Ekipa „dobrej zmiany” nie potrafi zadbać nawet o prawo i porządek w naszym kraju, o sprawiedliwości już nie mówiąc. Mimo, że zamyka coraz więcej ludzi w aresztach.
Gallup, z siedzibą w Waszyngtonie, to agencja, która nie wymaga chyba prezentacji. Opublikowała ona niedawno Globalny Indeks Prawo i Porządek 2021 (Global Law and Order Index), w którym Polska zajęła dopiero 54. miejsce. Tym razem to aż o czternaście miejsc gorzej niż w 2020 roku!.
Indeks, opracowany i opublikowany po raz kolejny przez Gallupa, tym razem został sporządzony dla 115 państw. Badania przeprowadzono na próbach o łącznej liczbie 120 tysięcy osób, a w każdym kraju, na próbach o liczebności po około 1000 osób w wieku powyżej 15 lat. Wskaźnik ufności badań wynosi 95 proc.
Raport nawiązuje wprost do Celów Zrównoważonego Rozwoju Agenda ONZ 2030, wśród których znajduje się Cel nr 16: Pokój, sprawiedliwość dla wszystkich oraz efektywne i inkluzywne (włączające) instytucje na wszystkich poziomach.
Indeks i sam raport Gallupa daje swoją odpowiedź na generalne pytanie: Czy świat jest bezpieczniejszy? A chodzi tu o poczucie bezpieczeństwa osobistego oraz osobiste doświadczenia związane z przestępczością i egzekwowaniem prawa. W szczególności zaś, chodzi o odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy w mieście lub okolicy, w której mieszkasz masz zaufanie do lokalnej policji?
- Czy czujesz się bezpiecznie, spacerując samotnie w nocy po mieście lub w okolicy w której mieszkasz?
- Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy skradziono pieniądze lub jakiś majątek Tobie lub innemu domownikowi?
- Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy zostałeś napadnięty lub pobity?
Indeks Prawa i Porządku (Publicznego) ma charakter złożony (agregatowy) na który składają się wskaźniki cząstkowe. Sam indeks jest średnią arytmetyczną ważoną wszystkich tych wskaźników, przy czym wagi, które są im przypisane zostały opracowane przez wybitnych ekspertów z konkretnych specjalistycznych dziedzin.
Indeks końcowy to jedna syntetyczna liczba – i przy jej pomocy można budować rankingi krajów. Skala wartości indeksu mieści się w granicach od 0 do 100. Globalny Indeks Prawo i Porządek 2021 oraz pełny raport można znaleźć na stronie www.gallup.com. Opis metodologii badań i dane szczegółowe dostępne są na stronie Gallup’s Country Dataset details
W 2016 r. Polska zajmowała 49. miejsce, a w ubiegłym roku nawet już 40 ale w Indeksie 2021 roku spadliśmy aż na 54 miejsce. Bezpośrednio przed nami są w obecnym Indeksie Bośnia i Hercegowina oraz nawet Birma. Po nas Łotwa i Indie.
Czołówka rankingu, jak pokazano w tabeli to: Norwegia, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Chiny. Szwajcaria i Finlandia. Spośród krajów europejskich w pierwszej dziesiątce są jeszcze Islandia, Słowenia, Austria i Portugalia.
Wartość Indeksu dla jego lidera, Norwegii wynosi 94 proc. a dla Polski: 81 proc. (w ubiegłym roku 84 proc.). I taki jest obecnie – 13 pkt. proc. – nasz dystans do najlepszego. Miejsce w rankingu zatem dość odległe.
Nowe kraje Unii Europejskiej zajmują następujące miejsca: przed nami lokuje się i to na bardzo wysokim miejscu Słowenia (9), Estonia (15), Czechy (23), Chorwacja (32), Węgry (36), Słowacja (44), Litwa (48).
Za nami są tylko: Łotwa (55), Rumunia (58), Bułgaria (74),
A jak jest u sąsiadów spoza UE?: Rosja zajęła 75 miejsce (w ubiegłym roku 92), a Ukraina 93 (w ubiegłym roku 112). Czyli wyraźna poprawa.
Niemcy zajmują 19 (w ubiegłym roku 26) miejsce a Francja 34 (w ub. r. 31).
Godne odnotowania jest bardzo wysokie miejsce Chin – aż trzecie. Stany Zjednoczone są zaś na 22 pozycji (ale w ubiegłym roku były na 36.).
Ostatnie miejsca w tym rankingu zajmują: Wenezuela, Gabon, Gwinea i Uganda. Wartość Indeksu Prawa i Porządku dla Wenezueli znajduje się na poziomie 53 proc. (w ubiegłym roku 43 proc.), czyli nastąpiło tam wyraźne pogorszenie stanu bezpieczeństwa osobistego.
Jeśli chodzi o ocenę w skali regionów świata, to przodują kraje Azji Wschodniej – i one też wykazały największy postęp od 87 proc. w 2017 r. do 92 proc. w 2020. Wysoko notowane są także kraje Europy Zachodniej lecz bez postępu w tych latach. Postęp wykazały również kraje Ameryki Łacińskiej i Karaibów, choć ten region jest na ostatnim miejscu: wzrost z 62 proc. w 2017 r. do 66 proc. w 2020 r. Przoduje tu Salwador z 79 proc. i postępem o 6 pkt. proc.
