Krzysztof Lubczyński
„W przedwojennym Lublinie czuło się samotność miasta przysiadłego nad łąkami, słychać było echa i szepty 600-letnich dziejów, turkot furmanek i bicie dzwonów z 30 kościołów”. W mieście rozbrzmiewały hejnał z Bramy Krakowskiej i strzelające korki szampanów w resursach i kasynie oficerskim. Była bieda i bogactwo, medale…
Krzysztof Lubczyński
Postać Bolesława Farona (rocznik 1937), choć pełnił wiele funkcji, w tym dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Wiedniu, kojarzy mi się z jego dwiema rolami: profesora literaturoznawcy oraz ministra Oświaty i Wychowania w latach 1981-1985, czyli w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego. O tej swojej roli opowiada profesor…
Krzysztof Lubczyński
Pisarz wybitny, acz na swój sposób – w najlepszym tego słowa znaczeniu – „dziwny”, ekscentryczny, egotyczny w zachowaniu osobistym, a przy tym Francuz, co też nie jest bez znaczenia, napisał o pisarzu amerykańskim, wybitnym i też na swój sposób „dziwnym”, choć osobiście nie egotycznym, a jeśli ekscentrycznym,…
Krzysztof Lubczyński
Choć Maria Janion ogłosiła w 1989 roku „koniec paradygmatu romantycznego” w Polsce, ani poezja, ani myśl romantyczna, ani też pewien rodzaj romantycznej obrazowości, emocjonalności, wyobraźni nie zniknęły z horyzontu polskiej kultury. Nie zniknęło też zainteresowanie wielkimi romantykami, ich dziełem i biografiami. Wystarczy…
Krzysztof Lubczyński
Wspaniałe wydawnictwo przygotowała poznańska oficyna G&P. Ta uczta dla oczu ucieszy zarówno tych, którzy, z racji pokoleniowych, wychowali się na estetyce Jana Marcina Szancera (1902-1973), jak i dla tych, których jest coraz więcej, którzy nie mogli się na niej wychować. Należę do tych pierwszych…
Krzysztof Lubczyński
„Dom władzy” Jurija Slezkina uderza w pierwszym rzędzie monumentalizmem przedsięwzięcia pisarskiego. To trzytomowa, w sumie, ponad tysiącstronicowa opowieść o dziejach elity moskiewskich bolszewików, których losy otarły się lub związały z o tytułowym „domem władzy”, gigantycznym „akwarium”-kombinatem mieszkalnym dla radzieckiej nomenklatury, zbudowanym w latach…
Krzysztof Lubczyński
W 1997 roku ukazał się tom Andrzeja Mencwela, wybitnego historyka i antropologa kultury, „Przedwiośnie czy Potop. Studium postaw polskich w XX wieku”. Ten obszerny, pięćsetstronicowy zbiór szkiców-esejów podejmował kluczowe zagadnienia duchowości polskiej rozumianej rzecz jasna nie religijnie, lecz jako splot kwestii kluczowych…
Krzysztof Lubczyński
Gdy w 1932 roku krytyk literacki Stanisław Baczyński, nota bene ojciec poety Krzysztofa Kamila, napisał studium o literaturze kryminalnej, był to akt pewnej ekstrawagancji w czasach, gdy ten gatunek traktowany był jako bardzo podrzędny nurt piśmiennictwa, jako „literatura straganowa”. Gdy w 1967 roku ukazał się…
Krzysztof Lubczyński
Siłą rzeczy porównywałem tę lekturę z dwiema znanymi mi dotąd polskimi syntezami historii kina. Mam na myśli „Historię filmu” Jerzego Płażewskiego, której pierwsze wydanie ukazało się w roku 1967 pod tytułem „Historia filmu dla każdego” i z wielotomową „Historią sztuki filmowej” Jerzego Toeplitza. Pierwsza z nich…
Krzysztof Lubczyński
Ileż to już razy czytałem o szkole filmowej w Łodzi w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, ile naczytałem się opowiastek i anegdot, często pikantnych o reżyserach, aktorach, o ekipach realizacyjnych, o przygodach i skandalach na planach filmowych i poza nimi, o politycznych kontekstach, w które uwikłana była kinematografia, o bujnym…
