24 grudnia 2024

loader

Kategoria: Kultura

Krytyczne genealogie Tomasza Burka

Dorobek krytyczny Tomasza Burka nie przestaje interesować, a nawet fascynować krytyków i literaturoznawców. W obszernym wstępie do antologii tekstów Burka, Krzysztof Krasuski koncentruje się na morfologii jego metody krytycznej oraz na genealogii i filiacjach jego postawy. Stanisław Brzozowski, Karol Irzykowski, Kazimierz Wyka i Andrzej Kijowski,…

Drogi i bezdroża „pisarza idei”

Studium Macieja Woźniaka o prozie Bronisława Wildsteina poprzedza rozdział poświęcony jego biografii jako opozycjonisty (czasów PRL i w III RP), dziennikarza, a przy tym wieloletniego emigranta we Francji. I słusznie, bowiem pisarstwa Wildsteina nie sposób oddzielić od jego biografii politycznej. Co więcej, niewielu jest…

Nie ma ucieczki przed fatum

„Król Edyp” Sofoklesa to bezbrzeżnie smutna tragedia – Arystoteles uważał, że najpiękniejsza, jaką napisano. Wciąż pociąga reżyserów i aktorów swoją mroczną tajemnicą. I nieuchronnością klęski. Sofokles, jak pisał Stefan Srebrny, „we wstrząsającym najwyższą grozą obrazie przedstawia upadek człowieka ze szczytów…

Kinga Dunin i groby pobielane

Gdy panią z „Wydawnictwa Krytyki Politycznej” poprosiłem o „coś” Kingi Dunin, sięgnęła po zapakowaną paczkę książek, jakby prosto z drukarni, i wyciągnęła egzemplarz. Przez moment myślałem, że właśnie ukazało się się „coś nowego” autorstwa znanej publicystki. Gdy jednak wziąłem egzemplarz do ręki zobaczyłem się, że zmylił…

Klucz zniknął, „Sprzysiężenie” trwa – o powieściowym debiucie Stefana Kisielewskiego po 75 latach

We wstępie do ostatniego (2012) wydania „Sprzysiężenia” Stefana Kisielewskiego Michał Komar napisał: „Czy „Sprzysiężenie” jest powieścią z kluczem? Wydaje się, że tak. A czy jest nią dzisiaj? Klucz utonął. Leży pod warstwami piasku, gdzieś na dnie rzeki. Ciekawe czy ktoś go stamtąd wydobędzie?”. Istotnie. Klucz,…

Casanova, Casanova

W 1961 roku, nakładem „Czytelnika”, w przekładzie Tadeusza Everta i z jego barwną przedmową oraz w pięknym opracowaniu graficznym Andrzeja Heidricha ukazały się „Pamiętniki” Giovanniego Giacomo Casanovy. Całe lata spoglądałem, od dzieciństwa na grzbiet obwoluty egzemplarza stojącego w domowej biblioteczce, zdobnego w graficzne motywy „liściaste”, aż przyszedł…

Gender i jego wrogowie

Wydarzenia z 7 sierpnia 2020 roku, gdy na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie policja klerofaszystowskiego reżimu PiS brutalnie zaatakowała demonstrujących pokojowo aktywistów i sympatyków społeczności LGBT, po raz pierwszy tak jaskrawo postawiła w przestrzeni publicznego konfliktu problem dyskryminacji pewnej części polskich obywateli, obywateli, zauważmy – zasadniczo…

Polska epopeja po(na)rodowa

Naturalistyczna proza poświęcona problematyce społecznej, obyczajowej, prawnej i psychologicznej związanej z prokreacją, z rodzeniem, osadzona fabularnie na ogół, choć nie wyłącznie, w przestrzeni szpitali i klinik ginekologiczno-położniczych, sal porodowych oraz domów prywatnych położnic, tworzy już dziś pokaźny nurt w literaturze światowej. „Orestes i wieloryb” Hedwig…

Ja – jutro, ja – teraz, ja – wczoraj?

To kluczowe pytanie, które fascynowało Jolantę Lothe, współtwórczynię wraz z Piotrem Lachmannem Videoteatru POZA. Kto jest pierwowzorem, a kto kopią, a może lepsza bywa kopia od pierwowzoru? Mały teatrzyk Lothe i Lachmanna poddawał sprawdzianowi całą utrwaloną tradycję teatru i próbował znaleźć nową…

Walczmy dziełem, nie działem

Wielki smutek mnie dopadł, gdy siadłem do pisania tego felietonu. Wyście się radowali Chrystusa Zmartchwstaniem, laliście się wodą w śmigusa – dyngusa, odwiedzaliście krakowski Emaus, uporządkowany kulturowo przez Krakowskie Forum Kultury i Krakowskie Biuro Festiwalowe, a ja w świętokrzyskiej głuszy okiem i słuchem w wojenkach…