Nerwowa i niespójna reakcja polskich władz na wypowiedzi Władimira Putina bierze się stąd, że PiS ma podobną wizję historii do rosyjskiego prezydenta: wypiera z niej niewygodne fakty i wyolbrzymia zasługi.
W swojej krytyce postępowania Polski w latach 30. XX wieku Putin niestety miał wiele racji. Polska zawarła porozumienie z Hitlerem, którego częścią było zajęcie Zaolzia. W całej dyskusji na temat historii stosunków z naszymi sąsiadami nikt nie wpadł na pomysł, że wypadałoby przeprosić Czechów za pakt z Hitlerem przeciwko nim. Chcemy być przepraszani, a sami nie umiemy rozliczyć się ze swoich historycznych win. Można się też spierać o to, co było początkiem II wojny światowej, ale jest historycznym faktem, że swoją ekspansję Hitler zaczął od aneksji Austrii i Czechosłowacji, a w rozbiorze tej drugiej Polska odegrała haniebną rolę przy poparciu prawie całego ówczesnego rządu.
Niestety jest też prawdą, że w Polsce lat 30. postawy antysemickie były bardzo rozpowszechnione. Getta ławkowe, pobicia żydowskich studentów, blokady w karierach zawodowych dla obywateli żydowskiego pochodzenia – wszystko to są historyczne fakty, będące częścią smutnego pejzażu II RP. Z dokumentów, których wiarygodność potwierdziła polska strona, wynika też, że ówczesny ambasador w Berlinie, Józef Lipski był antysemitą. Lipski powiedział, że postawiłby Hitlerowi pomnik, gdyby ten rozwiązał „zagadnienie żydowskie”. Trudno nie zgodzić się z Putinem, że to ohydne sformułowanie.
Co do diagnozy Putin więc nie kłamał. O wielu rzeczach jednak zapomniał. O czym? Oczywiście o grzechach swojego państwa. Pominął milczeniem pakt Ribbentrop-Mołotow, który przypieczętował sojusz nazistowskich Niemiec ze Związkiem Radzieckim, pominął wejście wojsk radzieckich do Polski 17 września 1939, pominął mord w Katyniu dokonany przez Armię Czerwoną na polskich oficerach, pominął też wiele antysemickich działań w polityce Stalina. Innymi słowy Putin sprawnie wypunktował winy władz przedwojennej Polski, a zarazem bezczelnie wyparł kompromitujące aspekty ówczesnej polityki władz radzieckich.
Trudno nie dostrzec podobieństwa narracji Putina do wizji historii polskich władz. PiS-owska propaganda od lat uparcie zaczarowuje rzeczywistość, głosząc wszem i wobec, że w Polsce nigdy nie było antysemityzmu i że Polacy w każdym konflikcie zbrojnym byli, są i będą największymi ofiarami i zarazem największymi bohaterami. To podejście manipulatorskie i zakłamujące rzeczywistość. Putin w relacjach z Polską przyjął identyczną postawę – wyolbrzymia wszystkie historyczne winy Polski, a usuwa jako niebyłe zbrodnie swojego kraju. Jeżeli chcemy wiarygodnie krytykować Putina i przekonująco obnażać stosowane przez niego nadużycia, musimy odejść od wybielania historii naszego kraju.
Przede wszystkim zaś traktowanie polityki zagranicznej jako licytacji, który naród jest najczystszy moralnie, nie daje szans na porozumienie. Zamiast brnąć w bezproduktywne spory z Rosją o wydarzenia sprzed 80 lat, lepiej spróbować wypracować z nią poprawne relacje, które pozwolą na uzyskanie korzyści w bieżącej polityce. Wychodzenie przed szereg w walce o przedłużanie sankcji wobec Rosji, demonstracyjne pomijanie Rosji w organizacji obchodów wybuchu drugiej wojny światowej czy naciski w Parlamencie Europejskim, by przyjmować uchwały o zrównaniu nazizmu i komunizmu – takie działania z pewnością nie służą ani partnerskim relacjom z Rosją, ani historycznej prawdzie. Służą wyłącznie pielęgnowaniu swojego zakompleksionego ego.
