25 listopada 2024

loader

Kategoria: Kultura

Szajlok, biznesmen z Wenecji. Przyczynek do historii Żydów

Dlaczego „biznesmen”, a nie „kupiec”? No bo jeśli odczytujemy stare teksty przez filtr naszej współczesności, to stosujmy także nasze współczesne nazewnictwo. Kto dziś używa słowa „kupiec”, zamiast „biznesmen” czy „przedsiębiorca”? Nawet określenia „handlarz” używa się już bardzo rzadko, ostatnio słyszałem je tylko w odniesieniu do „handlarza…

Laboratorium myślenia

Nie od dziś powieść kryminalna wiedzie podwójne życie. Jedno stwarzała ona sama sobie i licznym jej czytelnikom, drugie tworzą literaturoznawcy, którzy w jej tworzywie i konstrukcji dostrzegli znaczenia i treści dalece wykraczające poza ich literalny, bezpośredni odbiór. Justyna Tuszyńska, autorka studium „Dlaczego…

Na granicy jawy i snu

Niewiele jest w dziejach kultury utworów z zakresu literatury dziecięcej, które tak jak „Dziadek do orzechów” E.T.A. Hoffmana (1816) zainspirowałyby tak liczne grono twórców sztuk rozmaitych: pisarzy, kompozytorów, plastyków, ludzi teatru, opery i filmu, scenarzystów, tłumaczy. Na jego podstawie powstały liczne przekłady,…

Przeżyć, napisać i tyle

– Przemysłowe tworzenie literatury jest mi z gruntu obce. Chcę przeżyć, dotknąć nieznanego, napisać i tyle. Samo pisanie to porządkowanie chaosu w głowie. Ale to nie takie proste – z Andrzejem Stasiukiem, pisarzem, rozmawia Krzysztof Lubczyński. Od „Murów Hebronu” czyli od Pana literackiego debiutu ma Pan wizerunek…

Moje radosne smutki

Nie wstyd się przyznać, że mocno rozstrojony przystępuje do kolejnych dla Was wieści, nie tylko z kulturalnego frontu. Wszak, gdy klepię w klawiaturę w tych dniach, nic innego mi nie przystoi, jak tylko radować się majówką. Słoneczko od kilku dni ładnie nas dogrzewa, roślinki kwitną (Ukochana Małżonka szaleje…

Misja, tradycja, profesjonalizm

15 maja 2022 zmarł Ignacy Gogolewski, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów, laureat Nagrody Boya. 17 czerwca ukończyłby 91 lat. Spoiwem wszystkiego, co Ignacy Gogolewski robił jako aktor, reżyser, dyrektor, pedagog, działacz była profesjonalna odpowiedzialność, szacunek dla warsztatu i elementarza zasad, jakie obowiązują…

Zanim podłączą nasze mózgi

Przypadającą na 2020 rok 250 rocznicę urodzin G.W.F. Hegla Slavoj Žižek postanowił uczcić w wyjątkowy sposób. Napisał książkę, w której nie tylko w swoim niepowtarzalnym stylu dowodzi, że odesłanie Hegla do filozoficznego lamusa było przedwczesne i niesprawiedliwie, ale pokazuje, co Heglowska filozofia ma do zaproponowania w dość szczególnej kwestii nurtującej dziś wielu…

Czerwone jabłuszko przekrojone na krzyż

Sto lat historii ma już ta nasza współczesna, niepodległa państwowo Polska. Setkę nieczystą. Wstrząśniętą wojną i okupacjami. Zmieszaną repatriacjami, migracjami, rewolucjami społecznymi i reformami. Pierwsze jej dwadzieścia lat upłynęło w II Rzeczpospolitej. Postępowej i demokratycznej w czasie swych narodzin. Z biegiem lat coraz bardziej…

Jakie czasy – każdy widzi

Pierwszy fragment tytułu książki, stylizowany w treści i formie graficznej na średniowiecznych drukach, wydawał się najlepszym dla syntetycznego opisu współczesnej Polski lat 2019 – 2022. Okres średniowiecza, nazywany jest niejednokrotnie wiekami ciemnymi, ale w innych opiniach przeczą temu niektóre fakty.…

Z historycznej teki – Michał Bobrzyński

Michał Bobrzyński (1849 – 1935) był historykiem (profesorem), współtwórcą krakowskiej szkoły historycznej, prawnikiem, politykiem konserwatywnym (stańczykiem), posłem na galicyjski Sejm Krajowy i do austriackiej Rady Państwa, dożywotnim członkiem austriackiej Izby Panów, namiestnikiem Galicji i austriackim ministrem dla Galicji. W Dziejach…