Krzysztof Lubczyński
Tytułowe „czytanie Irzykowskiego” nigdy nie było i nie jest czynnością oczywistą i łatwą. Ten jednocześnie koryfeusz i przekorny samotnik polskiej krytyki literackiej do dziś pozostaje obiektem rozważań swoich następców w krytycznym rzemiośle. Dziś, przeszło 75 lat po jego śmierci, Karol Irzykowski (1873-1944) nie może już…
Krzysztof Lubczyński
Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazał się tom wierszy zmarłego w roku 2018 Poety i Uczonego, Krzysztofa Boczkowskiego, profesora medycyny, wybitnego lekarza genetyka i seksuologa, a jednocześnie wybitnego humanisty i utalentowanego poety, którego biogram można znaleźć w słownikach najwybitniejszych polskich pisarzy. Urodził się 2 maja…
Krzysztof Lubczyński
Postacią zbiorowej wyobraźni uczyniło Jerzego Turka (1934-2010) przede wszystkim pięć ról o charakterze komediowym: najpierw Orzeszko z komedii wojennej Tadeusza Chmielewskiego „Gdzie jest generał” (1964), później Pogorzelski z telewizyjnej, stylowej parodii horroru, „Ja gorę” Janusza Majewskiego (1967), polujący…
Krzysztof Lubczyński
„Co łączy współwłaściciela piekarni, właścicielkę salonu piękności? Dziennikarka Paulina Gudejko przyjeżdża do cichej miejscowości Mory, w której wynajmuje dom, bu uciec od miasta po stracie pracy i napisać długo odwlekaną powieść. Jednak małe miasteczko okaże się nie tak spokojne, jak się z początku wydawało. Wobec…
Krzysztof Lubczyński
Metafora „Czaszki Hamleta”, tytułowej frazy nadanej jako tytuł szkicowi otwierającemu zbiór Jolanty Sztachelskiej „Zabijanie klasyków” odnosi się oczywiście do zasadniczego atrybutu tej i innych czaszek, czyli do tego, że „ już nie przemówią”. Należy co prawda pamiętać, że „czaszka Hamleta” jest w rzeczywistości czaszką…
Krzysztof Lubczyński
Skojarzenie z bohaterem filmowego cyklu Stevena Spielberga granym przez Harrisona Forda jest zapewne mocno przesadzone, a mimo to nie pozbawione uzasadnienia. Przygody Arkadego Fiedlera nie były aż tak nieprawdopodobne jak tamtego, ale na niektórych fotografiach, polski podróżnik, rosły, męski, w ubraniu i kapeluszu przypominającym przyodziewek amerykańskiego awanturnika,…
Krzysztof Lubczyński
Należę akurat do tych, którym figura Leopolda Tyrmanda (1920-1985, a zatem w tym roku upływa 100 rocznica jego urodzin), znana oczywiście tylko z licznych opisów, nie jest sympatyczna, bo nie lubię pozerów, snobów i modnisiów. Jestem tu w szacownym gronie, bo choćby Józef Hen mówił, że „Tyrmand działał mu na nerwy”, a relacje…
Krzysztof Lubczyński
Za ponad dwa lata upłynie setna rocznica zbrodni na pierwszym prezydencie RP Gabrielu Narutowiczu. 16 grudnia 1922 roku Eligiusz Niewiadomski zastrzelił go w warszawskiej „Zachęcie”, siedem dni po wyborze na fotel głowy państwa. Temat należy do kanonu historii Polski, o czym świadczy bogata bibliografia dołączona do publikacji,…
Krzysztof Lubczyński
Akurat tych opowiadań Marka Hłasko dotąd nie poznałem, obracając się do tej pory głównie w kręgu utworów „warszawskich”, z kręgów bliskich „bazie sokołowskiej”. Są w tym zbiorze opowiadania młodzieńcze i te najpóźniejsze, powstałe w Izraelu. Większość jednak dotyczy tematyki polskiej, po części osadzone w scenerii przedwojennej, po części…
Tomasz Miłkowski
Ta niezwykła opowieść, rozpięta między mitologią i fantastyką, bywa stawiana najwyżej wśród dzieł Olgi Tokarczuk. Ceniona nawet wyżej niż monumentalne „Księgi Jakubowe”. Opowieść o udręce i pokusie nieśmiertelności. Zachwycony Przemysław Czapliński pisał o niej tak: „Olga Tokarczuk na tę jedną książkę wymyśliła…
