empik.com
Najnowszy, 6 numer „RES HUMANA”, który właśnie się ukazał, wita Czytelników ,że oto pozostaje z nimi już 30 lat. „Nie sądziliśmy u początku drogi – zauważa Zdzisław Słowik , jego inicjator i redaktor naczelny , w słowie odredakcyjnym – że wytrwamy tyle lat kontynuując , ale i rozwijając dzieło naszych czcigodnych poprzedników – tworców ruchu świeckiego i czasopism świeckich sprzed stulecia i wielu dekad XX wieku”. To dziedzictwo jest nieocnione , choć nie mniej istotne „ jest rozumienie współczenego czasu” i zdolność jego wyprzedzania.
Sprawdzamy tę obietnicę otwierając i czytając numer jublileuszowy , a więc najpierw trzy krótkie komentarze dotyczące aktualnych problemów politycznych : wojny rządu PiS z Unią Europejską i Białorusią oraz o powstaniu Nowej Lewicy , a następnie konstatując ,że nie jesteśmy jedynymi jubilatami , bo nie spoób było nie dostrzec i nie docenić Jubileuszu Dziewiećdzisięciolecia profesora Jerzego J. WIATRA , wybitnego socjologa , współtwórcy socjolologii polityki , parlamentarzysty i działacza państwowego,a także – co nas cieszy szczególnie – pozostającego od lat przewodniczącym rady redakcyjnej naszego czasopisma.
Nic dziwnego,że Profesorowi – Jubilatowi poświęcone są pierwsze strony „RES” w postaci drukowanych kolejno tekstów Jego uczniów, a dziś profesorów – Jarosława KILIASA i Jacka RACIBORSKIEGO oraz przyjaciela Jubilata – wybitnego psychologa społecznego – Janusza REYKOWSKIEGO studium nad „psychologicznymi żródłami neoautorytaryzmu”. Dowiadujemy się następnie o dwóch związanych z Jubilatem spotkaniach : na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie z rąk jego rektora odebral Złoty Medal za zasługi na rzecz Uniwersytetu , a w sali konfrencyjnej Pałacu Prymasowskiego uczestniczył w spotkaniu przyjaciół , wysłuchał wielu dobrych słów od b.prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego oraz od uczestników panelu poświęconego relacjom pomiędzy polityką a nauką , z udziałem Leszka Millera.
Kolejne teksty numeru wprowdzają w doniosłe problmy, którymi żyje świat i zamieszkujący go ludzie. W rubryce zatytułowanej „Wobec zmian klimatycznych na świecie „ uczeni Polskiej Akademii Nauk , współpracujący z jego Komitetem Prognoz POLSKA 2000 PLUS , zastanawiają się nad „ wpływem rolnictwa na klimat” ( Konrad PRANDECKI, Wiotetta WRZASZCZ i Marek ZIELIŃSKI ) , a Paweł KOJS i Romuald ZABIELSKI poszukują odpowiedzi na pytanie : „ Jak żyć w perspektywie nadchodzących zmian klimatycnych ?,” posiłkując się Raportem uczonych z akademii nauk państw członkowskich Unii Europejskiej( EASAC) . To lektura kompetentnych uczonych , a zarazem zatroskanych o przyszłość ludzkości ,jak każdy zwykły człowiek, lecz zarazem świadomi koniecznych, nawet bolesnych zmian w naszym dotychczasowym sposobie życia .
W rubryce „Strefa edukacji „ odnajdujemy z kolei dwa teksty różne tematycznie ( prof. Jana SZMYDA , psychologa i filozof z Krakowa i dr Małgorzaty B. JAKUBIAK , także filozof i uczennicy Tadeusza Kotarbińskiego z Warszawy ) , kórych łączy troska o szacunek dla humanistycznych wartości edukacji i wychowania . A przypomnienie Jana Amosa Komeńskiego i „Braci Czeskich” na polskiej ziemi nabiera współczesnie nieoczekiwanego znaczenia.
Kolei Ewa NOWICKA i jej „Spotkania z antropologią” , tym razem przypominająca epokowe znaczenie rewolucji neolitycznej w rozwoju ludzkości kończy swoją wędrówkę w „RES HUMANA” konkluzją o jej roli w powstaniu współczesnych cywilizacji . Ufamy,że Profesor pozostanie nadal z naszymi Czytelnikami , dzieląc się z nami swoją imponujacą wiedzą o naszej przeszłości jako gatunku istot, które zaludniły świat.
Rubryka „ŚWIADECTWA” gości tym razem Janusza TERMERA, cenionego krytyka literackiego i presesa Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC) na temat „innego obrazu Kresów „ widzianych poprzez analizę powieści zatytułowanej Czarnoruska kronika trendowatych Eugeniusza KABATCA , zmarłego dwa lata temu wybitnego polskiego pisarza wywodzącego się właśnie z Kresów, inicjatora porozumienia i pojednania ludzi „wschodniego pogranicza”, które od ponad roku doświadcza nieopisanej traumy niewypowiedzianej wojny polsko-białoruskiej . Jaka szkoda ,,że nie ma wśród nas człowieka wielkiej mądrości i serca , autora wzmiankowanej książki . Pozostaje świadectwo serdecznej pamięci.
Rubrykę tę dopełnia innego rodzaju świadectwo : to rozmowa z Jackiem SZUSZKIEWICZEM , dyrektorem Domu Seniora Polskiej Akademii Nauk w Konstancinie – Jeziornej , w związku z 50.leciem istnienia tej „Spokojnej przystani na jesień życia” – jak ów dom tak ujmujaco nazwała dr Eleonora SYZDEK , autorka rozmowy .
W „FORUM MYŚLI NIEBOJĘTNYCH” gości tym razem Marek WAWRZKIEWICZ, prezes Związku Literetów Polskich , wnosząc do „nieobojętności „ w równym stopniu ducha przekory i nadziei na lepszy świat . Z kolei duch niepkoju i troski wyłania się z myśli Andrzeja ŻORA, także pisarza , który w swoim szkicu Sarmatyzm i cudzoziemszczyzna , w tym starym w Polsce sporze , dostrzega współcześnie konflikt o tzw. suwerenność, „konflikt między Unią Europejską a sprawującym obecnie władzę polskim rządem. Spór o kierunek ewolucji Unii : federalizm vs. dobrowolny, luźny związek suwerennych państw ( za czym opowiada się ten rząd ), ożywił obawy o wyjście naszgo kraju ze Współnoty”.
Ten sam autor w tekście zatytułowanym przekornie „ Zamiast recenzji” dostrzegł przerażającą paralelę pomiędzy tym , co napisała Olga Tokarczuk w swojej powieści Dom dzienny. Dom nocny , a tym, co wyprawiają dziś pogranicznicy polscy i białoruscy na granicy obu państw.
Numer jubileuszowy zamyka stały felieton Jubilata o tym, co się dziś dzieje na wspomnianej granicy polsko- białoruskiej : to poruszające wezwanie do zakończenia tego dramatu.
Zachęcamy do czytania i prenumerowania „RES HUMANA” : dostępnego w salonach EMPIK-ów , ale i bezpośrednio w Redakcji naszego czasopisma ( ul. Marszałkowska 115 lok. 369 A 00-102 WARSZAWA i tel. 605 101 072 ).
