak wskazuje sondaż Centrum Lewady z okazji 25-lecie rozpadu, ludziom bardzo dokucza utrata wspólnego systemu gospodarczego i poczucia przynależności do wielkiego państwa.
Pytani o główne przyczyny rozpadu ZSRR, Rosjanie wskazują, że była to nieodpowiedzialna, bezpodstawna zmowa Jelcyna, Krawczuka i Szuszkiewicza. Tak sądzi 29 proc. Rosjan, 23 proc. widzi zmowę wrogich sił zagranicznych. A 21 proc. wskazuje na niezadowolenie z władz kierowanych przez prezydenta Michaiła Gorbaczowa.
Gorbaczow, który objął władzę w 1986 r. zdawał sobie sprawę, że ZSRR działa źle. Wyjście widział w przebudowie i jawności. Chodziło mu o zmiany systemu planowania i zarządzania, o wyplenienie korupcji, zmodernizowanie przemysłu. Głosił potrzebę ujawniania, a nie ukrywania problemów i niedociągnięć.
Ale nie chciał naruszyć podstaw ustroju gospodarczego. I jeszcze wierzył, że istnieje już jednolity naród radziecki. I państwo zaczęło mu rozchodzić się w szwach. Potem był nieudolny pucz bandy ośmiu Giennadija Janajewa. Spiskowców rozpędził prezydent Rosji Jelcyn, odsunął w cień Gorbaczowa. I ZSRR przeszedł do historii.
