Krzysztof Lubczyński
Bezkonkurencyjną koroną krainy powieści warszawskich jest od „zawsze” „Lalka” Bolesława Prusa. Kryterium „warszawskości” utworu stanowi nie tyle formalne osadzenie jej akcji w przestrzeni miasta (takich utworów jest bardzo wiele), lecz intensywne, rozległe przesycenie jego realiami, budowlami, miejscami, nazwami a nade…
Tomasz Miłkowski
Dysydent Ferdynand Waniek, bohater serii dramatów Václava Havla i jego przyjaciół wrócił do polskiego teatru po latach nieobecności. W stołecznym Teatrze Dramatycznym Aldona Figura dała premierę trzech wańkowskich jednoaktówek: „Audiencji”, „Wernisażu” i „Protestu”. Jednocześnie był to powrót Havla na polską scenę. Nie była…
Krzysztof Lubczyński
Pisarz wybitny, acz na swój sposób – w najlepszym tego słowa znaczeniu – „dziwny”, ekscentryczny, egotyczny w zachowaniu osobistym, a przy tym Francuz, co też nie jest bez znaczenia, napisał o pisarzu amerykańskim, wybitnym i też na swój sposób „dziwnym”, choć osobiście nie egotycznym, a jeśli ekscentrycznym,…
Krzysztof Lubczyński
Choć Maria Janion ogłosiła w 1989 roku „koniec paradygmatu romantycznego” w Polsce, ani poezja, ani myśl romantyczna, ani też pewien rodzaj romantycznej obrazowości, emocjonalności, wyobraźni nie zniknęły z horyzontu polskiej kultury. Nie zniknęło też zainteresowanie wielkimi romantykami, ich dziełem i biografiami. Wystarczy…
Krzysztof Lubczyński
Wspaniałe wydawnictwo przygotowała poznańska oficyna G&P. Ta uczta dla oczu ucieszy zarówno tych, którzy, z racji pokoleniowych, wychowali się na estetyce Jana Marcina Szancera (1902-1973), jak i dla tych, których jest coraz więcej, którzy nie mogli się na niej wychować. Należę do tych pierwszych…
Krzysztof Lubczyński
Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że zamysł „Dziadów” w reżyserii, a raczej, szerzej: w inscenizacji Janusza Wiśniewskiego, oparty był na chęci przywrócenia właściwych proporcji polskiej megalomanii. Na taką interpretację zdecydowałem się postawić, a słowa „wrażenie” użyłem nie bez przyczyny. Po pierwsze, zamysły reżyserskie i inscenizacyjne, idea artystyczna…
Krzysztof Lubczyński
„Dom władzy” Jurija Slezkina uderza w pierwszym rzędzie monumentalizmem przedsięwzięcia pisarskiego. To trzytomowa, w sumie, ponad tysiącstronicowa opowieść o dziejach elity moskiewskich bolszewików, których losy otarły się lub związały z o tytułowym „domem władzy”, gigantycznym „akwarium”-kombinatem mieszkalnym dla radzieckiej nomenklatury, zbudowanym w latach…
Krzysztof Lubczyński
W 1997 roku ukazał się tom Andrzeja Mencwela, wybitnego historyka i antropologa kultury, „Przedwiośnie czy Potop. Studium postaw polskich w XX wieku”. Ten obszerny, pięćsetstronicowy zbiór szkiców-esejów podejmował kluczowe zagadnienia duchowości polskiej rozumianej rzecz jasna nie religijnie, lecz jako splot kwestii kluczowych…
Krzysztof Lubczyński
Gdy w 1932 roku krytyk literacki Stanisław Baczyński, nota bene ojciec poety Krzysztofa Kamila, napisał studium o literaturze kryminalnej, był to akt pewnej ekstrawagancji w czasach, gdy ten gatunek traktowany był jako bardzo podrzędny nurt piśmiennictwa, jako „literatura straganowa”. Gdy w 1967 roku ukazał się…
Krzysztof Lubczyński
Ileż to już razy czytałem o szkole filmowej w Łodzi w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, ile naczytałem się opowiastek i anegdot, często pikantnych o reżyserach, aktorach, o ekipach realizacyjnych, o przygodach i skandalach na planach filmowych i poza nimi, o politycznych kontekstach, w które uwikłana była kinematografia, o bujnym…
