Krzysztof Lubczyński
Gdyby Marceli Blüth (1891-1939) nie zginął w egzekucji, rozstrzelany przez Niemców w Parku w Natolinie 12 listopada 1939 roku, być może widzielibyśmy w nim najwybitniejszego conradologa i być może czytelnicy mogli by do dziś czytać biografię (którą przygotowywał) Josepha Conrada i monografię jego twórczości. Jednak i te jedenaście dłuższych i krótszych,…
Krzysztof Lubczyński
Wacław Berent (1873-1940) należy dziś do pisarzy zapomnianych, to znaczy takich, którzy nieznani są nie tylko tzw. szerokiej publiczności czytającej (aczkolwiek w Polsce istnieje zdecydowanie wąska publiczność czytająca) i nawet nie tylko kręgom osób czytających bardziej wyszukaną literaturę. Bywa też nieznany (czasem nawet z nazwiska –…
Krzysztof Lubczyński
Wacław Sadkowski to bardzo ważna dla mnie postać mojej czytelniczej młodości. Wybitny krytyk literacki, eseista, historyk i teoretyk literatury, tłumacz z języka angielskiego i francuskiego, a w latach 1972-1973 redaktor naczelny znakomitego miesięcznika „Literatura na świecie”, który był i pozostaje najważniejszym polskim oknem na świat obcej literatury.…
Tadeusz Jasiński
…czyli o tzw. „Kanonie literackim 100 książek na stulecie” tygodnika „Polityka”. Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości wypada w bardzo niekorzystnym dla organizowania jakichkolwiek obchodów momencie. W polityce rok bieżący jest rokiem przejściowym, w którym jedno, do końca nie wiadomo co, zdaje się przechodzić w inne,…
Krzysztof Lubczyński
Wędrówka po labiryncie „Nie-Boskiej” Jedną z najbardziej fascynujących, ale i kłopotliwych cech literatury romantycznej była i pozostaje i jej wewnętrzna, nigdy do końca nie rozwikłana tajemniczość i wieloznaczność. Bo romantyzm był i pozostaje dla nas „laurowy i ciemny”. Na karcie tytułowej pierwszego, paryskiego wydania „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta…
Krzysztof Lubczyński
Pracę Marty Makaruk o Antonim Edwardzie Odyńcu (1804-1884) tworzą dwie warstwy. W pierwszej jest ona zarysem biografii poety, dramatopisarza, epistolografa, a nade wszystko przyjaciela Adama Mickiewicza, ale nie przyjaciela-równorzędnego–partnera jak Zygmunt Krasiński i August Cieszkowski, lecz przyjaciela-przybocznego, giermka, Sancho Pansę, jak go niektórzy…
Krzysztof Lubczyński
Od czasu, gdy w połowie la 90-tych przeczytałem „Lalkę czyli rozpad świata”, studium profesor Ewy Paczoskiej o arcydziele Bolesława Prusa, ani już nie potrafię ani też nie chcę czytać go bez uwzględnienia perspektywy autorki. Nie mogę, bo prace badawcze Ewy Paczoskiej i zespołu jej współpracowników, m.in. z kierowanego…
Krzysztof Lubczyński
Czytając wstęp do „Dzieł zebranych” Andrzeja Łuczeńczyka Przemysław Kaliszuk, który rozpoczyna bardzo uczenie zdaniem: „Historia literatury polskiej XX stulecia jest – w gruncie rzeczy – opowieścią o zmaganiu z nowoczesnością, która zmuszała do ciągłych poszukiwań problemowych czy koncepcyjnych, stale piętrząc trudności poznawcze i sprzeczności…
Krzysztof Lubczyński
Nazywano go różnie: „papieżem” krytyki literackiej (choć było jeszcze kilku „kardynałów”, którzy mogli aspirować do tego miana), „magiem”, „heroldem rewolucji artystycznej we współczesnej prozie polskiej”, „poetą polskiej krytyki”, „wielkim guru czy wodzem „zbereźników”, swoich uczniów i wyznawców. Jak zwał, tak zwał –…
Krzysztof Lubczyński
Czy w Polsce istnieje coś takiego jak „powieść polityczna”? A jeśli jej nie ma, to czemu tak się dzieje? Książka pod redakcją Rafała Łatki i Macieja Urbanowskiego „Literatura i polityka po 1989 r” nie daje na to jednoznacznej odpowiedzi, ale daje ogólny przegląd polskiej literatury ukazującej się w okresie ostatniego ćwierćwiecza po prawej…
