3 maja 2024

loader

Kategoria: Kultura

Nie ma ucieczki przed fatum

„Król Edyp” Sofoklesa to bezbrzeżnie smutna tragedia – Arystoteles uważał, że najpiękniejsza, jaką napisano. Wciąż pociąga reżyserów i aktorów swoją mroczną tajemnicą. I nieuchronnością klęski. Sofokles, jak pisał Stefan Srebrny, „we wstrząsającym najwyższą grozą obrazie przedstawia upadek człowieka ze szczytów…

Kinga Dunin i groby pobielane

Gdy panią z „Wydawnictwa Krytyki Politycznej” poprosiłem o „coś” Kingi Dunin, sięgnęła po zapakowaną paczkę książek, jakby prosto z drukarni, i wyciągnęła egzemplarz. Przez moment myślałem, że właśnie ukazało się się „coś nowego” autorstwa znanej publicystki. Gdy jednak wziąłem egzemplarz do ręki zobaczyłem się, że zmylił…

Klucz zniknął, „Sprzysiężenie” trwa – o powieściowym debiucie Stefana Kisielewskiego po 75 latach

We wstępie do ostatniego (2012) wydania „Sprzysiężenia” Stefana Kisielewskiego Michał Komar napisał: „Czy „Sprzysiężenie” jest powieścią z kluczem? Wydaje się, że tak. A czy jest nią dzisiaj? Klucz utonął. Leży pod warstwami piasku, gdzieś na dnie rzeki. Ciekawe czy ktoś go stamtąd wydobędzie?”. Istotnie. Klucz,…

Casanova, Casanova

W 1961 roku, nakładem „Czytelnika”, w przekładzie Tadeusza Everta i z jego barwną przedmową oraz w pięknym opracowaniu graficznym Andrzeja Heidricha ukazały się „Pamiętniki” Giovanniego Giacomo Casanovy. Całe lata spoglądałem, od dzieciństwa na grzbiet obwoluty egzemplarza stojącego w domowej biblioteczce, zdobnego w graficzne motywy „liściaste”, aż przyszedł…

Gender i jego wrogowie

Wydarzenia z 7 sierpnia 2020 roku, gdy na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie policja klerofaszystowskiego reżimu PiS brutalnie zaatakowała demonstrujących pokojowo aktywistów i sympatyków społeczności LGBT, po raz pierwszy tak jaskrawo postawiła w przestrzeni publicznego konfliktu problem dyskryminacji pewnej części polskich obywateli, obywateli, zauważmy – zasadniczo…

Polska epopeja po(na)rodowa

Naturalistyczna proza poświęcona problematyce społecznej, obyczajowej, prawnej i psychologicznej związanej z prokreacją, z rodzeniem, osadzona fabularnie na ogół, choć nie wyłącznie, w przestrzeni szpitali i klinik ginekologiczno-położniczych, sal porodowych oraz domów prywatnych położnic, tworzy już dziś pokaźny nurt w literaturze światowej. „Orestes i wieloryb” Hedwig…

Ja – jutro, ja – teraz, ja – wczoraj?

To kluczowe pytanie, które fascynowało Jolantę Lothe, współtwórczynię wraz z Piotrem Lachmannem Videoteatru POZA. Kto jest pierwowzorem, a kto kopią, a może lepsza bywa kopia od pierwowzoru? Mały teatrzyk Lothe i Lachmanna poddawał sprawdzianowi całą utrwaloną tradycję teatru i próbował znaleźć nową…

Walczmy dziełem, nie działem

Wielki smutek mnie dopadł, gdy siadłem do pisania tego felietonu. Wyście się radowali Chrystusa Zmartchwstaniem, laliście się wodą w śmigusa – dyngusa, odwiedzaliście krakowski Emaus, uporządkowany kulturowo przez Krakowskie Forum Kultury i Krakowskie Biuro Festiwalowe, a ja w świętokrzyskiej głuszy okiem i słuchem w wojenkach…

Stare „Chiny” w witrynie nowości

Egzemplarz ma wygląd nowiutki, jakby wprost spod prasy drukarskiej, a przecież ta edycja („Chiny. Kultura i tradycje” Jacquesa Pimpaneau) ukazała się 21 (dwadzieścia jeden) lat temu, w roku 2001, w ramach serii „Świat Orientu”. 21 lat w edytorstwie to w naszych czasach przepastna epoka. Dziś…

„Niebezpieczne związki” dziś

Powieść powstała siedem lat (1782) przed wybuchem Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Jak napisał tłumacz „Niebezpiecznych związków” Choderlos de Laclos na polszczyznę (co stało się dopiero 130 lat po francuskim oryginale), Tadeusz Żeleński Boy, „jest ona podwójnie ciekawa; raz jako nieporównany wyraz doby,…