8 grudnia 2024

loader

Tag: recenzja

Dąbrówka, żona Mieszka

Opowieść o Dobrawie z Przemyślidów, czyli czeskiej księżniczce Dąbrówce, która poniekąd w łoże małżeńskie wniosła Mieszkowi, księciu Polan chrześcijaństwo. Nie jest to jednak opowieść o tematyce stricte historycznej czy politycznej, lecz próba rekonstrukcji psychiki kobiety skomplikowanej i wrażliwej, włącznie ze sferą jej życia erotycznego. Bardzo zręcznie…

Świat tajemnic Borgesa

Jorge Luis Borges (24 sierpnia 1899, Buenos Aires – 14 czerwca 1986, Genewa) jest pisarzem tylko dla tych, którzy szukają, a co najmniej cenią w literaturze nieoczywistości, tajemnice, łamigłówki, labirynty fantazji, ale także czytelniczy wysiłek. Kto szuka w literaturze jedynie klarownego, racjonalnego przekazu, kto…

O roli kłamstwa w dziejach

W znakomitym opowiadaniu Gilberta Keitha Chestertona „Złamana szabla”, z cyklu detektywistycznych „Przygód księdza Browna”, występuje postać generała sir Arthura St. Clare, „bohatera i męczennika, który zawsze zwyciężał i zawsze szczędził nieprzyjaciół, by ostatecznie z ich ręki paść ofiarą zdradzieckiego mordu” . Napis…

Norwid – polski Rzymianin

Dwa najsławniejsze rzymskie dzieła polskiej literatury, to „Nieboska komedia” Zygmunta Krasińskiego i „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. W ich cieniu skrywa się dzieło trzecie – poemat „Quidam” Cypriana Kamila Norwida. A przecież to najbardziej na wskroś rzymskie z tych trzech dzieł. U Krasińskiego Rzym…

Czarujące kwiaty zła z alchemicznej uprawy

Arthur Machen (1863-1947), identyfikowany na ogół jako jeden z klasyków powieści grozy i jako przedstawiciel angielskiego dekadentyzmu, przynależy do bardzo już zaprzeszłej epoki literatury. Prawie nie ma już pisarzy, którzy celebrowaliby nade wszystko styl pisania, którzy urodę frazy literackiej traktowaliby jako najważniejszy składnik…

Powtórka z Iwaszkiewicza

Ten obszerny (liczący ponad tysiąc stron) tom nie tworzy kompletu dorobku Jarosława Iwaszkiewicza (1894-1980). Nie znajdziemy tu, z oczywistych względów, jego powieści, z „Hilarym, synem buchaltera” (1923), „Księżyc wschodzi” (1925), „Czerwonymi tarczami” (1934), „Pasjami błędomierskimi” (1938), „Kochankami z Marony” (1961)…

Ucieczka od wolności

Nigdy dotąd mi się w życiu coś takiego nie przydarzyło. Po raz pierwszy doznałem nieodparcie koszmarnego uczucia, że „Listy z Rosji” markiza de Custine, to klasyczne dzieło o carskiej Rosji pierwszej połowy XIX wieku opowiada też być może o przyszłej Polsce. Bo tego lata widziałem w polskich…

Od masonerii do konserwatyzmu

Według kryterium czysto ideowej oceny, rzecz o której będzie mowa, to tzw. czarna reakcja, konserwa, ale warta lektury z poznawczego punktu widzenia, jako źródło wiedzy o świadomości przodków, jak również o korzeniach naszej współczesności. Istnieją monumentalni myśliciele sławni obecnością w podręcznikach i słownikach. Istnieją…

Ten dobrobyt

Árpád Schilling nie uprawia teatru interwencji politycznej, choć komentuje świat i jego niebezpieczne miraże. W „Dobrobycie” na scenie warszawskiego Teatru Powszechnego, daje komentarz porażający bezwzględnością diagnozy. Węgierski reżyser, który już od lat nie reżyseruje w swoim kraju, uznany przez władze w swojej ojczyźnie za osobę niebezpieczną,…

„Odejście Afrodyty” – i jej powrót

Na lotnisku czekała Marzanna – Mam dla ciebie list – powiedziała. List od kobiety, która zdradziła i odchodzi. Tak zaczyna się wznowiona przez wydawnictwo „MG” po 25 latach niezwykła powieść Józefa Hena „Odejście Afrodyty”. Tytuł może nasuwać skojarzenia z filmem Woody Allena, i choć powieść…