Według raportu Deloitte, 72 proc. osób na całym świecie twierdzi, że czuje się bezpiecznie spacerując samotnie nocą w miejscu zamieszkania i ma zaufanie do lokalnej policji (71 proc.). 13 proc. osób twierdzi, że w ciągu ostatniego roku skradziono mu lub innemu członkowi gospodarstwa domowego pieniądze albo jakąś własność, a 6 proc. wskazuje, że zostało napadniętych lub obrabowanych.
Wskaźniki te nie ulegały większym zmianom od lat, ale w 2020 r. odsetek osób, które czują się bezpiecznie samotnie spacerując nocą i mają zaufanie do policji wzrósł.
Średnia wartość Indeksu Prawa i Porządku dla całego świata wyniosła 82 proc. w 2020 r. – i pozostaje na tym poziomie od 2017 r.
Norwegia, która uzyskała najwyższy wynik w Indeksie, konsekwentnie plasuje się w czołówce (94 proc.). Wenezuela i Gabon, które zanotowały najniższe wyniki (53 proc.) również konsekwentnie plasują się w dolnej części Indeksu. Gallup odnotował, że dane w Norwegii zostały zebrane już po szokującym ataku z użyciem łuku i strzał oraz pchnięcia nożem w październiku bieżącego roku, w którym zginęło 5 osób.
Od lat mieszkańcy Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Afryki Subsaharyjskiej mają najmniejsze szanse spośród wszystkich regionów świata, aby czuć się bezpiecznie w swoich społecznościach. Dwa kraje o najniższych wynikach (Wenezuela i Gabon) mają także niskie wyniki w zakresie bezpieczeństwa spacerów nocnych (31 proc.) – a i tak są to najlepsze wyniki od 2012 r.
W większości krajów rozwiniętych gospodarczo, o silnych rządach prawa, znaczna większość mieszkańców twierdzi, że czuje się bezpiecznie spacerując nocą. To samo dotyczy krajów, w których ludność znajduje się pod ściślejszą kontrolą państwa. Takie odczucia były niemal powszechne w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (95 proc.), Norwegii i Chinach (91 proc.) oraz Słowenii (także 91 proc.).
W USA, kiedy przeprowadzono wywiady z Amerykanami w środku pandemii (od marca do początku maja 2020 r.), dane nieznacznie przekroczyły średnią światową z wynikiem 78 proc. Jednak w 2021 r. już nieco mniej (73 proc.) Amerykanów twierdziło, że czuje się bezpiecznie spacerując samotnie nocną porą.
W 2020 r. średnio ponad 70 proc. osób dorosłych stwierdziło, że ma zaufanie do swojej lokalnej policji. W ujęciu międzyregionalnym te wskaźniki różnią się jednak bardzo, od niskiego poziomu (49 proc. w Ameryce Łacińskiej) do 82 proc. w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej. Trzeba jednak dodać, że z rzadkimi wyjątkami, w większości krajów Ameryki Łacińskiej zaufanie do policji pozostało stabilne bądź wzrosło. Mocno spadło to zaufanie na przykład w Boliwii, z 45 proc. w 2019 r. do 35 proc. w roku następnym, w wyniku gwałtownych protestów społecznych.
Badania sondażowe związane z budową Indeksu Prawa i Porządku Publicznego opierają się na reprezentatywnych próbach dorosłych populacji w wieku powyżej 15 lat w 115 krajach. W większości krajów badania przeprowadzono za pośrednictwem telefonów komórkowych i stacjonarnych; wywiady osobiste prowadzono w Czechach, Kongo, Indiach, Mali, Pakistanie i Senegalu. Poziom ufności statystycznej wyniósł 95 proc.
W Polsce, Główny Urząd Statystyczny na specjalnej i bardzo dobrze prowadzonej stronie publikuje mnóstwo wskaźników, obrazujących stan realizacji w Polsce poszczególnych Celów Zrównoważonego Rozwoju, w tym także oczywiście celu nr 16, o którym tu mowa, przedstawiając Indeks Prawa i Porządku. Link: sdg.gov.pl/peace-and-justice-strong-institutions/. 10 wskaźników jest już od kilku lat publikowanych a kolejne 13 czekają wciąż na ostateczne ich zdefiniowanie i następnie publikację. Zachęcam do okresowego odwiedzania tej strony GUS
Oto niektóre z tych wskaźników. Współczynnik zgonów w wyniku zabójstw na 100 tys. ludności: w 2010 r. – 0,92, a 2019 r. – 0,65. Poczucie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania w proc.: w 2015 r. – 90,6, a w 2019 r. – 92,3. Liczba stwierdzonych przestępstw przeciwko wolności seksualnej popełnionych wobec osób małoletnich: w 2016 r. – 1.426, a w 2020 r. – 1.414. Udział osób tymczasowo aresztowanych w ogólnej liczbie przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych: w 2015 r. – 5,9 proc., a w 2019 r. – niestety aż 11,5 proc. Wskaźnik efektywności rządzenia: w 2014 r. – 0,83 pkt. a w 2018 r. – tylko 0,66 pkt.
Globalny Indeks Prawo i Porządek 2021 (w proc.)
| 1 | Norwegia | 94 | |||
| 2 | Zjednoczone Emiraty Arabskie | 93 | |||
| 3 | Chiny | 93 | |||
| 4 | Szwajcaria | 93 | |||
| 5 | Finlandia | 92 | |||
| Otoczenie Polski | |||||
| 52 | Bośnia i Hercegowina | 82 | |||
| 53 | Myanma (Birma) | 81 | |||
| 54 | Polska | 81 | |||
| 55 | Łotwa | 81 | |||
| 56 | Indie | 81 |
