30 listopada 2024

loader

Tag: recenzja

Kadrowanie Słowackiego

Do głębi nie zgadzam się z profesorem Marcinem Matczakiem, który do „mauzoleum” chciałby odesłać „Ballady i romanse” (1822) Adama Mickiewicza, a przynajmniej wykreślić je z listy lektur szkolnych w stulecie ich ukazania się. Matczak uważa, że ich treść i forma są tak anachroniczne, iż nie ma szans na to, by dotarły do wyobraźni szkolnej młodzieży.…

Geniusz Ballarda

Od dziecka moją wyobraźnię pobudzały wszystkie te nie-miejsca kryjące się w zakątkach infrastruktury drogowej: chaszcze pośrodku ronda, w których można urządzić bazę, betonowe tunele pod autostradami, przejścia podziemne wyryte pod eskapadami, stacje benzynowe i bary typu drive thru znane z amerykańskich pejzaży. Mam w sobie…

Między mrocznym snem a groteskową jawą

Prozę Yana Lianke, wybitnego pisarz chińskiego przedstawiałem na tych łamach już trzykrotnie. Były to znakomite powieści „Sen wioski Ding”, „Kroniki Eksplozji” i „Całusy Lenina”. Jego pisarstwo charakteryzuje połączenie w jedno dwóch jakości, które zazwyczaj trudno się ze sobą łączą: realistyczny,…

Milczenie katedry i lenistwo Sierakowskiego

Namysłu godne jest już samo zjawisko, które odznacza się tym, że – przynajmniej w Polsce – głównie młodzi konserwatyści i tradycjonaliści wydają książki, podejmując syntetyczne próby zrozumienia współczesnej rzeczywistości i „wymierzenia” – by sparafrazować Conrada – „sprawiedliwości widzialnemu światu”. Młodzi ludzie o poglądach…

Z dziejów Domu Literatów w Krakowie

Pisarz na pisarzu i pod pisarzem. Coś takiego jak Dom Literatów w Krakowie opisany gruntownie i wszechstronnie przez jednego z jego lokatorów dziś jest nie do pomyślenia. W jednej kamienicy, na kilku piętrach zgromadzeni zostali ludzie pióra rozmaitego autoramentu – lewicowcy, narodowcy, liberałowie, ex-sanatorzy i staliniści. Żartowano…

„DZIADY”, czyli ja, ty, Polska

42 Warszawskie Spotkanie Teatralne rozpoczęły się mocnym akordem – od „Dziadów” Mai Kleczewskiej z krakowskiego Teatru im. Juliusza Słowackiego. „Dziady” wróciły na deski „Słowaka” po 120 latach, wywołując dziką wściekłość prawicy, widoczną nie tylko w opiniach i recenzjach, ale i stosowanych wobec teatru retorsjach. Najpierw krakowska kurator wezwała…

Upiory są wśród nas

Zwykło się powszechnie uważać, że upiór to fantazyjna figura z kręgu literatury czy filmu grozy, czysty konstrukt wyobrażeniowy. W gruncie rzeczy do pewnego momentu podobnie uważał Łukasz Kozak, autor studium „Upiór. Historia naturalna”. Gdy jednak natrafił na niezliczone świadectwa dokumentalne, głównie prasowe, z epoki…

Szajlok, biznesmen z Wenecji. Przyczynek do historii Żydów

Dlaczego „biznesmen”, a nie „kupiec”? No bo jeśli odczytujemy stare teksty przez filtr naszej współczesności, to stosujmy także nasze współczesne nazewnictwo. Kto dziś używa słowa „kupiec”, zamiast „biznesmen” czy „przedsiębiorca”? Nawet określenia „handlarz” używa się już bardzo rzadko, ostatnio słyszałem je tylko w odniesieniu do „handlarza…

Laboratorium myślenia

Nie od dziś powieść kryminalna wiedzie podwójne życie. Jedno stwarzała ona sama sobie i licznym jej czytelnikom, drugie tworzą literaturoznawcy, którzy w jej tworzywie i konstrukcji dostrzegli znaczenia i treści dalece wykraczające poza ich literalny, bezpośredni odbiór. Justyna Tuszyńska, autorka studium „Dlaczego…

Na granicy jawy i snu

Niewiele jest w dziejach kultury utworów z zakresu literatury dziecięcej, które tak jak „Dziadek do orzechów” E.T.A. Hoffmana (1816) zainspirowałyby tak liczne grono twórców sztuk rozmaitych: pisarzy, kompozytorów, plastyków, ludzi teatru, opery i filmu, scenarzystów, tłumaczy. Na jego podstawie powstały liczne przekłady,…