Krzysztof Lubczyński
Północ-Południe, Wschód-Zachód, Polska Tytuł eseju szczególnie ważny. Może ważniejszy niż tytuł powieści czy wiersza, na pewno ważniejszy niż tytuł szkicu naukowego czy zwykłego artykułu prasowego. Tytuł eseju, to nie tyle jego esencja, ile znak tej esencji. Marek A. Cichocki opatrzył sześć…
Krzysztof Lubczyński
Oświecenie pozytywistów Pokrewieństwo dwóch nurtów kultury jakimi były Oświecenie i Pozytywizm wydaje się być oczywiste. Oba nurty, oddzielone liczącą nieco mniej niż stulecie przestrzenią czasu przybliża stawianie na pierwszym planie rozumu, wiedzy, przywiązanie do empirii. Czy Pozytywizm jest zatem…
Krzysztof Lubczyński
Oświecenie ma w Polsce dzisiejszej nie tyle złą prasę, ile niemal w ogóle nie funkcjonuje w przestrzeni publicznej debaty. Oficjalna polityka historyczna z obłędnym wręcz fanatyzmem skupiona jest na tyrtejskich tradycjach nacjonalistycznych, głoszeniu glorii bezsensownych powstań narodowych, a także na odrażającym w znacznym stopniu kulcie „żołnierzy…
Krzysztof Lubczyński
Z tej lektury nieuchronnie musi wynikać konstatacja jeśli nie podstawowa, to co najmniej wstępna – konstatacja współczesnej nieobecności (poza nielicznymi wyjątkami) dramatu historycznego, przedmiotu tego zbioru tam, gdzie jego miejsce, czyli na polskich scenach. Zatem lektura obszernego, skądinąd fascynującego tomu z dziedziny…
Krzysztof Lubczyński
Z Januszem Termerem mam częsty kontakt. Niestety, nie bezpośredni – a byłoby to z wielką dla mnie intelektualną satysfakcją – ale za to bardzo pożyteczny, za pośrednictwem dwóch jego niezmiernie cennych edycji: „Leksykonu pisarzy” i „Leksykonu dramatopisarzy”, do których zaglądam w poszukiwaniu czy dla przypomnienia cennych informacji i ujęć. Tym…
Krzysztof Lubczyński
Tylko dla wtajemniczonych Brakuje mi prozy Janusza Głowackiego. Świadomość, że już nie przeczytam jego kolejnego tomu barwnych wspomnień z czasów „ironicznego” życia w PRL, kolejnego opowiadania, kolejnego felietonu ciągle mi doskwiera. Jedyny w swoim rodzaju styl Głowackiego to była jakość, z którą nie tylko ja, ale i tysiące jego…
Krzysztof Lubczyński
i w koniec Polski Opowieść tę (opowieść właśnie raczej niż powieść) albo Włodzimierz Bolecki pisał długo, albo z długimi przerwami/przerwą. Okres ten sygnowany jest bowiem datami 1988-2017. Już po tym widać, że nie z zawodowym powieściopisarzem mamy do czynienia, zwłaszcza nie z typem współczesnego powieściopisarza, produkującego kolejne tytuły…
Krzysztof Lubczyński
Niezupełnie zgodny z rzeczywistością jest komunikat zawarty w tytule zbioru szkiców o Juliuszu Słowackim autorstwa Ewy Nawrockiej, emerytowanej profesorki Uniwersytetu Gdańskiego, jednej z wychowanek Marii Janion. Literatura poświęcona twórczości i życiu Słowackiego jest bardzo bogata, przy czym nie tylko ta o starej metryce, z czasów…
Krzysztof Lubczyński
Niedawno obszernie przedstawiłem na tych łamach studium o „Oziminie” Wacława Berenta (1873-1940), autorstwa wnikliwej egzegetki jego twórczości, dr Iwony E. Rusek. Tym razem sięgam po inne jej berentowskie studium, poświęcone wcześniejszej prozie Berenta, czyli „Fachowcowi” (1895). W porównaniu z monumentalną niemal…
Krzysztof Lubczyński
Niezwykle przeze mnie cenioną twórczość Jarosława Marka Rymkiewicza (dalej JMR) smakuję, analizuję i klasyfikuję na rozmaite sposoby, nie pedanterią powodowany ale przyjemnością intelektualną, estetyczną i satysfakcją z ćwiczenia umysłowego. To taki przykład fascynacji twórczością, która pozostaje w odwrotnej proporcji do uznania dla poglądów i sympatii politycznych…
