Przepaść społeczna

Europejski Urząd Statystyczny przedstawił dane dotyczące wydatków na zabezpieczenia społeczne w Unii Europejskiej. Wynika z nich, że wydatki na politykę społeczną w Polsce wciąż należą do najniższych w UE. Dzieli nas przepaść od rozwiniętych krajów Europy Zachodniej i to wcale nie tylko w wydatkach liczonych nominalnie, ale też przy porównaniu procentowego udziału świadczeń społecznych w PKB.

 

Z raportu Eurostatu wynika, że w 2016 r. średnie wydatki na zabezpieczenia społeczne w UE wyniosły 28,2 proc. PKB i były o 0,2 pkt proc. niższe niż w 2015 r. oraz o 0,1 pkt proc. niższe niż w 2011 r.

Największe wydatki na świadczenia społeczne w 2016 r. były we Francji – 34,3 proc., PKB, w Finlandii – 32,0 proc., w Danii – 31,6 proc. i w Austrii – 30,3 procent. Najmniej środków na cele społeczne przeznaczały: Rumunia – 14,6 proc. , Łotwa – 15,2 proc., Litwa – 15,4 proc. i Irlandia – 15,8 procent. Znacznie poniżej średniej unijnej usytuowała się też Polska – 20,3 proc. PKB.
Raport Eurostatu stanowi kolejny dowód na to, że Polska ma bardzo mało rozbudowaną politykę społeczną. Wydajemy aż o 7,9 pkt proc. PKB mniej niż wynosi średnia unijna. Gdyby polski rząd przeznaczał na świadczenia społeczne 28,2 proc. PKB, byłaby to kwota o blisko 160 mld zł rocznie większa niż obecnie. To ponad 40 proc. całego polskiego budżetu! Okazuje się zatem, że pomimo wprowadzenia świadczenia Rodzina 500+ polskie wydatki na politykę społeczną wciąż należą do najniższych w UE.

Eurostat przedstawił też strukturę wydatków na politykę społeczną w państwach należących do Unii. Wynika z nich, że w Polsce ponadprzeciętnie wysoki udział w polityce społecznej ma system emerytalny (według długoterminowych prognoz wydatki na ten cel niestety ma się zmniejszać) i świadczenia rodzinne, natomiast jesteśmy w ogonie UE odnośnie opieki zdrowotnej, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i walki z bezrobociem.

Wydatki na walkę z bezrobociem w Polsce stanowią zaledwie 0,9 proc. wszystkich wydatków na politykę społeczną przy średniej unijnej 4,7 procent. Niektórzy twierdzą, że przy relatywnie niskim bezrobociu nie ma sensu wydawać większych środków, ale aktywna polityka rynku pracy polega między innymi na tym, że państwo angażuje się na rzecz tworzenia godnych, stabilnych miejsc pracy i przeciwdziałania długoterminowemu pozostawaniu bez pracy. W Polsce niestety takie działania nie są podejmowane i stąd olbrzymia skala śmieciowego zatrudnienia oraz wysoki udział osób długotrwale bezrobotnych. Jeszcze gorzej wygląda sytuacji odnośnie walki z wykluczeniem społecznym i bezdomnością – tutaj Polska zajmuje niechlubne, ostatnie miejsce w UE z wydatkami na poziomie 0,8 proc. całości wydatków społecznych przy średniej unijnej 4,2 procent. Wreszcie bardzo marnie wygląda Polska odnośnie wydatków na służbę zdrowia i wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami. Łączny udział wydatków na ten rodzaj świadczeń w stosunku do kosztów całej polityki społecznej wynosi w Polsce 29,9 proc. przy unijnej średniej 36,9 procent. Na tym polu wyprzedzamy tylko Cypr i Grecję.

Okazuje się więc, że w polityce społecznej Polska wciąż znacznie odstaje od większości państw Unii, a na dodatek nic nie wskazuje na to, aby miała nastąpić dobra zmiana.