Nawet połowa osób starszych zmaga się z problemami ze snem. To z kolei skutkuje nadmierną sennością w ciągu dnia, problemami z koncentracją i ogólnym pogorszeniem samopoczucia. Dlaczego u seniorów tak często występują zaburzenia snu? Co można zrobić, by ulżyć bliskiej osobie?
Wraz z wiekiem zmienia się jakość i długość snu. Starsza osoba często nie śpi w nocy lub zupełnie odwrotnie – odczuwa nadmierną senność w ciągu dnia. Powodem może być obniżony poziom melatoniny. Ten naturalny hormon jest wydzielany przez organizm i reguluje zegar biologiczny. Niestety, im starszy organizm, tym mniejsza jest ilość tej substancji. To z kolei może powodować problemy z zasypianiem lub złą jakością snu.
Osoby w podeszłym wieku mają również zupełnie inny cykl dnia niż ludzie młodzi. Częściej udają się na popołudniowe drzemki oraz kierują się do łóżka jeszcze zanim zapadnie zmrok.
Należy mieć też na uwadze, że wraz z wiekiem pojawiają się dolegliwości zdrowotne. Zespół niespokojnych nóg, bóle mięśni, zwiększona potrzeba oddawania moczu czy reumatyzm sprawiają, iż starsza osoba nie śpi w nocy i skarży się na przebudzenia podczas odpoczynku.
Szacuje się, że problemy ze snem u seniora występują nawet u 50 proc. ludzi, którzy ukończyli 65. rok życia. Przewlekłe trudności z zasypianiem mogą pojawić się już po 55. roku życia, kiedy to znacząco spada produkcja melatoniny. Jest to również czas zmniejszonej aktywności fizycznej i niewielkiej ekspozycji na światło w ciągu dnia.
Pułapki samoleczenia
Co ważne, starsza osoba nie tylko nie śpi w nocy, ale i uskarża się na gorszą jakość samego wypoczynku. Seniorzy mierzą się bowiem często ze złą jakością snu, objawiającą się wybudzaniem i płytkim snem. Sprzyja to z kolei koszmarom sennym, co jeszcze bardziej pogłębia problem nieefektywnego wypoczynku. Długotrwałe przemęczenie może sprawiać, że pojawia się nadmierna senność u osób starszych w ciągu dnia. Nie regenerują się oni w ciągu nocy, dlatego ich ciało szuka chwili wytchnienia w innych godzinach.
Zaburzenia snu u seniorów mogą prowadzić do przykrych konsekwencji, takich jak trudności z koncentracją, pamięcią czy rozdrażnienie. Brak należytego wypoczynku może również nasilać niektóre objawy chorobowe. Ludzie w podeszłym wieku i tak zmagają się z pogorszeniem funkcji poznawczych oraz dolegliwościami zdrowotnymi, dlatego dodatkowe obciążenie umysłu i ciała jest wyjątkowo niepożądane. Z tego względu należy konsekwentnie dążyć do pozbycia się przyczyny problemów ze snem.
Co robić, gdy starsza osoba nie śpi w nocy?
Czasem powód problemów ze snem u seniora jest łatwy do wyeliminowania lub przynajmniej złagodzenia. Warto wprowadzić podstawowe zmiany w trybie życia i włączyć do swojej rutyny aktywność fizyczną. Oczywiście należy robić to spokojnie i stopniowo, zaczynając np. od krótkich spacerów. Dawka ruchu i ekspozycja na światło słoneczne pomoże w przywróceniu odpowiedniego rytmu dobowego i ułatwi zasypianie.
Istotne też także zadbanie o prawidłową higienę snu. Dobrze jest ustalić stałe godziny snu, by przyzwyczaić organizm. Przed położeniem się do łóżka należy natomiast przewietrzyć sypialnię i wyciszyć się. Odpowiedzią na pytanie, dlaczego u seniorów występują zaburzenia snu, mogą być bowiem bodźce zewnętrzne, takie jak oglądanie telewizji do późnych godzin nocnych.
Przewlekłe problemy ze snem u seniora powinny być powodem do pogłębionej diagnostyki. Niektóre przyczyny, np. bóle mięśni czy reumatyzm, można nieco ograniczyć za pomocą odpowiednich leków i zmiany trybu życia. W razie wątpliwości można więc zwrócić się do lekarza rodzinnego z prośbą o konsultację.
Tabletki na sen dla osób starszych
Po 55. roku życia widać wyraźny spadek w produkcji melatoniny. Hormon ten jest jednak niezbędny do prawidłowego funkcjonowania zegara biologicznego, dlatego warto zadbać o odpowiedni poziom tej substancji. Wsparciem mogą być tabletki z melatoniną dla osób starszych.
W przypadku osób cierpiących na problemy z zasypianiem, warto stosować 5 mg melatoniny na godzinę przed snem; natomiast w przypadku złej jakości snu (płytki sen/wybudzanie się w nocy) warto zastosować 5 mg melatoniny w momencie planowanego zasypiania. Melatonina nie uzależnia.
Ważne również, by pamiętać, że tabletki na sen są wsparciem przy zasypianiu i eliminowaniu problemów ze snem u seniorów. Nie powinny natomiast zastępować zdrowego stylu życia i dbania o prawidłową higienę snu. Połączenie wszystkich dobrych nawyków przyniesie najlepsze rezultaty i pomoże z problemem nadmiernej senności w ciągu dnia spowodowanej brakiem wypoczynku w nocy.
ros/pap
