23 grudnia 2024

loader

Kategoria: Kultura

Częstochowskie osobliwości

W cennym cyklu poświęconym mało znanym fragmentom historii polskich miast, tym razem o mniej znanej Częstochowie. Na wstępie autor dementuje znaną opinię o genezie nazwy miasta, lokującej ją w w zwrocie o „częstym chowaniu” się – widokowym – miasta pośród bogatej rzeźby otaczającego…

Krótkie cierpienia młodego katola

Do czego to doszło! Prawowierni, pobożni, fundamentalistyczni, ortodoksyjni i lojalni wobec Instytucji katolicy w rodzaju (niegdysiejszego) Tomasza Terlikowskiego, zamiast nadal w spokoju uprawiać jak, to było im dane przez lata, swoje uduchowienia w Bogu Ojcu, Synu Bożym, Duchu Świętym i Najświętszej Maryi i Wszystkich Świętych, muszą…

Potworki i powtórki

Smutne wieści Wam dziś z frontu donoszę. Od razu wyjaśniam, nie jest to front obrzydlistwa wojny zafundowanej przez Rosjan Ukraińcom, lecz front kulturalnych starć. Jak wiecie, front to znacznie mi bliższy, na którym wojenki o sukces i uznanie nieustannie toczą twórcy kultury z widzami. Trwają te starcia od wieków wielu,…

Przez skórę

Polski teatr zdaje egzamin z solidarności, organizując zdumiewająco wiele wydarzeń i akcji wspierających walkę Ukraińców o zachowanie niepodległości. Spośród wielu takich zdarzeń – jako fragment większej całości – zdaję sprawę z dwóch: performansu w Teatrze Druga Strefa i czytania dramatu Natalii…

„Błyskawice” – Jakobini” – „Terror”. Trylogia rewolucyjna

Gdy kilka lat temu sięgałem po przedwojenne wydanie powieści „Terror” Teodora Jeske-Choińskiego dawno już miałem za sobą lekturę jego „Błyskawic”, wydanych w latach 90-tych przez jakieś wydawnictwo od „romansów” historycznych, a o istnieniu powieści „Jakobini” jeszcze nie wiedziałem, choć negatywną, acz namiętną fascynację tego…

Teatr okiem i umysłem Pawła Hertza

Tom „Przekłady dla teatru” Pawła Hertza (1918-2001), którego spuściznę literacką Państwowy Instytut Wydawniczy bardzo słusznie przypomina w ramach „niebieskiego” hertzowskiego cyklu („Sedan”, „Pamięć i tożsamość”) zawiera dokonane przez niego przekłady dwóch dziewiętnastowiecznych sztuk scenicznych: „Adrianny Lecouvreur” Eugeniusza Scribe i Ernesta…

Nie ten kto własne gniazdo kala…

Sztuki „Na szczytach panuje cisza”, „Komediant” i „Plac Bohaterów” tworzą drugi tom dramatów Thomasa Bernharda (1931–1989), wybitnego austriackiego pisarza i dramaturga. W sztukach z lat osiemdziesiątych XX wieku autor podejmuje wiodące motywy swojej twórczości: życia jako teatru, losów przegranych artystów megalomanów i opętanych artystycznymi…

Jesteśmy w Polsce, więc pytam: gdzie się podziała walka kobiet?

Zbyt sentymentalny i czułostkowy jest tytuł tej multimedialnej wystawy („Kto napisze historię łez. Artystki o prawach kobiet”), którą od kilku miesięcy można zobaczyć w warszawskim Muzeum Sztuki Współczesnej na Wybrzeżu Kościuszkowskim. Ustawa jest bowiem w nastroju waleczna, bezkompromisowa i raczej uderza po oczach i mózgu…

Ryszard Kapuściński – mądrość i prostota

90 rocznica urodzin Ryszarda Kapuścińskiego minęła w marcu tego roku. Po jego śmierci w 2007 roku pojawiły się wokół niego kontrowersje, po pierwsze natury „lustracyjnej”, jako że przypadło to na czas ofensywy władzy PiS w tym zakresie. Po drugie, pojawiły się też wątpliwości, czy wybitny reporter i pisarz…

Na szerokim szlaku dziejów – historia „Dziś”

Zaledwie cztery lata po zamknięciu pisma „Dziś. Przegląd społeczny” ukazującego się w latach 1990-2008 pod redakcją Mieczysława Franciszka Rakowskiego pojawiła się monografia tytułu autorstwa Krzysztofa Wasilewskiego (2012). Moment pojawienia się pisma był nieprzypadkowy. „Chwilę” wcześniej zakończył żywot „realny socjalizm”,…